ŞANLIURFA
– Şanlıurfa Valiliği, hurda alım ve satımı üzerinden faaliyet gösteren hurda
satan ve satın alan kişi ya da kişilerin kimlik ve adres bilgilerini, eşya miktar
ve özelliklerini belirtilmesi gerektiği, İkinci El Malzeme Alım Satım
Belgesi’nin tanzim edileceğini açıkladı.
Valilikten
yapılan açıklamada, “Hırsızlık suçuna konu eşyanın ikinci el piyasasında
alım-satımı hırsızlığın neden olduğu maddi/manevi zararları artırmakta ve adli
birimlerce olayların aydınlatılmasını engelleyebilmektedir. Suç eşyasının satın
alınması veya kabul edilmesi 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda bir suç olarak yer
almakla birlikte çalıntı eşyaların çabuk el ve yer değiştirmesi, ikinci el
piyasasında herhangi bir kayıt tutulmadan ve belge olmadan alış/satışının
yapılabilmesi çalıntı eşyalara ulaşılmasını ve şüphelilerin tespitini
zorlaştırmaktadır.
Türkiye
Cumhuriyeti Anayasasının 48 inci maddesine göre “… Devlet, özel teşebbüslerin
millî ekonominin gereklerine ve sosyal amaçlara uygun yürümesini, güvenlik ve
kararlılık içinde çalışmasını sağlayacak tedbirleri alır.”
5442
sayılı İl İdaresi Kanununun 9 uncu maddesinin (ç) fıkrasında; “Kanun,
Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve diğer mevzuatın verdiği yetkiyi kullanmak ve
bunların yüklediği ödevleri yerine getirmek için valiler genel emirler
çıkarabilir ve bunları ilan ederler.”
5442
sayılı İl İdaresi Kanununun 11 inci maddesinin (c) fıkrasında; “İl sınırları
içinde huzur ve güvenliğin, kişi dokunulmazlığının, tasarrufa müteaallik
emniyetin, kamu esenliğinin sağlanması ve önleyici kolluk yetkisi valinin ödev
ve görevlerindendir.
Bunları
sağlamak için vali gereken karar ve tedbirleri alır. Bu hususta alınan ve ilan
olunan karar ve tedbirlere uymayanlar hakkında 66’ncı madde hükmü uygulanır.” Anılan
Kanunun 66’ncı maddesinde; “İl genel kurulu veya idare kurulları yahut en büyük
mülkiye amirleri tarafından kanunların verdiği yetkiye istinaden ittihaz ve
usulen tebliğ veya ilan olunan karar ve tedbirlerin tatbik ve icrasına
muhalefet eden veya müşkülat gösterenler veya riayet etmeyenler, mahallî mülkî
amir tarafından Kabahatler Kanununun 32’nci maddesi hükmü uyarınca
cezalandırılır.
Ancak, kamu düzenini ve güvenliğini veya
kişilerin can ve mal emniyetini tehlikeye düşürecek toplumsal olayların baş
göstermesi hâlinde vali tarafından kamu düzenini sağlamak amacıyla alınan ve
usulüne göre ilan olunan karar ve tedbirlere aykırı davrananlar, üç aydan bir
yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.”
5326
sayılı Kabahatler Kanununun “Emre aykırı davranış” başlıklı 32’nci maddesinde;
“ Yetkili makamlar tarafından adlî işlemler nedeniyle ya da kamu güvenliği,
kamu düzeni veya genel sağlığın korunması amacıyla, hukuka uygun olarak verilen
emre aykırı hareket eden kişiye yüz Türk Lirası idarî para cezası verilir. Bu
cezaya emri veren makam tarafından karar verilir. …” hükümleri bulunmaktadır.
Bu
itibarla, hırsızlık suçuna konu eşyanın ikinci el piyasasında satışının
önlenmesi, bir menfaat temini açısından cazip bir yol olarak görünmesinin önüne
geçilmesi, hırsızlık olayları sonrası elde edilen eşyanın tespiti üzerine olayın
aydınlatılması, şüphelilerin tespiti/yakalanması ve kamu düzeninin korunması
amacıyla;
Alım ve satımı üzerinden faaliyet gösteren hurda satan ve satın alan
kişi/kişilerin kimlik ve adres bilgilerini, eşya miktar ve özelliklerini
belirtir, Ek’teki İkinci El Malzeme Alım Satım Belgesi’nin tanzim edilmesi,
Elektronik
eşya ve beyaz eşya olarak tabir edilen (Cep telefonu, bilgisayar, tablet,
fotoğraf makinası, televizyon,
buzdolabı, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, akü, bakır malzeme vb.) eşyaları
ikinci el olarak alım ve satım üzerine faaliyet gösteren işyerlerinde eşyayı
satan ve satın alan kişi/kişilere ait kimlik ve adres bilgileri ile alışveriş
işlemini gerçekleştirdiği tarih bilgilerinin, eşya miktar ve özelliklerini
belirtir Ek’teki İkinci El Malzeme Alım Satım Belgesi’nin tanzim edilmesi veya
eşya ile ilgili fatura alınması, kolluk kuvvetleri tarafından istenilmesi
durumunda formun veya faturanın ibraz edilmesi,
Yukarıda
belirtilen ikinci el eşyaların alım/satımı sırasında ilk fatura veya belgenin
ibraz edilmesi,
Hurda
ve ikinci el eşya alım satımlarının kayıt altına alınması, işletmeler
tarafından envanter listesinin tutulması,
Hurda
alım/satım faaliyeti gösteren kişi/firmaların tespit edilerek hırsızlık suçuna
konu eşya/malzeme alım/satımı yapmamaları konusunda taahhütname alınması,
Hurda
ve ikinci el eşya alım satımı yapan işyeri ve işletmelerin iç ve dış kısmına
güvenlik kamera ve kayıt sisteminin kurulması,
Seyyar
hurdacılık yapan şahısların Mahalli İdareler veya Çevre ve Şehircilik İl
Müdürlüğünden gerekli belgeleri alması ve istenildiği durumlarda yetkililere
ibraz etmesi,
18
yaşından küçük kişilere, yanlarında vasileri bulunmadığı sürece eşya alımı ve
satımı yapılmaması,
Tanzim
edilen İkinci El Malzeme Alım Satım Belgesinin 1 yıl süre ile saklanması, hususlarına
riayet edecektir.
Başta
kolluk/zabıta birimleri olmak üzere yetkili birimlerce denetim faaliyetlerine
ağırlık verilecek, yapılan denetimler sırasında aksine hareket edenlerin tespit
edilmesi halinde yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri çerçevesinde adli ve
idari işlemler yapılarak 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 32’inci maddesinde
öngörülen idari para cezası uygulanacaktır.
Bu
karar yayımı tarihinden itibaren yürürlüğe girer. İlanen tebliğ olunur”.
