Sağlık çalışanlarının tükenmişliğe girmesi engellenmeli! Dünya Sağlık Örgütü’nün önderliğinde yayınlanan Ottawa Bildirgesi’ndeki sağlık için …
Sağlık çalışanlarının tükenmişliğe girmesi engellenmeli!
Dünya Sağlık Örgütü’nün önderliğinde yayınlanan Ottawa Bildirgesi’ndeki sağlık için olmazsa olmaz 8 şartın birinci sırasında ‘barış’ın olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Haydar Sur, “Barış olmadan bir toplumda bireylerin sıhhatinden kelam edilemez zira savaş ortamında kimin, ne vakit, nerede, nasıl öleceği belirsizleşir. Halk sıhhatinin korunması ve sağlıklı şartların sürdürülüp, geliştirilmesi için barış olmazsa olmaz önceliğe sahiptir” dedi. Sur, “Sağlık, insanların tartışmasız en büyük cevheri. Savaşlar da her durumda sıhhatin amansız düşmanıdır. Bir toplumda başlayan savaş; toplumsal kırılmalara, ayrışmalara, iç çekişmelere ve düşmanlıklara da taban hazırlıyor.” tabirlerini kullandı. Savaş bölgelerinde sağlıkçıların hizmet verme şartları da yeterlice zorlaştığına dikkat çeken Sur, sağlık profesyonellerine yönelik ruhsal dayanak ile onları tükenmişlik sendromuna girmesinin de önlenmesi gerektiğini kaydetti.
Üsküdar Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Haydar Sur, toplum sıhhatinin korunmasında ve geliştirilmesinde barışın kıymetine vurgu yaptı ve savaşların toplumlara verdiği ziyanlara değindi.
İnsanın sahip olduğu en büyük cevher sıhhattir
Sıhhatin insanların tartışmasız en büyük cevheri olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Haydar Sur, “Sağlık olmadan elde edilen hiçbir varlık insan için bir mana taşıyamaz. 21’nci yüzyıla gelindiğinde sıhhati muhafazanın ve geliştirmenin hastalık ve yaralanma başa geldiğinde onu tedavi etmekten katiyetle daha kolay, tesirli ve az maliyetli olduğu sağlık felsefecilerinin ve araştırmacılarının üzerinde tam bir uzlaşmaya vardığı az hususlardan biridir.” dedi.
Savaş sıhhatin amansız düşmanı
Prof. Dr. Haydar Sur, Dünya Sağlık Örgütü’nün önderliğinde 1986’da yayınlanan Ottawa Bildirgesi’nde sağlık için olmazsa olmaz 8 şartın sayıldığını söyledi ve kelamlarına şöyle devam etti:
“Bu şartların birincisi barıştır. Barış olmadan bir toplumda bireylerin sıhhatinden kelam edilemez zira savaş ortamında kimin, ne vakit, nerede, nasıl öleceği belirsizleşir. Savaş her durumda sıhhatin amansız düşmanıdır. Besin bulmakta sıkıntılar yaşanır, konutlar barklar yıkılır, okullar eğitimi sürdüremez olur, sağlık hizmeti yahut kuruluşlar yıkılıp, yağmalanır ve hizmetler felce uğrar. Savaşan askerlerin yanında birçok sivil de hayatını kaybeder yahut ağır yaralanır. Bu siviller arasında sağlık vazifelileri de yer alır. Böylelikle çok süratli bir şekilde ve çok büyük bir boyutta artan sağlık hizmeti muhtaçlığının karşılığında gitgide azalan ve yok olan sağlık hizmet kapasitesi felaketi yaşanır. Toplumların savaş hallerinde sıhhatlerini aksiliklerden koruyabildiği bugüne kadar hiç görülmemiştir.”
Savaşlar toplumsal kırılmalara yol açıyor
Toplum içinde bilhassa yaşlıların, engellilerin, bebeklerin, çocukların, hamilelerin ve annelerin aksilikleri daha da ağır halde yaşadıklarına dikkat çeken Prof. Dr. Haydar Sur, “Barışı kaybetmiş toplumlar, bugünkü toplumsal refah ve yaşama yeteneğini kaybetmekle kalmayıp yarınlarda kendisini toparlayabilme ve müspet istikamette refleks oluşturma yeteneklerini de kaybediyor. Bir toplumda başlayan savaşın toplumsal kırılmalara, ayrışmalara, iç çekişmelere ve düşmanlıklara da taban hazırladığı unutulmamalı. Barış ortamında birbirini destekleyen, dara düşenlere el uzatmaya hazır birey ve aileler savaş geldiğinde kendi kaygısına düşüyor, yardımlaşma isteği yok oluyor. Hatta herkes birbirinden yiyecek, ilaç, barınma ortamı ve yakıt kapabilmeye yöneliyor. Bu aksiliklerin onarılması tekrar barış ve huzur ortamına kavuşabilmesi ise onlarca yıl alabiliyor.” sözlerini kullandı.
Halk sıhhati ‘umudu yitirmeme’ ideolojisine sahip
Prof. Dr. Haydar Sur, halk sıhhatinin sağlığın korunması ve sağlıklı şartların sürdürülüp, geliştirilmesi için barışı olmazsa olmaz öncelik saydığını söyledi ve kelamlarına şöyle devam etti:
“Rusya-Ukrayna savaşında da ailelerin meskenlerini ve yurtlarını bırakıp inançlı bir yerlere sığınmaya çalışırken önceliği çocukların ve bayanların savaş alanının dışına çıkarılmasına verdiğini gördük. Halk sıhhatinin bütün olumsuz şartlarda yeniden de umudunu yitirmeme tarafında bir ideolojisi olduğu için savaş ortamında bile yapacak işleri vardır. Bilhassa besin ve su yardımı, soğuk havada ısınma sorunlarının çözülmesi, bulaşıcı hastalıklarının atağa kalkmaması için etraf sıhhati tedbirlerinin alınması, kronik hastalığı olanlara mutlak suretle verilmesi gereken ilaçların ilgililere ulaştırılması, çöken sağlık hizmeti sistemlerinin canlandırılması için finans, insan kaynağı ve gereç takviyesi verilmesi, toplumun ruh sıhhatinin desteklenmesi, yaralılara ve organ kaybına uğrayanlara bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinin verilmesi üzere işler memleketler arası yardım eli içinde birinci sırada yapılması gerekenlerdir.”
Sağlık profesyonellerine ruhsal takviye sağlanmalı
Üsküdar Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Haydar Sur, “Bozulan barış ortamının en kısa müddette tekrar kazanılması için gerekirse politik ve diplomatik karar vericilere savaşın toplum sıhhatine verdiği ziyanların somut çıktıları yeterlice gösterilmelidir.” dedi ve “Sağlıkçıların hizmet verme şartları da yeterlice zorlaştığından sağlık profesyonellerine yönelik ruhsal takviye ile onları tükenmişlik sendromuna girmesi önlenmelidir.” sözlerini kullandı.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
