Uygulanan diyet, kullanılan antibiyotik bağırsak mikrobiyatısını etkiliyor

Genetik, doğum formu, yaş, ömrün sürdürüldüğü coğrafya, antibiyotik kullanımı ve en değerlisi uygulanan diyet, bağırsak mikrobiyotasını değiştiren faktörler arasında yer alıyor. Doğumdan sonra bağırsak mikrobiyotası üzerindeki birinci tesirin anne sütü yahut formül süt aracılığı ile gerçekleştiğini belirten uzmanlar, bebeklikten sonra bağırsak mikrobiyotasının gelişimini sürdürdüğünü söz ediyor. Batı diyetinin kimi kıymetli mikrobiyal cinslerin kaybına neden olabildiğine dikkat çeken uzmanlar, Akdeniz diyetinin sağlıklı hayat standardı olarak kabul edildiğini de belirtiyor.

Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Kısmı Arş. Gör. Diyetisyen Ekin Çevik, besinler ve mikrobiyata ortasındaki bağ hakkında değerlendirmelerini paylaştı.

Organizma yüzeyine nazaran adlandırılıyorlar

Mikrobiyotanın bakteri, arke, protozoa, mantar ve virüsler üzere kommensal, simbiyotik ve patojenik mikroorganizmaların oluşturduğu ekolojik komüniteler olduğunu belirten Çevik, mikrobiyataların bulundukları organizma yüzeyine nazaran adlandırıldıklarını tabir etti.

Bağırsak-beyin irtibatı 3 sistem ile açıklanıyor

Diyetisyen Ekin Çevik, bağırsak-beyin bağlantısının üç mümkün sistem ile açıklanmaya çalışıldığını söyledi ve kelamlarına şöyle devam etti:

“Birincisi, bağırsak mikroorganizmaları tarafından üretilen nörotransmiterlerin vagus hududu aracılığıyla beyne sinyal gönderebileceği istikametindedir. Bu sayede hipotalamus ve öteki beyin bölgesi aktivitelerinde değişiklik meydana gelebileceği ve açlık-tokluk düzeylerinin etkilenebileceği kestirim ediliyor. İkinci mümkün sistem; bağırsak mikroorganizmalarının, birtakım sitokinlerin salınımı için bağışıklık hücrelerini uyarması ve deverana giren bu sitokinlerin beyne giderek buradaki en değerli bağışıklık hücresi olan mikroglianın olgunlaşması ya da aktivasyonunu etkileyebileceği biçimindedir. Son olarak; bağırsak mikroorganizmalarından salınan metabolitlerin deveran sistemi aracılığı ile beyne gelerek burada vagus sonunu aktive edecek nörotransmiter salınımını tetikleyebileceği ve açlık modülasyonunu etkileyebileceği düşünülüyor.”

Mikrobiyata obezite ile yakından ilişkili

Bağırsak-beyin münasebetinin yanı sıra bağırsak sıhhatinin bağırsak homeostazı, fizyolojisi, bağışıklık sistemi ve konak metabolik yolları üzerinde net sonuçları olduğunu belirten Çevik, “Çeşitli çalışmalar mikrobiyotanın obezite, irritabl bağırsak sendromu, kronik inflamasyon, konstipasyon, karaciğer hastalıkları, besin alerjileri üzere durumlar ile yakından alakalı olduğunu gösteriyor. Buna ek olarak lenfoid doku ve epitel ile etkileşime giren bağırsak mikrobiyotasının konak savunma sisteminin düzenlenmesi ve geliştirilmesinde kıymetli bir rol oynadığı biliniyor. B ve T hücrelerinin olgunlaşması ve serumda uygun immünoglobulin düzeylerinin korunması için sağlıklı bir mikrobiyota gereklidir. Ayrıyeten, bağırsak mikrobiyotasının bileşimi ve fonksiyonundaki değişiklikler yaşlanma, nörogelişimsel bozukluklar, siroz, kardiyovasküler hastalıklar ve kanserle de ilişkilendiriliyor.” diye konuştu.

Bağırsak mikrobiyatasını değiştiren birçok faktör var

Arş. Gör. Ekin Çevik; genetik, doğum hali, yaş, hayatın sürdürüldüğü coğrafya, antibiyotik kullanımı ve en değerlisi diyetin bağırsak mikrobiyotasını değiştiren faktörler arasında yer aldığını söyledi ve kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Öyle ki; doğumdan sonra bağırsak mikrobiyotası üzerindeki birinci tesir bebek beslenmesi anne yahut formül süt aracılığı ile gerçekleşiyor. Bebeklikten sonra bağırsak mikrobiyotası gelişimini sürdürüyor ve diyetin bileşimi, bağırsak mikrobiyotasının formunu, yapısını ve çeşitliliğini tanımlamanın anahtarı olmaya devam ediyor. Örneğin, yüksek karbonhidratlı diyetler Prevotella cinsinin; yüksek yağlı ya da yüksek proteinli diyetler ise Bacteroidetes mikrobiyal cinslerinin bağırsakta gelişimini destekliyor. Diyet bileşiminin bu tesiri karbonhidrat, protein, yağ üzere bileşenlerin metabolitleri ile ilgilidir ve bağırsak mikrobiyotası tarafından üretilen kısa zincirli yağ asitleri olan asetat, bütirat ve propiyonatın konağın sıhhati üzerinde fizyolojik tesirlere sahip olduğu bulunmuştur.”

Bu diyetler mikrobiyatayı etkiliyor

Arş. Gör. Ekin Çevik, mikrobiyatayı etkileyen diyet tiplerini şöyle paylaştı: