Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) datalarına nazaran dünya üzerinde 1,3 milyar insan sigara içiyor ve sigara tüketimi her yıl yaklaşık 8 milyondan …
Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) datalarına nazaran dünya üzerinde 1,3 milyar insan sigara içiyor ve sigara tüketimi her yıl yaklaşık 8 milyondan fazla insanın vefatına neden oluyor. Önlenebilir vefat nedenlerinden biri olarak kabul edilen sigara tüketimiyle ilgili moleküler genetik alanında da pek çok araştırma yapılıyor. Yapılan araştırmalara nazaran, genetik faktörler, nikotin bağımlılığına yatkınlıkta rol oynuyor. Jenerasyonlar Genetik Hastalıkları Kıymetlendirme Merkezi Kurucusu, Genetik ve Farmakoloji Uzmanı Dr. Gülay Özgön, nikotin bağımlılığı ile genetik faktörler ortasındaki bağ ve bağımlılık genleri ile ilgili merak edilen soruları yanıtladı.
Genlerin insan ömrüne tesiri, bilim dünyasının en temel araştırma hususlarından biri haline geldi. Bağımlılığın da genetikle direkt alakalı olduğunu gösteren bilgiler, bağımlılık ve bağımlılığın tedavisiyle ilgili yaklaşımların yine ele alınması gerektiğini gösteriyor. Önemli ziyanlara neden olan ve en kritik vefat nedenleri arasında yer alan nikotin bağımlılığında genetiğin tesirli olduğu belirten Genetik Hastalıkları Kıymetlendirme Merkezi Kurucusu, Genetik ve Farmakoloji Uzmanı Dr. Gülay Özgön, genlerinde sigara bağımlılığı ile ilgili mutasyon olan bireylerin hiçbir şekilde sigara içmemeleri gerektiğini tavsiye etti.
Bağımlılığa yatkınlık genetik miras mı?
Genetik faktörlerin bağımlılığa yatkınlığı belirlemede değerli rol oynadığını açıklayan Dr. Gülay Özgön, “Hücrelerimizde algaç ismi verilen, dışarıdan alınan bilgileri başka hücrelere ileten reseptörler bulunur. Bağımlılığa yatkınlığımızı belirleyen mutasyon reseptör genlerinde, bedene alınan nikotin ve gibisi bağımlılık yapan unsura verdiği hücresel reaksiyonları tesirler. Herkesin genomik profillemelerinin bilinmesi halinde bu tip yatkınlıkları bilmek kolay oluyor..Mesela benim genetiğimde sigara bağımlılığı ile ilgili bir mutasyon yok. Haliyle ben sigarayı sadece canım istediğinde içip canım istediğinde bırakabiliyorum. Fakat en yakın arkadaşım benim kadar şanslı değil. Onun için bağımlılık geni olan insanların hiç sigara içmemelerini, hatta hiç denememelerini tavsiye ediyoruz. Zira nikotin bağımlılığı genetiktir.” dedi. Dr. Özgön “Ben içeyim, bana bir şey olmaz” demenin de son derece yanlış olduğunu, dünya üzerinde her yıl 8 milyondan fazla insanın sigaradan hayatını kaybettiğini ve bunların 1,2 milyonunun pasif içicilikten kaynaklı vefatlar olduğunu belirtti.
Her insan, sigaranın zararlarından birebir ölçüde etkilenmiyor
Sigara tüketiminin yol açtığı hastalıklarda, bu ziyanlı bileşenlerin kişinin bedeninde yarattığı tesir, genetiğiyle alakalıdır açıklamasını yapan Dr. Gülay Özgön, “Bu bileşenlerin yarattığı mutasyonlar içinde bir yatkınlık durumu var. Bu durum herkeste farklılık gösteriyor. Kimisi diyor ki ‘Benim dedem 90 yaşına kadar günde üç paket sigara içti. Hiçbir kanser geliştirmedi. Kimisi de diyor ki ‘Benim babam 55 yaşında 3 paket sigara içiyordu, akciğer kanseri oldu. İşte bütün bunlar sigaranın ziyanlı yan eserlerinden kişinin nasıl etkilendiğiyle ilgilidir. Bu tesirlerin bireyden şahsa farklılık göstermesi, yatkınlık genlerinin farklılığından kaynaklanıyor” dedi.
Genomik testler ile yanlışsız teşhis ve tedavi mümkün mü?
Nikotinin insan sıhhatine ziyan veren birçok bileşeni bulunuyor ve araştırmalara nazaran her 6 saniyede bir kişi, bu bileşenlerin neden olduğu hastalıklar yüzünden ömrünü yitiriyor. Ziyanlı bileşenlerin bedende yarattığı olumsuz tesirler, genetik yatkınlık nedeniyle şahıstan bireye farklılık gösterdiğinden genomik profilleme çalışmalarının değeri de giderek artıyor. Genomik profilleme sistemi ile bağımlılık ve kanser tedavilerinde, bireye uygun, en gerçek tedavi usulü belirlenebiliyor. Genomik testler metodu sayesinde kişinin ve aile üyelerinin sahip olabileceği riskler belirlenebiliyor. Böylelikle, bu bireyleri muhafaza imkânı da sağlanabiliyor.
Deneyimli takımı ile tıbbi genetik testler alanında laboratuvar ve danışmanlık hizmetleri sunan Jenerasyonlar Genetik hakkında daha fazla bilgi için kuşaklar web adresi ziyaret edilebilir.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
