Şanlıurfa’da
tarihi çarşılar bölgesinde geçmiş dönemlerde sayıları 40’ı bulan demir bükücüler
şimdilerde bir elin parmaklarını geçmiyor. Teknolojinin gölgesinde kalan meslek
çırak da olmaması nedeniyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.
Demir ustası İsmail Tokmak,
Urfa’da sıcak demircilik mesleğini sürdürmeye çalışan son birkaç ustadan biri.
Yaklaşık 35 yıldır demir bükerek geçimini sağlayan İsmail Usta, bugünlerde
sıcaklıktan kavrulan kentte ateşin karşısında 90 dereceyi bulan sıcaklıkta
demir bükmeye devam ediyor. Demire kızgın ateşte şekil vererek çeşitli tarım
aletleri yapan İsmail Usta, küçük yaşlarda başladığı mesleğinin geleceği
kalmadığını düşünüyor.
’ya konuşan İsmail
Tokmak, bir zamanların gözde, kuyumculuktan daha değerli olan mesleğinin artık
çırak da yetişmediği için yok olacağını söyledi.
“BİZ ÖLDÜKTEN SONRA MESLEK ÖLÜR”
“Eskiden çarşıda 40 dükkan
vardı, şimdilerde 3-4 dükkan kalmış” diyen İsmail Usta, “Biz öldükten sonra
meslek ölür. Eskilerden kalan üç dört kişiyiz, biz de öldükten sonra sıcak
demircilik diye bir şey kalmayacak. Kimsenin bu mesleği yapacağını tahmin
etmiyorum” ifadesini kullandı.
“PARKTA OTURUNCA SANKİ KLİMANIN ÖNÜNDEYİM”
Yaptıkları mesleğin kolay
olmadığını belirten İsmail Tokmak, çalışma şartlarının ağırlığından dolayı da
çırak yetişmediğine vurgu yaptı. Tokmak, şunları söyledi:
“Bizim meslek ağır bir
meslek. Şimdi fabrikalarda iki trilyonluk makine saniyede bin tane çıkarıyor,
iki bin tane çıkarıyor. El emeği öldü. El emeği diye bir şey kalmadı. Eskiden
ustalarım çalışırdı burada, kuyumculardan fazla kazanırdı. 13-14 yaşlarında
öğrendim ondan sonra da işin içinden çıkmadım. Orak, pamuk çapası, daha çok
tarımsal alet yapıyorum. Bir iki saatlik iş, sıcaktan dolayı bir gün sürüyor. 800-1000
derece arası ısıya göre, demir çok büyük kaba ise 1000 dereceyi de geçiyor.
Parkta oturunca sanki klimanın önünde oturuyorum.”
“ÇOCUĞUM SEN YANMIŞSIN BABA BEN DE YANMAYAYIM DİYOR”
Sıcak demircilik mesleğine
5-10 senelik ömür biçen İsmail Usta, “Parkta falan oturunca sanki klimanın
önünde oturuyorum. Sıcak demircilik de ocak kapandı mı adam ya Antep’e ya
Adıyaman’a ya da Kahramanmaraş’a gidecek. Beş sene sonra on sene sonra bu nesil
tükenecek. 5 sene bilemedin 10 sene sonra bu ocak artık Urfa’da yanmayacak,
eleman yok, yetiştirme yok. Benim çocuğum diyor sen yanmışsın baba ben de
yanmayayım. Biz meslek olarak teknolojiye ayak uydurmadık. Allah rahmet etsin,
meslek ölmüştür” dedi.
ASUDE ARTAN – SİNAN ÖZDEMİR – ÖZEL HABER /
