Fatih Altaylı’nın Habertürk kanalında sunduğu Teke Tek Bilim
programı bu hafta Şanlıurfa’nın Harran ilçesinde düzenlendi. Programa Jeolog
Celal Şengör, Akademisyen Ahmet Arslan ve Harran’daki kazı başkanı Mehmet Önal katıldı.
Programda Önal, son kazılar ışığında Harran’ı anlatırken Şengör,
Harran’dan çıkan El Battani’nin de aralarında bulunduğu bilim insanlarına
değindi. Arslan da Harran bölgesinde yapılan tercümelere dikkat çekti.
Harran ile ilgili birçok noktanın tartışıldığı programın
ardından şair yazar Mehmet Kurtoğlu da sosyal medya hesabından Harran’a ilişkin
önemli bilgiler paylaştı.
KURTOĞLU: EFSANE VE HAKİKATİN İÇ İÇE GEÇTİĞİ YER
Harran’da Ulu Cami yapılırken toprağın Isparta’dan getirilen
gül kokularıyla karıldığına ilişkin bir efsaneyi hatırlatan Kurtoğlu, “Bu
yüzden her yağmur sonrası Harran gül yağı koktuğu söylenir” ifadesini kullandı.
Kurtoğlu, bunun bir efsane olduğunu ama gerçekliğinin de
olabileceğine vurgu yaparak, şunları kaydetti:
“Teke Tek programında Harran konuşulurken kazı başkanı
Mehmet Önal, Ulu Cami’nin yanında yaptıkları kazıda hamam ortaya çıktığını ve
400 adet parfüm şişesi bulduklarını söyledi. Anında aklıma Ulu Cami efsanesi
geldi. Ve yağmurdan sonra toprak kokusunu düşündüm… Efsane ve hakikatin iç içe
geçtiği yer işte burası dedim.”
TARİHSEL HARRAN İLE TRAJİK HARRAN BİRBİRİNE ÇOK UZAK
Harran’ın tarihte çok sulak bir yerleşim yeri olduğu ve Harran’ı
çevreleyen hendeğin içini Cullap ve Daysan nehri sularının doldurduğu bilgisini
paylaşan Mehmet Kurtoğlu, Harran’ın Moğol talanından sonra kuraklığa
gömüldüğünü aktardı. Kurtoğlu, paylaşımını şöyle sürdürdü:
“Fikret Otyam’ın 1950’lerde gezip görerek yazdığı Harran’ı
okuduğunuzda içiniz ürperir. İnsanlar sarnıçlardan kurtlu su içerler. Hem de
eşlerinin eşarbını süzgeç yaparak suyu temizlerler! Salgın hastalıktan insanlar
kırılır. Bugün su olmasına rağmen Harran’da hamam yok! Tarihsel Harran ile
Trajik Harran birbirine çok uzak!”
“BUGÜNÜN HARRANLILARINA BENZEMEYEN HARRANLILAR”
Mehmet Kurtoğlu’nun değindiği diğer nokta da Harran’dan
çıkan önemli bilim insanları. Harran’dan 400’ün üzerinde alim çıktığından
bahsedildiğini belirten Kurtoğlu, bu alimlerden üçüne dikkati çekti. Kurtoğlu, “Birincisi
Cabir b. Hayyan. Büyük bir ilim adamı. Kimyacı ve filozof! Bizden daha çok
Avrupa’nın tanıdığı ve etkilendiği bir isim. İkincisi İbn Teymiyye. Etkisi
bugün dahi devam eden, fikirleri tartışılan bir alim! Döneminin bütün Harran
alimlerini toplasanız ancak bir İbn Teymiyye
eder! Üçüncü Sicilya Fatihi alim ve komutan Fırat b. Esed! Harranlı bu
komutan ve alimi kimse bilmez. Sicilya’yı fethedip orada şehit düşmüştür!
Bunlar da bugünün Harranlılarına benzemeyen Harranlılar! İslami aydınlanmanın
ve fetihlerinin çocukları” ifadelerini kullandı.
