Prostat kanserinde artık daha etkili ve daha az yan etkili tedaviler gündemde

Anadolu Sağlık Merkezi’nin, bu yıl altıncısını düzenlediği Onkolojik Bilimler Sempozyumu’nda prostat kanserindeki son gelişmeler ele alındı. “Prostat Kanserinde Olgu Tartışmalarıyla Aktüel Yaklaşımlar” isimli sempozyum, hem yurt içinden hem de yurt dışından uzman tabipleri bir ortaya getirdi. Uzmanlar uyardı: “Ailesinde prostat kanseri hikayesi olanlar 2-3 kat daha fazla risk altında”…

Lakin buna rağmen hastalığın teşhis ve tedavisinde son yıllarda yüz güldüren gelişmeler de var. Robotik cerrahi, akıllı radyasyon tedavileri, radyocerrahi ile ameliyatsız tahliller, hastalığın nüksetmesini engelleyen akıllı ilaçlar, yeni kuşak hormon tedavileri, immünoterapiler ve maksada yönelik, tesiri yüksek, yan tesiri ise az tedaviler… Onkolojik Bilimler Sempozyumu’nda tüm bu değerli gelişmeler olaylarla birlikte tekrar mercek altına alındı. Yeni gelişmeler sayesinde ileri evre prostat kanserinde bile tedavide yüz güldürücü sonuçlar elde etmek mümkün, lakin uzmanlar yeniden de erken teşhisin değerini vurguluyor, bilhassa 40 yaşından sonra nizamlı muayene ve taramaların ihmal edilmemesi gerektiğine dikkat çekiyorlar.

Dünya Sağlık Örgütü’nün 2020 yılında güncellediği bilgilere nazaran prostat kanseri erkeklerde en sık rastlanan ikinci kanser tipi olarak dikkat çekiyor. Sayılar sırf 2020 yılında Türkiye’de 19 bin 444 kişinin prostat kanseri tanısı aldığını gösteriyor. Ailesinde, bilhassa babasında yahut erkek kardeşlerinde prostat kanseri hikayesi olan şahıslarda, hastalığın görülme ihtimali olağan şahıslara nazaran 2-3 kat daha fazla.

Akıllı ilaçlar yüz güldürüyor

Onkolojik Bilimler Sempozyumu’nda, kanser tedavisinde uzun yıllardır kullanılan kemoterapi ve radyoterapiye ek olarak kullanılan ve teknolojisi ile fark yaratanimmünoterapinin tedavide öne çıktığını anlatan Anadolu Sağlık Merkezi Onkolojik Bilimler Koordinatörü ve Medikal Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Necdet Üskent, ilaç tedavilerinin yüz güldürdüğüne, yeni geliştirilen ilaçların ise prostat kanserinin nüks etmesini de engellediğine dikkat çekiyor. Prostat kanserinde giderek daha fazla uygulanan immünoterapi metoduyla ilgili de bilgi veren Prof. Dr. Necdet Üskent, “Bu yolla bağışıklık sistemi hücreleri harekete geçirilerek, tümöre karşı savaşması sağlanıyor. Beden içinde kansere karşı bir savaş başlatılıyor adeta. İmmünoterapilerin kemoterapilerden en kıymetli farkı, kimyasal içermemesi ve bedenin doğal savaşçı hücrelerini tümöre yönlendirmesidir. Kemoterapi üzere tümörü değil, bağışıklık sistemini amaç aldığı için, kemoterapiye nazaran yan tesiri de çok daha az oluyor” dedi.

Ailede göğüs kanseri varsa dikkat

Son devirde yapılan araştırmalara nazaran aile hikayesinde göğüs kanseri varlığının da prostat kanseri riskini artırıyor. Bayanlarda göğüs kanserine neden olan BRCA1 ve BRCA2’deki mutasyonların erkeklerde de prostat kanserinin nedeni olabildiğini anlatan Anadolu Sağlık Merkezi Üroonkoloji Merkezi Yöneticisi Doç. Dr. İlker Tinay, “Bu istikamette aile hikayeleri olan erkeklerin prostat kanseri açısından taramalarına 40’lı yaşlarda başlamaları gerekiyor. Kimi kültürel nedenlerle prostat muayenesinden kaçınılsa da erken teşhis konan hastalarda daha tesirli tedavi yapma talihi mümkün” dedi. Doç. Dr. İlker Tinay, “Her hastalıkta olduğu üzere prostat kanseri olma riskini düşürmek için de sağlıklı bir hayat stili benimsenmeli. İstikrarlı beslenme, faal bir günlük ömrü sağlayan fizikî aktiviteler ve nizamlı doktor denetimleri önemli” biçiminde konuştu.

Prostat kanserinde robotik cerrahi

Yıldızı her geçen gün daha da parlayan robotik cerrahiye hastalığın, prostata sonlu olduğu durumlarda başvurulabiliyor. Tüm dünyada robot yardımlı cerrahilerin en sık kullanım alanı ise üroloji… Robotik cerrahinin en yaygın kullanıldığı 5 cerrahi alandan biri olan ürolojide en sık ve en başarılı kullanım alanı, prostat kanserinin cerrahi tedavisi olan radikal prostatektomi (prostatın çıkarılması) ameliyatı. Gün geçtikçe daha çok tercih edilmeye başlanan robot yardımlı cerrahi sayesinde, ameliyat bölgesinde daha küçük kesi oluyor ve hastanın ağrıları da kıymetli ölçüde azalıyor. Ayrıyeten düşük enfeksiyon riski, daha âlâ ve daha süratli düzgünleşme ile daha kısa müddette taburcu olma üzere pek çok avantajı var. Doç. Dr. İlker Tinay, “Cerrahın denetimindeki robot kolları, 540 derece hareket edebilme kabiliyetiyle bir insan elinin tüm hareketlerini yapabiliyor. Ameliyatın yüksek çözünürlükte ve optik büyütme ile 3 boyutlu görüş altında gerçekleştirilmesine imkan veren bu prosedür, ameliyat boyunca cerraha büyük bir konfor sağlıyor” dedi.

Radyasyon Onkolojisi’nden büyük katkı

Teknolojinin süratle geliştiği alanlardan biri ise Radyasyon Onkolojisi. Yalnızca tümöre odaklanan, etraf doku ve organlara ziyan vermeyen aygıtlar sayesinde hem hastalık çok daha başarılı bir şekilde tedavi ediliyor, hem de daha az yan tesir görülerek hastanın ömür kalitesi korunuyor. Anadolu Sağlık Merkezi Radyasyon Onkolojisi Kısmı Yöneticisi Prof. Dr. Hale Başak Çağlar, “Prostat kanseri tedavilerinde multidisipliner bakış prensibinin getirdiği tek bir ortak hedef ve sorumluluk var; en hakikat, en aktif tedaviyi uygulayarak hastanın hayat kalitesini yüksek tutmak. Prostat kanserinin çabucak her evresinde üstlendiği güçlü rolle radyasyon onkolojisinin de bu sürece katkısı çok büyük. Günümüzde o denli bir noktaya gelindi ki, lokalize prostat kanserinde (sadece prostatta görülen) artık radikal radyoterapi, radikal cerrahi ile eşit muvaffakiyet oranlarına sahip. Münasebetiyle radyoterapi ile artık hasta ameliyat olmadan, prostatı alınmadan da âlâ bir sonuç almak mümkün. Üstelik yan tesirler daha az ve hastanın evvelden olduğu üzere her gün hastaneye gelmesi de gerekmiyor. CyberKnife radyocerrahi teknolojisinin kullanımında en güzel üç klinikten biri olan Anadolu Sağlık Merkezi’nde, hastanın durumuna nazaran değişmekle birlikte kişinin, yalnızca 4 günlük bir radyasyon tedavisi sonucu lokalize prostat kanseri tedavi edilebiliyor. İleri evre prostat kanserinde oligometastatik ismiyle bir alt grup tanımlaması yapılarak görüldü ki, hem metastatik odaklara hem de prostata radyoterapi/radyocerrahi uygulaması sağkalım mühletini artırıyor. Buna ek olarak Anadolu Sağlık Merkezi’nde yeni bir tedavi programı başlatıldı. Radyoterapi uygulaması sonrası prostat içi lokal yinelemelerde CyberKnife teknolojisiyle, çok daha az yan tesirle ikinci ışınlama yapılabiliyor. Anadolu Sağlık Merkezi’nde prostat kanseri tedavisinde hastalık evresi ve tedavi edilmesi planlanan bölgenin hacmine nazaran tüm aygıtlarda (Accuray Radixact, CyberKnife ve Varian Edge) tedavi uygulamaları mevcut. Halihazırdaki tedavi platformları yapay zeka yazılımlarıyla da her kademede destekleniyor” açıklamasında bulundu.

Akıllı radyasyon tedavileri: Radyonüklid tedaviler

Sempozyumun kıymetli başlıklarından biri de “Akıllı radyasyon tedavisi” olarak nitelendirilen yeniliklerden biri olan radyonüklid tedavilerdi. Nükleer Tıp Kısmı Yöneticisi Doç. Dr. Kezban Berberoğlu, “Özellikle ileri evre prostat kanserinde kullanılan radyonüklid tedavilerde, aslında beden içerisinde bir ışın tedavisi gerçekleştiriliyor. Radyasyon verici hususlar ile yapılan tedavi olarak tanımlanan radyonüklid tedaviler, damar yoluyla hastaya veriliyor. Tümör dokusunu amaç alan husus ile işaretlenmiş radyasyon tümörü içeriden, iç radyasyonla yok etme imkânı sağlıyor. Bedendeki sağlıklı hücreler ziyan görmediği için hastanın hayat kalitesi bozulmadığı üzere, ömür müddeti de uzuyor” formunda konuştu.