Prostat Kanseri Riski Yaşla Beraber Hızla Artıyor

Prostat kanseri riskinin yaşla birlikte arttığı bilinse de, daha erken yaşlardaki görülme oranını hafife almamak gerekiyor. 50 yaş öncesi her 350 erkekten biri bu hastalıkla tanışıyor. 50-60 yaş aralığında 52 erkek, 65 yaş üstünden sonra her iki erkekten biri teşhis alıyor. Erken teşhisin bu hastalıkta çok kıymetli olduğunu söyleyen Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Ali İstek Kural, ailesinde prostat kanseri olanların 40 yaşından itibaren denetimlere başlaması gerektiğini vurguluyor.

Prostat kanseri, sık duyduğumuz kanser çeşitlerinden biri. Tüm dünyada erkeklerde en sık rastlanan ikinci kanser tipi olmasıyla dikkati çekiyor. Yaş, prostat kanseri için kıymetli bir risk. Araştırmalar; 65 yaş üzerindeki erkeklerin yüzde 60’ında prostat kanseri saptandığını, yani en az iki erkekten birinin bu hastalıkla tanıştığını gösteriyor. Prostat Kanseri Farkındalık Ayı nedeniyle hastalık hakkında bilgi veren Acıbadem Üniversitesi Maslak Hastanesi Minimal İnvaziv ve Robotik Üroloji Kısım Lideri Prof. Dr. Ali İstek Kural,prostat kanserinin, dünya nüfusunun yaşlanmasıyla birlikte görülme oranı artan hastalıkların başında geldiğini belirtiyor. Erken saptanmadığında ise, ölümcül sonuçlara yol açıyor. O denli ki, günümüzde kansere bağlı ölümlerde 5. sırada yer alıyor.

Riski artıran 3 kıymetli neden!

Prostat kanserinde riski artıran faktörler var. Bunların arasında genetik risk dikkat çekiyor. Baba ya da baba tarafındaki erkek akrabalarda prostat kanseri varsa, oran daha genç yaşlara iniyor. Irksal özellikler de risk açısından değerli bir faktör. Batı Avrupa ve ABD’de prostat kanseri daha sık görülürken Ortadoğu ve Uzak Doğu ülkelerinde daha az rastlanıyor. Siyahilerde prostat kanserinin daha sık görüldüğü ortaya çıkan öteki bir sonuç. Genetik ve ırksal özellikler değiştirilemese de, prostat kanserinde şahısların değiştirebileceği öteki bir risk faktörü var; obezite. Çünkü kolestrol oranı yüksek besinler alan obezlerde prostat kanseri riski artıyor.

Belirti vermiyor!

Prostat kanserinin en dezavantajlı durumu, erken devirde belirti vermemesi. Lakin ilerleyen devirlerde kendini muhakkak ediyor. İleri evrede tümörün büyüklüğü, idrar akışını engelliyor. Hasta idrarını zorlukla yaptığı için doktora başvuruyor. Bunun yanı sıra idrarda ve menide kan gelmesi de belirtilerin arasında sayılıyor. Prostattaki kanser, kemiğe sıçramışsa hastalarda kemik ağrısı da görülebiliyor.

Erken teşhis için denetim şart!

Prostat kanserinin erken periyotta belirti vermemesi, ileri evre saptanmasına yol açıyor ve bu da vefat riskini artıyor. Lakin prostat kanseri riskini erken saptamak ve tedaviye başlamak hayat kurtarıyor. Prof. Dr. Ali İstek Kural kimlerin, ne vakit denetime başlaması gerektiği ile ilgili şu bilgileri veriyor: “Erken teşhis için 50 yaşından sonra rutin tetkiklere başlanması gerekiyor. Lakin babada ya da baba tarafından gelen yakın akrabalarda prostat kanseri varsa, risk artıyor. Bu nedenle bu şahısların 40-45 yaş arasında rutin tetkiklere başlaması erken teşhis açısından çok kıymetli.”

Kandan saptanan risk

Prostat kanseri riskini saptayan tarama testi için sadece kan verilmesi kâfi. PSA yani Prostat Spesifik Antijen denilen kan tahlili yapılıyor. Bu test, kesin sonuç için değil, risk oluşup oluşmadığına dair fikir veren bir tarama testi. Yaşa mahsus PSA kıymetinin yüksek bulunması yahut yıllar içerisindeki artış suratı kanser kuşkusu oluşturuyor. Uzmanlar, rektal muayene de yapıyor, muayenede sertlik bulunması PSA kıymetinden bağımsız olarak da kanser kuşkusu için bir sinyal manasına geliyor.

Kesin teşhis için ileri tetkik gerekiyor

Prostat kanseri teşhisinde en değerli tetkik, Multiparametrik Prostat MR. Bu MR’da adeta prostatın yüksek çözünürlüklü bir fotoğrafı çekiliyor. Kanser kuşkusu olan bölgeyi gösterebildiği üzere amaca yönelik biyopside (MR-TRUS füzyon biyopsi) istenilen yere ulaşabilmek için de kullanılıyor. Böylelikle evvelce olduğu üzere gereksiz tekrar tekrar biyopsi yapmaya gerek kalmıyor.

Milimetrik hassasiyetle biyopsi yapılıyor

Prostat kanserinin kesin tanısı için biyopsi yapmak, gereksiz ameliyatları önleyen kıymetli bir formül. Öncelikle prostattaki tümör kuşkusu olan noktalar bulunuyor ve oradan örnek alarak patolojik inceleme yapılıyor. Son yıllarda uygulanan “MR-TRUS füzyon biyopsisi” olarak bilinen yeni prosedürde, şüpheli noktaya milimetrik hassasiyetle direkt ulaşılabiliyor. Süreç sırasında hastadan daha evvel çekilen MRI imajları kullanılıyor. İmajlar, transrektal ultrasonografi imgeleriyle üst üste getiriliyor. Bir çeşit navigasyon yolu sayesinde biyopsi iğnesi şüpheli noktaya yöneltiliyor. Böylelikle milimetrik sapma ile şüpheli noktadan biyopsi alınıyor.

PSA’da her yükseklik kanserden kaynaklanmıyor

Her PSA yüksekliği prostat kanseri varlığı manasına gelmiyor; zira prostat iltihabı da PSA’yı yükseltebiliyor. Bilhassa iltihap olduğu düşünülen vakitlerde çekilen multiparametrik prostat MRI kansere emsal imgeler ortaya koyabiliyor. Bu nedenle kuşku oluşması halinde MRI’ın en az 8-10 hafta sonra çekilmesi gerekiyor. Kronik prostatit oluşan hastalarda da emsal bir durum görülebiliyor. Fakat farklı fazlarda alınan imajlarla tecrübeli bir radyolog bunları ayırt edebiliyor.

Farklı tedaviler uygulanıyor

Prostat kanseri saptanan hastaların tedavisinde farklı yollar uygulanıyor. Klinik olarak saptanan lakin kanser ilerlemesi açısından riskli sayılmayan hastalarda, hiçbir tedaviye gerek duyulmadan “Aktif İzlem” denilen formülle; aralıklı PSA ölçümleri ve MR çekimleri ile takip ediliyor. Tetkiklerde tümör saptanmış hastalarda şayet öteki organlara sıçramamış, sadece prostatla hudutlu kalmışsa, cerrahi prosedürler tercih ediliyor. Genç hastalarda kanser robotik cerrahi ile ameliyat edilirken, daha ileri yaşlardaki hastalarda cerrahi yerine radyocerrahi yani ışın tedavisi uygulanıyor. Öbür organlara yayılmış ileri evre kanserlerde ise hormon, kemoterapi üzere hastanın durumuna uygun tedaviler yapılıyor.