Geçtiğimiz aylarda Dünya Kanser Kongresi’nde de açıklandığı üzere, akciğer kanseri tedavilerindeki gelişmeler sağ kalım oranlarını arttırıyor …
Geçtiğimiz aylarda Dünya Kanser Kongresi’nde de açıklandığı üzere, akciğer kanseri tedavilerindeki gelişmeler sağ kalım oranlarını arttırıyor. Anadolu Sağlık Merkezi Medikal Onkoloji Uzmanı ve Onkolojik Bilimler Koordinatörü Prof. Dr. Necdet Üskent, “Pek çok branşın birlikte hareket ettiği akciğer kanseri tedavilerinde yeni immünoterapi casusları, adoptif hücre tedavisi, aşılar ve akıllı ilaçlar olmak üzere çok sayıda yenilik mevcut” dedi. Prof. Dr. Necdet Üskent, 4 Şubat Dünya Kanser Günü münasebetiyle açıklamalarda bulundu.
Akciğer kanseri hem bayanlarda hem de erkeklerde en sık görülen birinci üç kanser cinsinden biri. Kansere bağlı ölümlerde ise bayanlarda ve erkeklerde akciğer kanserinin birinci sırada yer aldığını söyleyen Anadolu Sağlık Merkezi Medikal Onkoloji Uzmanı ve Onkolojik Bilimler Koordinatörü Prof. Dr. Necdet Üskent, “Uzmanlara nazaran oluşumunda çevresel (hava kirliliği, pasif sigara içiciliği gibi) ve genetik faktörlerden çok daha güçlü olan risk faktörü, tütün ve tütün mamulleri kullanımı. Bilhassa genç yaş kümelerinde sigara içiciliğinin artması, akciğer kanserinin görülme sıklığını da yükseltiyor. Pandemi devrinde ise bir diğer artış gözleniyor. COVID-19’un akciğerlerde zatürre üzere sonuçlar doğurması, hastanelerdeki tomografi çekimini de artırdığı için, bu sayede teşhis edilen pek çok akciğer kanseri olayı var. Tedavi tarafında ise büyük ilerlemeler kelam konusu” dedi.
Akciğer kanserinde eskisine nazaran daha başarılı sonuçlar elde ediliyor
Son yıllardaki teknolojik ve tıbbi gelişmelerle akciğer kanserinin eskisi kadar sıkıntı tedavi edilen bir kanser tipi olmaktan çıktığını lisana getiren Prof. Dr. Necdet Üskent, “Bilim dünyası, geliştirdiği yeni tedavi metotlarıyla ve kullandığı yenilikçi tıp teknolojileriyle tümör hücresini daha âlâ tanırken, akciğer kanserinde de artık eskiye oranla daha başarılı sonuçların kazanıldığı bir dönemdeyiz” halinde konuştu.
Uyku moduna geçen kanser hücreleri bilimden kaçamıyor
Kanser hücrelerinin evrimsel hayatta kalma sistemlerinden yararlanarak, çoğalan hücreleri hedefleyen kemoterapi üzere tedavilerden kaçabildiklerini söyleyen Medikal Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Necdet Üskent, “Bunun için de yavaş bölünme, hatta G0 fazı denilen hiç bölünmeyen uyku moduna geçebilme yeteneklerine sahipler. Uyku modundaki kanser hücreleri kemoterapiden etkilenmedikleri üzere, uyku modu sırasında ilaç direncini geliştirerek mutasyon da geçirebiliyorlar. Böylelikle tekrar bölünmeye başlayarak hastalığın yayılmasını sağlamaya devam ediyorlar. Kemoterapiye başlangıçta âlâ cevap vererek küçülen tümörlerin, daha sonra tekrar ortaya çıkmasının gerisindeki esas düzenek işte bu” dedi.
Göğüs ve akciğer kanserlerinde sıklıkla görüldüğü üzere yıllarca uykuda kalmış bir kanser hücresinin aniden harekete geçebildiğini hatırlatan Prof. Dr. Necdet Üskent, “Uyuyan kanser hücreleri, hayatta kalmak için kendi hücre bileşenlerini yahut kendi proteinlerini tüketiyorlar (kendini yemek / Otofaji). Fakat bilim dünyası işte kanser hücresinin bu uyku moduna da deva üretmiş durumda. Otofajiyi bloke eden yeni ilaçlar sayesinde, uykudaki kanser hücrelerini de yok etmek artık mümkün” açıklamasında bulundu.
Savaşçı hücreler, artık düşmanı tanıyor
Bağışıklık sistemi hücrelerini tümör hücrelerine yöneltmek aslına dayanan immünoterapi, yıllardır üzerinde çalışılan kıymetli tedavi yaklaşımlarından biri. Pek çok kanser hücresinin bağışıklık sisteminden kaçmak için denetim noktası molekülleri olarak bilinen ve savaşçı hücrelerin (T-Lenfositler) olağan beden hücrelerine saldırmalarını engelleyen düzenekten yararlandığını hatırlatan Prof. Dr. Necdet Üskent, “Kanser hücreleri olağan hücreden farklı görünmediklerinden savaşçı hücreler dost olarak gördükleri kanser hücrelerine saldırmaz. Lakin 2011 yılından itibaren yapılan bilimsel çalışmalarla, savaşçı hücrelerin denetim noktasını atlatarak kanser hücrelerine saldırabilmeleri de artık mümkün hale geldi. Genel isimleri ile ‘İmmün Denetim Noktası Baskılayıcıları’ olarak isimlendirilen 7 immünoterapi ilacı bugün başta akciğer kanseri olmak üzere pek çok kanser çeşidinde muvaffakiyetle kullanılıyor” dedi.
Adoptif hücre tedavisi akciğer kanseri tedavisinde de uygulanıyor
Adoptif hücre tedavisinin kanser hücresinin bağışıklık hücreleri tarafından tanınırlığını artırmak için, T-hücrelerin içine kimi genetik gereçlerin yerleştirilmesi ve laboratuvar ortamında çoğaltıldıktan sonra hastaya geri verilmesi aslına dayanan bir tedavi olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Necdet Üskent, “CAR-T hücre tedavisi olarak bilinen bu yol sayesinde, dirençli lenfomalar ve lösemilerde kıymetli muvaffakiyetler elde edilirken, akciğer kanserlerinde de denemeler başlamış durumda. Kimerik Antijen Reseptörleri (CAR) içeren bu savaşçı T hücreleri, tümöre has antijeni tanıyıp yok edebiliyor. TIL hücre tedavisi ise öbür bir tedavi biçimi. TIL’ler kanser hücresinin etrafından toplanan lenfositlerdir. Bu hücreler şahıstan izole edilerek laboratuvar ortamında tümörü tanımak üzere etkin hale getirilip hastaya geri verilebiliyor” açıklamasında bulundu.
Kanser aşıları ve şahsa has aşılar
Kanser hücresinin yüzeyinde yalnızca o kansere mahsus tanınabilir bir antijen varsa, bedenin bağışıklık sistemini o antijene karşı harekete geçirmenin de mümkün olduğunu lisana getiren Prof. Dr. Üskent, “Akciğer kanserlerinde hücre yüzeyinde bulunan NeuGmc ve EGFR antijenlerine karşı geliştirilmiş aşılar, birtakım ülke sağlık bakanlıkları tarafından tanınan, kemoterapi ile tümör yükü azaltılmış seçilmiş olgularda idame tedavisi olarak kullanılan tedavilerdir. Ayrıyeten çeşitli Peptit aşıları ve mesenger RNA aşılarının da Faz 1 ve Faz 2 çalışmaları devam ediyor” hatırlatmasında bulundu.
Tümöre mahsus hassas mutasyonlara yönelik akıllı ilaçlar
Akciğer kanserlerinin bilhassa küçük hücreli olmayan, “Adenokanserler” isimli tipinde, tedavi gayesi olan genetik değişikliklere rastlandığını vurgulayan Prof. Dr. Necdet Üskent, “Genetik mutasyon ve değişikliklerin tipine nazaran yüzde 1 ile yüzde 35 arasında görülen bu değişiklikler saptandığı takdirde, ekseriyetle ağız yoluyla alınan tablet formundaki ilaçlarla bloke edilebiliyor. Böylelikle tümörü harekete geçiren genetik gaye ortadan kaldırıldığı için tümör de süratle küçülmeye başlıyor. Evvelce yalnızca EGFR, ALK ve ROS-1 üzere genetik maksatlara yönlendirilmiş akıllı ilaçların sayısı giderek artarken yeni gayeler de belirleniyor. Bu ilaçlar sayesinde özel mutasyon saptanan hastalarda tümör, ileri evrelerde dahi denetim altına alınarak ömür müddetleri uzatılıyor” dedi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
