Harran Üniversitesi Hastanesi Deri ve Zührevi Hastalıkları
Ana Bilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Mustafa Aksoy, uyuzun son zamanlarda adeta bir
salgına dönüştüğünü belirterek görülme sıklığı artan hastalığa ilişkin
uyarılarda bulundu.
Uyuzun en kolay yayılma alanının toplu alanlar olduğunu
belirten Aksoy, okul, kışla, huzurevi gibi toplu alanlarda, çocuklarda,
yaşlılarda ve bağışıklığı zayıf olan kişilerde bulaşmanın daha kolay olduğunun
altını çizdi.
UYUZUN BELİRTİLERİ
NELERDİR?
“Parazit kişiye geçtikten 4-6 hafta sonra ortaya çıkan ve
özellikle geceleri ve sıcakla artan inatçı kaşıntı, hastalığın en önemli
belirtisidir” diyen Aksoy, hastalığın kadınlarda meme uçları ve çevresi, erkeklerde
genital bölgede rastlandığını kaydetti. Aksoy, “Çocuklarda ise erişkinlerden
farklı olarak, avuç içi ve ayak tabanları, yüz ve boyun da sık tutulan
bölgelerdendir. Parazit derinin en dış tabakasında, kazdığı gri-beyaz renkli,
tünel denen lezyonlarda yaşar. Deride kaşınmaya bağlı kaşıntı izleri,
sıyrıklar, sert kabarık lezyonlar ve su dolu kabarcıklar görülebilir” ifadesini
kullandı.
UYUZ NEDİR?
İnsan gözüyle fark edilemeyen bir parazitin neden olduğu çok
kaşıntılı ve bulaşıcı bir deri hastalığı olan uyuzun, sonbahar ve kış aylarında
sıklığı artar.
KİMLERDE GÖRÜLÜR?
Her 2 cinste, tüm yaş gruplarında, tüm etnik gruplarda ve
tüm sosyoekonomik düzeylerde görülebilir.
NASIL BULAŞIR?
Kişiden kişiye yakın temasla (aynı yatakta yatma, ortak
kullanılan eşyalar ve aile bireyleri arasında), genellikle 15-20 dakikalık
temas süresiyle bulaşır. Sadece tokalaşma ile bulaşma zordur. Salgınlar
yapabilmesi nedeniyle okul, kışla, huzurevi gibi toplu alanlarda, çocuklarda,
yaşlılarda ve bağışıklığı zayıf olan kişilerde bulaşma daha kolaydır.
BELİRTİLERİ NELERDİR?
Parazit kişiye geçtikten 4-6 hafta sonra ortaya çıkan ve
özellikle geceleri ve sıcakla artan inatçı kaşıntı, hastalığın en önemli
belirtisidir. El parmak araları (sıklıkla başlangıç yeri), el bilekleri, koltuk
altları, göbek çevresi, genital bölge, kulak arkaları, bel bölgesi, ayaklar,
ayak bilekleri ve kalçalarda şiddetli tutulum olur. Kadınlarda meme uçları ve
çevresi, erkeklerde genital bölge tutulumu tipiktir. Çocuklarda erişkinlerden
farklı olarak, avuç içi ve ayak tabanları, yüz ve boyun da sık tutulan
bölgelerdendir. Parazit derinin en dış tabakasında, kazdığı gri-beyaz renkli,
tünel denen lezyonlarda yaşar. Deride kaşınmaya bağlı kaşıntı izleri,
sıyrıklar, sert kabarık lezyonlar ve su dolu kabarcıklar görülebilir.
TANI NASIL KONULUR?
Tanı genellikle klinik olarak konmakta olup, lezyonlardan
kazıntı alınıp mikroskopta parazitin saptanması ile de mümkündür.
TEDAVİSİ NASILDIR?
Hasta ile aynı ortamda yaşayan aile bireylerinin, aktif
şikâyetleri olmasa dahi eşzamanlı tedavi edilmeleri tedavi başarısı için çok
önemlidir.
Tropikal, sistemik ve majistral tedaviler mevcuttur.
Topikal tedavi uygulanacaksa, ilacı deriye uygulamadan önce
iyi bir banyo ve kese yapılmalıdır. Uyuz preparatları kulak arkalarından ve
enseden başlayarak ayak tabanları dahil bütün vücuda sürülmelidir, parmak
araları, göbek, kasık, intergluteal bölge gibi tüm kıvrım yerlerine sürmeye de
özel itina gösterilmelidir.
Önerilen süre sonunda yıkanarak ilaç vücuttan tamamen
temizlenmelidir.
Son 1 hafta içinde kullanılmış kıyafet, çamaşır ve yatak
takımları, en az 60 derece sıcaklıkta yıkanıp ütülenmelidir. Yıkanamayacak eşyaların ağzı bağlı bir poşet
içinde ortalama 7 gün saklanması yeterli olacaktır.
Hastalarda, başarılı bir tedaviden sonra bile kaşıntı ve
hastalık bulguları 2-6 hafta kadar devam edebilmektedir.
