SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi: Dijital Devrim Enerji Dönüşümünü Hızlandıracak!

SHURA Güç Dönüşüm Merkezi’nin ‘Türkiye’de Güç Kesiminin Dijitalleşmesi Kapsamında İş Modellerinin, Teknolojilerin ve Gerekli Mevzuat Altyapısının Kıymetlendirilmesi’ raporu açıklandı. Dijital Güç Forumu 2022’de düzenlenen Güçte Dijitalleşme ve Yeni İş Modelleri – SHURA özel oturumunda tanıtımı yapılan rapor ile güç dönüşümünde dijitalleşme ve yeni iş modelleri incelendi. Çalışmaya nazaran, güç sisteminin dönüşümü ve pak güce geçiş, kesimde yaşanan dijital ihtilale paralel olarak gerçekleşiyor.

Oturumda konuşan SHURA Güç Dönüşüm Merkezi Yöneticisi Alkım Bağ Güllü, Türkiye’nin dünyadaki yeşil mutabakat ve yeşil dönüşüm süreçleri ile bütünleşmesi gerektiğini vurgulayarak şunları söyledi: “Biz de SHURA olarak güç dönüşümünün ana ekseni olan bahisleri, teknoloji, iktisat, güç siyasetleri ve sosyo-ekonomik yararları dahil olmak üzere tüm taraflarıyla inceliyoruz. Bugün açıkladığımız raporla güç dönüşümü kapsamında yaptığımız çalışmaların hayata geçme sürecinde dijitalleşme ve yeni iş modellerinin kıymetini ortaya koyduk. Öte yandan Türkiye’deki güç bölümü için geçerli olabilecek teklifler geliştirdik.”

GÜÇ DÖNÜŞÜMÜ DİJİTAL TEKNOLOJİYLE HIZLANIR

Raporun muharrirlerinden SHURA Güç Dönüşüm Merkezi Güç Analisti Ahmet Acar ise şunları söyledi: ”Enerji dalının dönüşümüyle ortaya çıkan, merkezi olmayan ve tüketici odaklı bir güç sistemiyle, güç kaynaklarının, elektrik tüketiminin, elektrik şebekesinin, bilgilerin ve güç piyasalarının eş vakitli olarak yönetilmesi muhtaçlığı doğuyor. Bu da,dağıtık güç kaynaklarının sisteme entegrasyonu, artan elektrifikasyon yükünün yönetilmesi, sürdürülebilir elektrik şebekesinin güvenilirliği, tüketicilerin artan güç tüketim düzeylerini yönetilmesi, değişen tüketici muhtaçlıklarının karşılanması ve dijitalleşme potansiyelini ortaya çıkarmak için bilgileri faal bir şekilde yönetilmesi üzere muhtaçlıklar yarattı. Dijital teknolojileri kullanan yenilikçi iş modelleri, bu yeni gereksinimleri ve muhtemel zorlukları yönetmek için tahlil getiriyor.”

Raporda, dijital teknolojileri kullanan iş modelleri farklı maksatlara ve gaye müşterilere odaklansalar da, ortak maksatlarının dönüşen güç dalına sağlıklı geçişi sağlamak olduğu vurgulanıyor. Yeni iş modellerinin güç dalına entegrasyonunun, son tüketicilere sağlanan yenilikçi güç tahlillerinin yanı sıra istikrarlı bir elektrik şebekesinin sağlanmasına hizmet edeceği belirtiliyor.

BÖLÜMDE KULLANILABİLECEK ANA DİJİTAL TEKNOLOJİLER

Güç bölümünün dijital dönüşümünde objelerin interneti, yapay zeka, makine tahsili, büyük data ve blok zincir başta olmak üzere robotik süreç otomasyonu, artırılmış gerçeklik üzere dijital teknolojiler kesimde yaygın kullanımlarıyla öne çıkıyor.

Raporda Türkiye’nin mevcut durumu ile ilgili şu tabirlere yer verildi: “Türkiye’de bilhassa 2016 yılından bu yana yüksek tesir potansiyeline sahip dijital teknolojilerin benimsenmesi hızlanmış olsa da, bu teknolojilerin olgunluk düzeyi şimdi istenilen düzeylerde değil. Alınacak aralık, teknoloji önceliklendirme çalışmaları ile dijitalleşme teknolojilerinin kullanımının teşvik edilmesine ve Türkiye’de güç ile ilgili data analitiği projelerinin desteklenmesine bağlı.”

GÜÇTE YENİLİKÇİ YEDİ İŞ MODELİ

Daha bütünleşik, dijitalleştirilmiş, merkezi olmayan ve tüketici odaklı bir güç sistemi, güç kaynaklarının, elektrik tüketiminin, elektrik şebekesinin, dataların ve güç piyasalarının eş vakitli olarak yönetilmesini gerektiriyor.

Bu maksatla, güç dalındaki gereksinimler, altı ana başlık altında toplanıyor: Dağıtık güç kaynaklarının idaresi, elektrifikasyonun yönetilme muhtaçlığı, şebeke altyapısı üzerindeki tesirler, artan güç tüketimi, değişen tüketici beklentileri ve daha yeterli bilgi idaresi muhtaçlığı. Mümkün gereksinimlerin giderilmesi için önerilen yenilikçi iş modelleri iseyapılanma, eser ve tecrübe açısından ihtiyaçlara bağlı olarak yedi kategoriye ayrılıyor:

• Arz toplayıcılar/ sanal güç santralleri; farklı güç kaynaklarını birleştiriyor ve merkezi bilgi teknolojileri sistemi kullanarak dağıtık güç kaynakları operasyonlarını denetim ederken, üretimlerini optimize ediyor.
• Talep toplayıcılar; artan güç tüketimi ile puant saatlerde oluşan talebin vakte yayılmasıyla, şebeke işletmecilerine talep tarafı idare hizmetleri sağlıyor.
• Eş taraflar ortası ticaret; blok zincir tabanlı bir platform mimarisi aracılığıyla, dağıtık güç kaynaklarının yararlarını paylaşmak için tüketiciler ve üreticiler ortasındaki direkt etkileşime dayanıyor.
• Hizmet olarak güç sağlayıcıları (EaaS) modeli; müşterilere güçle ilgili kapsamlı hizmetler sunuyor.
• Güç hizmeti şirketi (ESCO); güç verimliliği projelerinin uygulanmasını yahut anahtar teslimi dağıtık güç kaynakları kurulmasını içerebilecek güç hizmetleri sunuyor.
• Kullandıkça öde (PAYG) modeli; ekseriyetle, müşterilerin taşınabilir ödeme teknolojileri ve cep telefonu kredileriyle ödediği, kiralanan yahut satılan konut güneş gücü sistemini içeriyor.
• Ortak topluluk mülkiyeti (C-O) modeli; haneler, bireyler ve işletmeler dahil olmak üzere tüm piyasa aktörlerinin dağıtık güç kaynakları, batarya sistemleri, bölgesel soğutma ve ısıtma sistemleri üzere güçle ilgili tesislerin birleşmesini sağlıyor.

Rapor ayrıyeten, yeni iş modellerinin Türkiye piyasasında sıkıntısız bir şekilde uygulanabilmesi için, modellerin güç kesimi üzerindeki potansiyel tesirleri (son tüketiciler, hizmet sağlayıcılar, finansal etkiler) ve fizibiliteleri kapsamında önceliklendirilmesi gerektiğinin altını çiziyor.

Bununla birlikte güç kesiminin, dalları dönüştürme kabiliyetine sahip dijitalleşme dalgasıyla geç karşılaşan kesimler arasında olduğu belirtilerek, bunun barındırdığı büyük bir potansiyel olduğu vurgulanıyor.

Güç kesiminde faaliyet gösteren şirketlerin birçoklarında dijital stratejiler geliştirilip uygulanmaya başlanmış olsa dahi işletmelerde operasyonel faaliyetlerden, bilgi kullanımına kadar birçok alanda hala dijitalleşmenin önü açık.

Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı