Ön çapraz bağ yırtığının; spor yaralanmalarının dışında direkt travma, iş kazaları, trafik kazaları, yüksekten düşme üzere durumlarda da …
Ön çapraz bağ yırtığının; spor yaralanmalarının dışında direkt travma, iş kazaları, trafik kazaları, yüksekten düşme üzere durumlarda da görülebileceğini belirten VM Medical Park Ankara Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Mahmut Özdemir, ön çapraz bağ yaralanmalarında neler yapılması gerektiği konusunda ikazlarda bulundu.
Op. Dr. Mahmut Özdemir, “Ön çapraz bağ; uyluk ve kaval kemiği olarak da bilinen femur ve tibia kemikleri arasında bulunan, daha çok dizin öne kaymasını engelleyen, döngüsel manada da takviye sağlayan bir yapıdır” dedi.
Genelde bir spor yaralanması olarak değerlendirelen ön çapraz bağ yaralanmalarının, profesyonel atletler başta olmak üzere etkin spor yapan bireylerde daha sık görüldüğünü lisana getiren VM Medical Park Ankara Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Mahmut Özdemir, ileri yaş kümesinde da bağ mekaniğinin değişmesine bağlı olarak yıpranmaya bağlı yırtıkların görülebildiğini söyledi.
Op. Dr. Mahmut Özdemir, “Ön çapraz bağ yırtığı spor yaralanmalarının dışında direkt travma, iş kazaları, trafik kazaları, yüksekten düşme üzere durumlarda da görülebilmektedir. Bunların yanı sıra çocuklarda ise, bağın yapıştığı kemik dokuyu koparması halinde de görülebilmektedir” açıklamasında bulundu.
AĞRI VE ŞİŞLİK DİZ HAREKETLERİNİ KISITLAR
Ani gelişen yırtıkların genelde bir kopma sesi ve derin bir ağrı ile kendini gösterdiğini söz eden Op. Dr. Özdemir, daha sonra ise hastaların büyük çoğunluğunda diz içi kanamaya bağlı şişlik oluştuğunu söz etti. Op. Dr. Özdemir, “Yırtık sonrası ağrı ve şişlik, dizde hareket kısıtlılığına neden olur. Takip eden günlerde şişlik ve ağrı azalır. Hastalar olağan hayatlarına geri dönebilirler ancak boşluğa basma hissi, ani dönüşlerde ve merdiven inerken güvensizlik hissi, kaval kemiğinin uyluk kemiğinin altından kayıyormuş hissi görülebilmektedir” diye konuştu.
MR MANZARALARI TEŞHİS KOYMAYA YARDIMCI
Travma sonucu kopma sesinin ve sonrasındaki ağrı ve şişlik gelişmesinin tipik bir bulgu olduğunu belirten Op. Dr. Özdemir, ön çapraz bağ yaralanmasının nasıl teşhis edilebileceği hakkında şu bilgileri paylaştı:
“Hastanın dikkatlice muayene edilmesi gerekir. Hikaye ve muayene ile hastaların tamamına yakınına rahatlıkla teşhis koyulabilir. Klinik şüpheli durumlarda manyetik rezonans görüntüleme (MRG) prosedürüne başvurulmaktadır. Bir ön çapraz bağ yaralanmasında, bağ fonksiyon görmeyecek derecede yaralanmış olduğu halde MRG’de bağın devamlılığı korunmuş üzere görülebilir. Öbür yandan yaygın ödeme bağlı olarak kopmamış bir bağ, kopmuş üzere sinyal verebilmektedir. Bu nedenle ön çapraz bağ yaralanmalarında yaralanmanın kıssası, fizik muayene bulguları ve MR imajları kesinlikle birlikte değerlendirilmeldir.”
HASTANIN YAŞINA NAZARAN TEDAVİ YAPILIR
Tedavinin hastanın yaşına, beklentisine, aktivite seviyesine nazaran değişkenlik gösterebileceğini söyleyen Op. Dr. Özdemir “Ön çapraz bağ yaralanması sonrası bilhassa futbol, voleybol, basketbol üzere ani dönüş, sıçrama ve hızlanma üzere hareketlerin sıklıkla olduğu sporlarda üst seviye performans sergilemek mümkün olmaz. Bu nedenle bilhassa genç ve etkin hastalarda ön çapraz bağ yaralanmalarında cerrahi tedavi önermekteyiz. Günümüzde ortalama ömür müddetinin uzaması, implant teknolojisindeki ilerlemeler ve cerrahi tekniklerdeki gelişmeler, aktivite beklentisinin artış göstermesi üzere faktörler nedeniyle cerrahi uygulamalar 40 yaş üzerindeki hastalara da uygulanabilmektedir” dedi.
BİR DAHA SPORA DÖNEMEZ KANISI YANLIŞ
Erişkin ön çapraz bağ tamirlerinde ekseriyetle hastanın kendisinden alınan tendonların kullanıldığını belirten Op. Dr. Özdemir, uyluk ve kaval kemiğinin diz eklemini oluşturan bölgelerinde açılan tünellerden geçirilen tendonlar ile yeni ön çapraz bağ oluşturulduğunu söz etti. Op. Dr. Özdemir, bu sürecin tümüyle artroskopi yardımıyla kapalı olarak gerçekleştirildiğinin altını çizdi.
Son devirlerde gerek tıp gerekse teknolojideki gelişmeler ön çapraz bağ tamiri sonrası muvaffakiyet oranını yüzde 90’lara kadar çıktığını vurgulayan Op. Dr. Özdemir, şunları söyledi:
“Klasik bilinen, ön çapraz bağ ameliyatı olmuş profesyonel bir atletin eski performansına bir daha ulaşamadığıdır. Fakat biz bu görüşü katiyen kabul etmiyoruz. Kliniğimizde uyguladığımız özel bir teknikle, kemik stoğunu koruyarak klasik usule kıyasla daha kalın ve güçlü bir tendonu hastalarımıza daha kısa bir müddette uygulayabilmekteyiz. Tekrar eski tekniğe kıyasla rehabilitasyon sürecine de daha çabuk başlayabiliyoruz. Bu teknikte özel dizayn edilmiş tünel açıcılarla tüm süreçler eklem içinde gerçekleştiriyoruz. Tendon greftini tespit etmek için vida yahut U çivisi üzere ek implantlara muhtaçlık duymuyoruz. Hastadan aldığımız grefti (doku yaması) daha fazla katlayabildiğimiz için tıpkı tendondan daha kalın bir tendon grefti elde edebiliyoruz. Başka yandan özel düzeneği sayesinde yerleştirdiğimiz yeni bağa çift taraflı istikrarlı bir germe süreci uygulayabiliyoruz.”
AMELİYAT SONRASI FİZYOTERAPİ KIYMETLİ
Yalnızca ön çapraz bağ ameliyatı yapılmışsa hastaların takviyesiz yürüyebildiğini tabir eden Op. Dr. Mahmut Özdemir, ameliyat sonrası hastalara çeşitli dizlikler verilebildiğini fakat kliniklerinde rastgele bir dizlik ya da ek aparat kullanmadıklarını vurguladı.
Op. Dr. Mahmut Özdemir, “Hastalar ameliyat sonrası birinci gün ek sorunları olmaması halinde taburcu edilirler. Taburculukta amacımız yara yeri sorunu olmayan, ağrısı denetim edilebilir düzeye inmiş, dizini 90 derece bükebilen ve ek sorunu olmayan bir hastamızın olmasıdır. Ameliyat sonrası üçüncü hafta ise fizik tedavi programına başlıyoruz” dedi.
Op. Dr. Özdemir, “Eğer ameliyat hakikat teknikle ve kusursuz bir şekilde yapıldıysa, ameliyat sonrası devirde fizyoterapi sürecine harfiyen uyulduysa, bir yıllık bir sürecin sonunda kopma ihtimali sağlam taraf kadardır. Ayrıyeten bilhassa belirtmek isterim ki, bir atlette bu cerrahi tedavinin sonrasında rastgele bir performans düşüklüğü de beklemiyoruz” diye konuştu.
6 AY SONRA SPORA DÖNÜLEBİLİR
Kıkırdağa yahut menisküslere bir süreç yapılmamışsa hastaların yürümesinde sakınca olmayacağını vurgulayan Op. Dr. Özdemir, “Yine de düşme riskini azaltmak ve çok yüklenmeyi engellemek için ameliyat sonrasında birkaç hafta boyunca koltuk değneği kullanmalarını öneriyoruz. Rehabilitasyon süreci sonrası ameliyat tarihinden itibaren 6 ay sonunda hastalarımızın spora dönüşlerine müsaade veriyoruz” diyerek kelamlarını noktaladı.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
