Çocuğunuzun yediğine değil, duygularına odaklanın

Karbonhidrat, yağ ve şeker içeren besinleri tüketme isteği, yalnızca birkaç yiyecekten oluşan beslenme tertibinde diretme, büyümeye destekçi, sağlıklı besinlerin birçoklarını reddetme… Çocuklardaki seçici yeme sorunu, ebeveynlerin endişeli düşü.

Her öğün saatinde yaşanan gerginlik, tüm odağın çocuğun üzerinde olması ve çocuğu yemeye zorlama tavrı, ebeveynleri içinden çıkılamaz bir çaresizliğe sürüklüyor. Seçici yeme sorunu, kimi çocukta ergenliğe gerçek resen ortadan kaybolsa da, kimilerinin fizikî, duygusal ve toplumsal gelişimini olumsuz istikamette etkileyerek uzun yıllar da sürebiliyor. Psikolog Dr. Feyza Bayraktar, çok yemek seçen çocuklar konusunda, ailelere tavsiyelerde bulundu.

Seçici yeme sorunu, okul çağı öncesi periyotta, bilhassa 5-6 yaşındaki çocuklarda görülen en yaygın yeme sorunları arasında yer alıyor. Besin tercihlerini daha çok patates, makarna, pilav, tatlı üzere genelde karbonhidrat, şeker ve yağ içeriği yüksek besinlerden kullanan çocukların yetersiz ve istikrarsız beslenmeden kaynaklanan gelişimsel sorunlar yaşayabileceğini belirten Psikolog Dr. Feyza Bayraktar, kilo yahut güç alımları olağan sonlar içerisinde kalsa dahi, çok yemek seçen çocukların sağlık denetimlerinin tertipli yapılması gerektiğini söylüyor.

Yemek seçmek, sorunun kendisi değil; var olan sorunun sonucudur.

Denetimci ebeveynlere, “Her şeyi denetim edebilirsiniz; lakin ben istemediğimi yemem” bildirisi ile hudut koyan çocuklar, kendi ferdi alanını belirleme muhtaçlığı ile “Ben buradayım, benimle ilgilenin. Benim ilgiye gereksinimim var” iletisi ile ebeveynlerinin ilgisini çekmeye çalışıyor olabilir. Bunun yanı sıra, okul değiştirmek, arkadaşlarla yaşanılan sorunlar ve akran zorbalığına maruz kalmak üzere kendisini denetimsiz hissettiren durumlar da, çocuğun yeme davranışı üzerinde büyük rol oynar.

Tüm odağınız çocuğun ne yiyip ne yemediğinde olmasın!

Ebeveynlerin seçici yeme sorunu konusunda endişelenmesi, hiç de yersiz değildir. Bilhassa de çok yemek seçen çocukların sadece muhakkak besinleri tüketip öbür besinleri yemeyi reddetmesi, gelişimlerini olumsuz istikamette etkileyecektir. Bu sebeple de, çocuğun sağlık denetimlerinin tertipli yapılması ve tabip tavsiyeleri doğrultusunda davranılması epey kıymetlidir.

Ebeveynlerin odağının çocuğun ne yiyip ne yemediğinde olması ve bu mevzunun sık sık gündemde tutulması da, çocuğun kendini baskı altında hissetmesine neden olabilir. Bu süreçte, sırf meskende mi yemek seçiyor, okuldaki arkadaşlarıyla bir ortadayken yeme davranışı farklılık gösteriyor mu, üzere tavırların da kıymetlendirilmesi gerekir. Çocuğun yeme davranışını kapsamlı olarak gözlemlemek, ebeveynlere vermek istediği ileti konusunda yardımcı olacaktır.

Yemek üzerinden ödül ya da ceza vermeyin

“Ispanağını bitirsen, sana çikolata vereceğim” vaadi, çocuğun zihninde makul yiyeceklerin tüketilmesinin bir mükafata bağlanmasına sebep olabilir. Böylece çocuk, kimi yiyecekleri “ödül” olarak kabul ederken, kimilerini “zorla tüketilen besinler” olarak sınıflandıracaktır. Meğer, çocuğun küçük yaşlardan itibaren yiyeceklerin gelişim ve sağlık üzerindeki tesirleri konusunda bilinçlenmesi, yiyeceklerle daha sağlıklı bir bağ kurmasına yardımcı olacaktır. Bunun yanı sıra, bir imtihandan yüksek not aldığında ya da düşüp ağladığında çocuğu yiyeceklerle ödüllendirmek de, onun hayatı boyunca kendisini her ödüllendirmek ya da teselli etmek istediğinde yemeye yönelmesine yol açacaktır.

Çocuğun istemediği besini zorla yedirmeye çalışmayın

Ailelerin yaptığı en büyük kusurlardan birinin de, çocuğa istemediği yiyecekleri zorla yedirmeye çalışmak ya da yalnızca yediği besinlerden oluşan bir öğün hazırlamak olduğunu belirten Bayraktar, ailelerin bu tavır ile istemeden de olsa, sorunun daha uzun sürmesine sebebiyet verdiğini söylüyor. Bayraktar, “Çocuğa zorla yemek yedirmeye çalışmak, çocukların belli bir müddet açlık tokluk sinyallerini duymamasına ve yeme davranışı ile denetimi elinde tutmayı alışkanlık haline getirmesine neden olabilir. Bu sebeple, çocukları asla zorlamamak gerekir. Değerli olan, çocuğun yemek seçme davranışı ile vermeye çalıştığı bildirisi anlamak ve bu hususta ona dayanak olmaktır” açıklamasında bulundu.

Severek tükettiği besinler ile karıştırıp yaratıcı sunumlar hazırlayın

Seçici yeme sorunuyla karşı karşıya kalan ebeveynlere, çocukların tüketmek istemediği yiyecekleri sevdiği besinler ile karıştırıp yaratıcı sunumlar yapmayı öneren Bayraktar, kelamlarına şöyle devam etti: “Bu formül ile çocukların sevmediği besinleri yavaş yavaş ve zorlamadan tüketmesi sağlanabilir. Örneğin; bezelye pilav ile karıştırılarak yahut pırasa börek içerisine eklenerek sunulabilir. Çocuğun göz zevkine hitap eden sunumlar da, yemediği yiyecekleri tüketmesini kolaylaştırabilir. Sevdiği çizgi sinema kahramanlarının desenlerinin olduğu tabak, çatal ekipleri, gülen yüzlü sandviçler ya da yaratıcı tarifler de, çocukların tüketmediği besinler konusundaki duvarlarını yıkmasına yardımcı olacaktır.”

Ebeveynlerin, seçici yeme sorunu olan çocuklarına karşı sabırlı olması gerektiğini belirten Bayraktar, bu mevzuda kesinlikle bir doktor takviyesine ve gerektiği noktada da ruhsal dayanak almak için bir uzmana başvurulması gerektiğinin altını çiziyor.