ŞANLIURFA -Şanlıurfa
Valiliği organizasyonunda, Harran Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyoloji
Bölüm Başkanı Prof. Dr. Şevket Ökten öncülüğünde yaklaşık bir buçuk yıl süren “Şanlıurfa’da Yaşayan Mevsimlik Tarım
İşçilerinin Çalışma İlişkileri, Yaşam Koşulları, Sorunları ve Gelecek
Beklentilerinin İrdelenmesi” konulu araştırma projesi ışığında, mevsimlik
tarım işçilerinin sorunlarının çözümüne yönelik eylem planının belirleneceği
çalıştay, GAPTEM konferans salonunda yapıldı.
Çalıştayın açılış töreninde
bir konuşma yapan Vali Abdullah Erin, toplumsal sorunların çözümüne yönelik
projelere öncülük etmeye, GAP Bölge Kalkınma İdaresi, Karacadağ Kalkınma Ajansı
ve diğer müdürlüklerle birlikte çalışmaları tamamlayıp, somut çıktılar elde
etmek için her türlü desteği vermeye devam edeceklerini söyledi.
Mevsimlik tarım işçiliğinin
tüm dünyada sorunlarla anıldığını hatırlatan Vali Erin, Türkiye’de Güneydoğu Anadolu
Bölgesi ve özelde Şanlıurfa’nın bu anlamda öne çıkan şehirlerden olduğunu ifade
etti. Vali Erin, mevsimlik tarım işçiliği için ailesiyle birlikte başka illere
giden vatandaşların sayıları hakkında bugüne kadar somut bir tespit yapılmamış
olduğunu, ancak pandemi kısıtlamaları sürecinde seyahat izin belgesi
düzenlenmesi zorunluluğu nedeniyle 2020 yılında 26 bin küsur aileden 170 bine
yakın kişinin kayıt altına alındığını kaydetti.
Bu tespitin de tam sayıyı
vermediğini ancak hareket hakkında bir veri olduğunu ifade eden Vali Erin,
mevsimlik tarım işçiliği için başka illere gidip, çalışma dönemine göre şehir
değiştiren aileler de olduğunu ve zor hayat şartlarının bu şekilde sürdüğünü
dile getirdi.
VALİ
ERİN: “SADECE ÇOCUKLAR DEĞİL, KADINLARDA OLUMSUZ ETKİLENİYOR”
Mevsimlik tarım işçiliğinden
sadece Güneydoğu Anadolu Bölgesinde 2 milyon kadar insanın etkilendiğini tahmin
ettiklerini kaydeden Vali Erin, “Bu hareketten sadece çocuklar değil,
kadınların da olumsuz etkilendiğini biliyoruz. Gittikleri yerlerde büyük
zorluklarla karşılaştıklarını, bu annelerimizin bacılarımızın çok azının
ilkokulu bitirdiğini biliyoruz. Dünyada 150 milyonun üzerinde çocuk işçi var.
Bu çocukların önemli bir bölümünün mevsimlik tarım işçilerinden oluştuğunu da
biliyoruz. Neredeyse her on çocuktan biri tehlikeli tabir edebileceğimiz bu
işlerde çalışıyor” dedi.
Sorunun çözümünün çok
aktörlü ve çok boyutlu olduğunu belirten Vali Erin, “Burada yapacağımız
tespitler, Ankara’daki merkezi kuruluşlara, bakanlıklarımıza ve ilgili kurumlara
da altlık teşkil edecek, önlerini görmelerini sağlayacak bir çalışma
olacaktır.” dedi.
Araştırma projesinin
hazırlanması ve raporlanmasında emeği geçen Prof. Dr. Şevket Ökten başta olmak
üzere tüm emeği geçenleri tebrik eden Vali Erin, belirlenecek eylem planının
hayırlı olmasını diledi.
Harran Üniversitesi Fen
Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Şevket Ökten de,
hazırlanan projelerin Vali Abdullah Erin’in bölgede yaşanan sorunlara duyduğu
özel kaygı ve insanlara olan muhabbetinden kaynaklandığını ifade ederek, Vali
Erin’e ve Vali Yardımcısı Metin Esen’e teşekkür etti.
Mevsimlik tarım işçilerinin
yaşam ve çalışma koşulları, sorunları, gelecek beklentileri gibi onlarca
hususun araştırıldığı proje hakkında katılımcılara bilgiler veren Prof. Dr.
Şevket Ökten, mevsimlik tarım işçisi temininde Güneydoğu Anadolu Bölgesinin ve
bölgede de Şanlıurfa’nın ilk sırada geldiğini ifade etti. Bunun en önemli
sebebinin Osmanlı’dan bugüne gelen “miri toprak sistemi” adı verilen mülkiyeti
kaynaklı olduğunu dile getiren Ökten, toprak mülkiyeti kaynaklı sorunun günden
güne büyüdüğünü söyledi.
Şanlıurfa’da tarımla uğraşan
çiftçilerden yüzde 58’inin hiç toprağı olmadığı bilgisini veren Ökten, toprağı
olanların yüzde 75’inin ise 10 dönümden küçük toprağa sahip olduğunu ifade
ederek, mevsimlik tarım işçiliğinin sebeplerinin en önemlisinin de bu husus
olduğunu dile getirdi
Pandemi kısıtlamalarından da faydalanılarak,
mevsimlik tarım işçisi ailelerle yapılan görüşmeler doğrultusunda hazırlanan
araştırma projesinden elde edilen veriler hakkında bilgiler veren Prof. Dr.
Şevket Ökten, mevsimlik tarım işçiliğinde en büyük sorunu kadın ve çocukların
yaşadığını belirterek, çözüm önerilerini sundu.
Çalıştayda; Aile ve Sosyal
Politikalar İl Müdürlüğü, Gençlik ve Spor İl ve İlçe Müdürlükleri, Harran
Üniversitesi Rektörlüğü, İl ve İlçe Sağlık Müdürlükleri, Halk Sağlığı Kurumu,
Sağlık Grup Başkanlığı, İl ve İlçe Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları,
Türkiye İş Kurumu, İl ve İlçe Tarım Orman Müdürlükleri, Ticaret Sanayi Odası,
Ziraat Odası ve Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi ile ilçe belediyeleri
sunumlarını gerçekleştirdiler.
İzleme görevlilerinin
belirlenmesi, iş takviminin oluşturulması, görev ve sorumlulukların
belirlenmesi, eylem planının genel değerlendirmesi ve görüşlerin sunulduğu
çalıştay, kapanış konuşmalarının ardından sona erdi.
Şanlıurfa Mevsimlik Tarım
İşçiliği Eylem Planı 2022-2024, Şanlıurfa’da yaşayan gezici mevsimlik tarım
işçilerinin yaşadığı sorunların görünür kılınması, yaşam şartlarının
iyileştirilmesi yönünde adımlar atılması, ilgili kurum ve kuruluşların
rollerinin belirlenmesini amaçlayan bir rehber niteliğinde olacak. Plan ile
mevsimlik tarım işçilerinin kamusal hizmetlere erişimlerinin artırılmasına
yönelik yeni çalışmaların başlatılmasının yanı sıra, mevcut çalışmaların da
etkinliklerinin artırılarak sürdürülmesi amaçlanıyor. Plan, yerel kamu kurum ve
kuruluşları, sivil toplum kuruluşları ve özel sektör kuruluşlarının mevsimlik
tarım işçiliği konusunda işbirliği oluşturma ve birlikte çalışma kapasitelerinin
artırılmasını da hedefliyor.
