Kimi vakit hepimiz dikkat problemleri yaşıyor, yaptığımız işe konsantre olmakta zorlanıyoruz. Öğrencilerde yaşanan dikkat problemleri da …
Kimi vakit hepimiz dikkat problemleri yaşıyor, yaptığımız işe konsantre olmakta zorlanıyoruz. Öğrencilerde yaşanan dikkat problemleri da notlarını, öğrenme suratını ve münasebetiyle eğitim hayatlarını etkileyebiliyor. DoktorTakvimi uzmanlarından Uzman Psikolog Sinem Uçar, konsantrasyon bozukluğu yaşayan gençlere ve onlara dayanak olmak isteyen ebeveynlerine değerli tekliflerde bulunuyor.
Her yaştaki birey (çocuklar, gençler ve yetişkinler) vakit zaman bilhassa yorgunluk, acı ve daha farklı dikkat dağıtıcı durumlar, can sorunu, isteksizlik üzere zorluklar karşısında dikkatsizlik ve dikkat dağınıklığı meseleleriyle gayret ediyor. Çocuk ve ergenlerin yaklaşık yüzde 20’si dikkat dağınıklığı ile en az orta derecede, yüzde 4-5’i ciddi zorluklar yaşıyor. Dikkat dağınıklığı problemleri unutkanlığa, vazifeleri tamamlamada yavaşlığa ve bitirememeye, tertip zorluklarına, konuşmalarda odaklanmayı sürdürmede zorluklara, talimatların unutulmasına, okul/ödev misyonlarına odaklanmada zorluklara ve öteki meselelere yol açabiliyor. DoktorTakvimiuzmanlarından Uzman Psikolog Sinem Uçar, konsantrasyon bozukluğunun öğrencilerde önemli zorluklara yol açabileceğine dikkat çekerek “Bazı araştırmalar, dikkatsizliğin bilhassa (hiperaktivite üzere öteki zorlukların üstünde ve ötesinde) öğrenme zahmetine, derde, kuvvetli davranışlara ve toplumsal problemlere yol açabileceğini öne sürüyor. Çocuğunuzun dikkat dağınıklığı ve dikkat dağınıklığı ile ilgili zorluklar çektiğini düşünüyorsanız, bu meselelerin boyutunu anlamak ve bu alanda gerçek bir sorun olup olmadığını görmek için bir uzmana başvurmanızı öneriyorum” diyor.
Teknoloji kullanımı dikkati etkiliyor
Yapılan birtakım çalışmalarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun (DHEB) yüzde 85’ine kadar genetik nedenlerle ilişkili olabileceği düşünüldüğünü belirten Uzm. Psk. Uçar, gençlerde dikkat dağınıklığına neden olan biyolojik olmayan ve çevresel faktörlerin de bulunduğunun altını çiziyor. Beslenme, uyku, genel sağlık, ruhsal problemler, telaş bozuklukları, ebeveyn davranışları ve genel ruhsal refah üzere faktörlerin ekseriyetle çocuklarda ve gençlerde dikkat dağınıklığını ve şiddetini etkilediğini anlatan Uzm. Psk. Uçar, şöyle devam ediyor: “Son yıllarda araştırmalarda dikkat dağınıklığı üzerindeki potansiyel çevresel tesir olarak teknolojinin kullanımı olduğu da görülüyor. Kirli hava, sigara dumanına maruz kalmak, toplumsal alaka eksikliğinin de öteki çevresel etkenler olarak öne çıkıyor. Konsantrasyon bozukluğuna yol açan sebepler fark edilip müdahale edilmediği takdirde bozukluğun artmasına ve kişinin hayatını zorlaştırmaya neden oluyor. Konsantrasyon bozukluğu ile baş etmek için gerektiğinde terapi dayanağı almak gerekiyor.”
DoktorTakvimi uzmanlarından Uzm. Psk. Sinem Uçar, dikkatsizlik ve dikkat dağınıklığı ile çaba eden çocuklarına yardımcı olmak isteyen ebeveynlere şu tekliflerde bulunuyor.
Dikkat ve konsantrasyonu açıklayın
Gençlere dikkat kavramını açıklamak, neden değerli olduğu ve neden bu marifet üzerinde çalışmayı düşünmeleri gerektiği hakkında bilgi vermek faydalı olabilir: “Dikkat etmek yahut konsantre olmak, gözlerimizi, kulaklarımızı ve fikirlerimizi bir şeye sabitlemek manasına gelir. Tıpkı vakitte beynimize öbür bir şeye bakmamızı, dinlememizi yahut düşünmemizi sağlamak için kendimize “şimdi değil” demektir. Kimi beşerler dikkat/konsantrasyon konusunda başkalarından daha fazla zorluk çekebilir. Bu onların hatası değil, beyinlerinin bu türlü olmasından kaynaklanır. Fakat hoş bir haberim var, beyin biraz kas üzere olduğu için, pratik yaparsak odaklanmayı, konsantre olmayı ve dikkat etmeyi öğrenme konusunda yavaş yavaş daha uygun olabiliriz.”
Dikkat dağıtıcı ögeleri en aza indirmek için stratejiler öğretin
Çocuklarınıza konsantrasyon ve dikkat maharetlerini nasıl artıracaklarını öğretebilirsiniz. Birinci kıymetli adım; dikkat dağıtıcı ögeleri en aza indirmelerine yardımcı olmaktır. Hem dış dikkat dağıtıcıları (duyabilecekleri ve görebilecekleri şeyler) hem de iç dikkat dağıtıcıları (zihin başıboşlukları, öbür fikirleri/düşünceleri/duyguları/duyumları) en aza indirmelerine yardımcı olmalıyız. Ebeveyn olarak neyin dikkatlerini dağıttığını, hangi durumlarda konsantrasyonlarının bozulduğunu gözlemlemek için bir müddet bir çocuk/gençle oturmak faydalı olabilir.
Dikkat dağınıklığını fark etmesini ve yine odaklanmasını sağlayın
Ona dikkatini süratlice yine odaklamak için stratejiler öğretebilirsiniz. Dikkat dağıtıcı şeyleri en aza indirmek değerli bir adımdır ama bunlardan büsbütün kurtulmak mümkün değildir. Bu nedenle çocukların ve gençlerin dikkatlerini ne vakit dağıttıklarını fark etmelerine ve en kısa müddette yaptıkları işe “yeniden odaklanmalarına” yardımcı olmaktır. Dikkat dağınıklığının fark edilmesi yahut dikkatin süratli “yeniden odaklanması” için gençlerin vazifelerin ne kadar süreceği konusunda amaçlar belirlemelerini ve ilerlemelerini görebilmek için vakti denetim etmelerini (alarm kurmak gibi) sağlayın. Yine odaklanmayı hatırlatan uyarıcı niteliğinde alarm yahut sesler kullanmak yararlı olabilir. Kimi gençler, yoğun konut ödevleri sırasında her 10 dakikada bir alarmlar çalarak gerekirse yine odaklanmalarını hatırlamalarına yardımcı olabilir. Öğrencilerden yazmadan evvel yazmaya çalıştıkları şeyi “yüksek sesle söylemelerini” isteyin. Çalışma belleğine “söylemek” ekseriyetle “yazmaktan” daha az zihinsel efor gerektirdiği için tesirli olabilir. Öğrencilere misyonları daha kolay ve küçük vazifelere ayırmayı öğretin.
Gençleri konsantrasyonlarını ve çalışma hafızalarını aşmaya teşvik edin
Konsantre oldukları ve odaklandıkları süreyi kademeli olarak artırmaya çalışın. Bu arttırma daha fazla dikkat dağınıklığına yol açabilir fakat cüretlerinin kırılmamasına yardımcı olun. Çocukların / gençlerin daha kısa mühletler için yoğun bir şekilde odaklanmalarında mola vermelerini sağlayın. Gençlerden orta vermeden çalışacakları süreyi planlamalarını ve molalarının ne kadar süreceğini ve tıpkı vakitte nasıl dinlendireceklerini planlamalarına yardımcı olabilirsiniz.
Sıhhatlerine dikkat etmelerine yardımcı olun
Çeşitli çalışmalar, çocukların ve gençlerin diyet, uyku ve idman düzeylerinde olumlu değişiklikler yapmanın dikkat ve konsantrasyon hünerlerinde iyileşmelere neden olduğunu ortaya koyuyor. Ayrıyeten spor, yürüyüş üzere fizikî aktiviteler konsantrasyonu arttırıyor. Tıpkı vakitte bulmaca, sudoku, zeka oyunları üzere aktivitelerle de zihinsel idman yaparak konsantrasyonun artmasına katkı sağlıyor.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
