Küresel ekonomi “yukarı bakma” diyor

• Euler Hermes’in yayınladığı Global İktisat Raporu’na nazaran Omicron’a bağlı belirsizlikler, işgücü piyasaları ve global ticarette aksaklıkları arttıracağı için yılın birinci çeyreğinde gelişmiş iktisatların GSYH büyümesinden 0,3 puan götürecek.
• Fakat, önümüzdeki periyotta global büyüme sağlam şekilde devam etse de gelişmiş ve gelişmekte olan iktisatların ortalarının süratle açılması, büyümeyi istikrarsız ve adaletsiz kılacak.
• 2022 yılı GSYH büyümesinin, Euro Bölgesi ve ABD’de sırasıyla yüzde 4,1 ve yüzde 3,9, Türkiye’de ise yüzde 1,5 oranında gerçekleşeceği varsayım ediliyor. Global ticaret hacminin ise 2022 ve 2023 yıllarında sırasıyla yüzde 5,4 ve yüzde 4 büyümesi bekleniyor.

Dünyanın önde gelen alacak sigortası şirketi Euler Hermes “Yukarı Bakma” başlığıyla Global İktisat Raporunu yayınladı. Euler Hermes ekonomistlerine nazaran, mevcut büyüme dinamikleri, toparlanmanın şu anki evresinde, rapora ismini veren sinemada olduğu üzere bizi üst bakmaktan alıkoyabilir.

Zira, global büyüme sağlam şekilde devam etse de gelişmiş ve gelişmekte olan iktisatların ortalarının süratle açılması büyümeyi istikrarsız ve adaletsiz bir hale getiriyor. Gelişmiş ekonomiler 2022’de global GSYH büyümesinin yarısından fazlasını sürüklemeye devam ederken, gelişmekte olan ülkeler ise küresel finansal krizden bu yana birinci kere global toparlanma suratının gerisinde kalacak.

Omicron’a bağlı belirsizlikler, işgücü piyasaları ve global ticarette aksaklıkları arttıracağı için yılın birinci çeyreğinde gelişmiş iktisatların GSYH büyümesinden en fazla 0,3 puan çalacak. 2022 yılı GSYH büyümesinin, Euro Bölgesi ve ABD’de sırasıyla yüzde 4,1 ve yüzde 3,9, Türkiye’de ise yüzde 1,5 oranında gerçekleşmesi bekleniyor. Gayrimenkul kesiminde aksaklıkların devam ettiği ve hükümetin finansal istikrara odaklandığı Çin’de ise büyümenin yüzde 5,2’ye gerileyeceği iddia ediliyor. Çin’in global GSYH büyümesine katkısının 2015 yılından bu yana en düşük düzeye gerilemesinin, gelişmekte olan piyasalar üzerinde olumsuz tesirler yaratması da beklenen gözüküyor.

Global ticaret uzun vadeli ortalamanın üzerinde büyüyor

Global ticaret, 2022’de yüzde 5,4, 2023’te yüzde 4 olarak gerçekleşmesi beklenen büyüme oranlarıyla bir defa daha uzun vadeli ortalamanın üzerinde büyüyecek. Lakin bu durum, Omicron’un şiddetlendireceği işgücü ve tedarik zinciri darboğazları yüzünden kesintiye uğrayacak. Kısa vadede, Omicron salgınları nedeniyle ticari aksaklıklar ve maliyet baskıları devam edecek.

Enflasyon yüksek kalmaya devam edecek

Yaygın arz-talep dengesizliklerinin hem gelişmiş hem de gelişmekte olan piyasalarda 2022 yılının birinci yarısının sonuna kadar enflasyonu yüksek tutması bekleniyor. Süreksiz faktörlerin tesirlerinin evreli olarak azalması, mallara yönelik yapılan harcamaların yavaşlaması ve güç fiyatlarındaki düşüşle, yılın ikinci yarısında toparlanma sağlamlaştıkça enflasyon da muhtemelen yavaşlayacak. Enflasyonist baskıların boyutu ve müddeti hakkında devam eden belirsizliğin, enflasyon beklentilerinde kalıcı olumsuz bir tesir yaratmasını önlemek için merkez bankaları biraz daha sert bir duruş benimsiyor.

Avrupa’da bu yıl sağlanacak mali dayanaklar ABD’dekinden daha güçlü olacak. Lakin, bu bölgede de birçok ülke mali konsolidasyona başladığı için bu takviyeler süratle azaltılacak. Gelişmekte olan ülkelerin birçok ise bütçe açıklarını azaltıyor ve yine mali hareketlere müsaade verecek alanlar yaratmaya çalışıyor. Lakin, Fed para siyasetinin beklenenden daha süratli normalleşmesinin Türkiye, Romanya, Macaristan, Arjantin, Nijerya, Brezilya, Güney Afrika, Şili, Mısır ve Ukrayna üzere en kırılgan ülkeler üzerinde baskı oluşturması bekleniyor.

Türkiye önümüzdeki periyoda dikkat etmeli

2022 yılında yükselen faiz oranlarının, Türkiye’nin de içinde yer aldığı gelişmekte olan ülkelerde toparlanmayı yavaşlatması bekleniyor. Lakin, yükselen faiz oranlarının enflasyonu denetim altına almaya yönelik tesiri sonlu olacak.

Türkiye, yüksek enflasyona karşın alışılmışın dışında bir siyaset izleyerek siyaset faizini düşürme yolunda ilerleyen bir istisna olsa da 2022 yılında piyasaların bu gidişi bilakis çevirmeye zorlayacağı varsayım ediliyor. Bilhassa güç fiyatlarında jeopolitik ve arz-talep istikrarı kaynaklı problemlerin yarattığı yükseliş ile birlikte FED’in bilanço genişletmeyi sonlandıracağına ve faiz artışlarına kısa müddette başlayacağına dair sinyaller vermesi, Türkiye’nin para siyasetindeki istikametini önümüzdeki 2-3 ay içinde zorlayabilir. Kur artışı kaynaklı olarak önümüzdeki aylarda enflasyonda yaşanacak olan yükselişin sene sonuna yanlışsız tarafını aşağıya çevirmesi mümkün görünürken, ihracat hacminin seyri ile turizm gelirlerinin beklenen düzeye bu yaz ulaşabilmesi cari açığın kapanması ile kurdaki baskıyı da bir nebze azaltabilecek ögeler olarak öne çıkıyor.