Nilüfer Belediyesi Edebiyat Müzesi, “Yukarı Bak” isimli stant aktiflikleri kapsamında düzenlenen “Türkiye’nin Yeraltı Suları: Fanzin Edebiyatı …
Nilüfer Belediyesi Edebiyat Müzesi, “Yukarı Bak” isimli stant aktiflikleri kapsamında düzenlenen “Türkiye’nin Yeraltı Suları: Fanzin Edebiyatı” başlıklı söyleşiye mesken sahipliği yaptı. Söyleşide fanzin kültürünün tarihçesi ve Türkiye’deki gelişimi ele alındı.
“Yukarı Bak” isimli stant aktiflikleri çerçevesinde Türkiye’nin en kapsamlı Fanzin stantlarından birinin düzenlendiği Nilüfer Belediyesi Edebiyat Müzesi, fanzin kültürünün ele alındığı bir söyleşiye de mesken sahipliği yaptı. Söyleşide, ismini İngilizcedeki “fanatic” ve “magazine” sözlerinin kısaltmasından alan ve genel tarifi “Finansal kaynaklardan ve hiyerarşik yapılardan uzak, alternatif, kar hedefi gütmeden farklı formüllerle çoğaltılan basılı materyaller” olarak özetlenen fanzin terminolojisi ve fanzinlerin tarihi gelişimi ele alındı. Birebir vakitte Edebiyat Müzesi’ndeki fanzin standının küratörü olan şair ve mütercim Onur Sakarya yürütücülüğündeki söyleşinin konukları şair, muharrir Altay Öktem ve Fanzin Apartmanı Kolektifi Genel Koordinatörü muharrir Efe Elmastaş oldu.
Fanzin kültürünün doğuşundan, günümüze dek uzanan tarihî seyahati içindeki evreleri hakkında bilgi veren Efe Elmastaş, bu kültürün 20. yüzyılın başlarında ABD’de ve 1940’lı yıllarda Rusya’da çeşitli edebi tipler ile aktüel olay kroniklerini içeren yayınlarla birlikte doğduğunu söz etti. Fanzinlerin birbirinden bağımsız birçok kaynaktan beslendiğini söyleyen Elmastaş “Fanzinler bu süreçte bilim-kurgu yayınları ve 1970’li yıllarla birlikte punk kültürünün de katkısı ile gelişti ve bu yayın tipi sansürsüz anlatım, tüketim toplumu zıtlığı ve finansal özgürlük prensipleri ile günümüze kadar ulaştı” dedi.
Şair ve muharrir Altay Öktem ise fanzinlerin Türkiye’deki gelişimi,alanındaki birinci örnekleri, dinamikleri ve beslendiği kaynaklar hakkında bilgi verdi. 1970’li yıllarda Türk edebiyat dünyası ve yeni yazın alanlarındaki toplumcu gerçekçiliğin hakimiyeti ve ülkenin içinde bulunduğu sosyo-politik açıdan çalkantılı sürece karşın 1971 yılında “Antarest” isimli bilim-kurgu temalı yayının birinci fanzim örneği olduğunu söz eden Altay “Bu fanzinin akabinde 1981 yılında Zühtü Bayar’ın çıkardığı sikkeler hakkında teknik bilgileri içeren Zolta isimli fanzin ve sonrasında punk kültüründen beslenen Mondotrasho isimli fanzimler alanının birinci örnekleriydi. Bu fanzinleri, insanların hayranlık duyduğu müzik çeşidi, müzik kümeleri ve ilgi alanları çerçevesinde oluşan fanzinler izledi. Bu kültür; metal müzik, müzik magazin, sinema, çizgi roman, politik-anarşist ve edebiyat fanzin örnekleri ile günümüze kadar devam etti. Çabucak hepsinin ortak istikameti ise yerleşik sistemin içinde var olmamak ve sahip oldukları isyankar duruşlarıydı”dedi.
Söyleşinin akabinde müzede fanzin atölyesi gerçekleştirildi. Müellif Efe Elmastaş idaresindeki atölyede iştirakçiler tasarladıkları mecmua kapaklarını kolaj ve kes-yapıştır tekniğiyle oluşturdu.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
