İnsan Hakları Derneği (İHD) Merkezi Hapishaneler Komisyonu,
cezaevlerinde yaşanan işkence ve kötü muamele iddialarına ilişkin basın
açıklaması yaptı.
İHD Şanlıurfa Şubesi’nde yapılan açıklamaya Halkların
Demokratik Partisi (HDP) Şanlıurfa Milletvekili Ayşe Sürücü’nün yanı sıra HDP
Şanlıurfa eş başkanları, Şanlıurfa Tabip Odası, 78’liler Kuşağı, Yaşam Evi
Kadın Derneği ve Demokratik Bölgeler Partisi üyeleri destek verdi. Açıklamayı
avukat Müslüm Saraçoğlu okudu.
Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler ve kendi
iç hukukundaki kanunlar gereğince cezaevlerindekilerin haklarının korunmasının
devletin sorumluluğunda olduğu vurgulanan açıklamada, söz konusu sözleşme maddeleri ve kanunlar
hakkında bilgi verildi.
Hükümlere rağmen hapishanelerde işkence; insan onurunu, kişi
bütünlüğünü hedef alan, acı verici, aşağılayıcı, onur kırıcı fiiller olarak
icra edilmeye devam edildiği ileri sürülen açıklamada, şu ifadelere yer
verildi:
“Türkiye hapishanelerinde bulunan mahpuslar, çıplak arama,
fiziki müdahale, ayakta sayım dayatmaları, darp, hakaret, ağırlaştırılmış
tecrit, uzun süreli tekli odalarda ve hücrelerde tek başlarına tutulma
uygulamaları, sosyal faaliyetlerden yararlandırmama ve buna benzer pek çok
uygulamalara tabi tutularak, hem fiziksel hem de ruhsal bütünlüklerine zarar
veren işkence uygulamalarına maruz bırakılmaktadırlar. Özellikle belirtmek
istediğimiz husus son yıllarda sayısı artırılan Yüksek Güvenlikli Kapalı
Hapishaneler ve S Tipi Kapalı Hapishaneler ile mahpusların üzerlerindeki tecrit
sistemi daha da ağırlaştırılmıştır. Daha önce kalabalık olarak tutuldukları
hapishanelerden sevk edilen mahpuslar bu cezaevlerinde tek başlarına tutulmakta
ve bulundukları koğuşun havalandırması olmadığından günde 1 saat ayrı bir yerde
bulunan havalandırma bölümüne götürülmektedir. Bu uygulama mahpusların
fizyolojik ve psikolojik sağlık sorunları yaşamalarına neden olmaktadır.”
Derneğin verilerine göre, 2021 yılı içinde 52 mahpusun
yaşamını yitirdiği ve bu mahpuslardan 13’ünün intihar ettiğinin iddia edildiği,
5 mahpusun ise şüpheli bir şekilde yaşamını yitirdiği ve 1 mahpusun da ölüm
nedeninin açıklanmadığı bilgisi paylaşılan açıklamada, 2022 yılı başından bugüne kadar ise
Türkiye’nin çeşitli hapishanelerinde 35 mahpusun hayatını kaybettiği
kaydedildi.
İHD’nin hapishanelerde yaşanan işkence ve kötü muamele
iddialarına ilişkin çok sayıda başvuru aldığı kaydedilen açıklamada, “İnsan
Hakları Derneği olarak hapishanelerde yaşanan işkence ve kötü muamele
uygulamalarına son verilmesini, işkence ve kötü muamele yasağını ihlal eden
görevliler hakkında şeffaf soruşturma süreçlerinin yürütülmesini ve cezasızlık
politikasından vazgeçilmesini, Ceza İnfaz Kurumlarının sivil toplum örgütleri
ve ilgili meslek örgütlerinin denetimine açılmasını talep ederiz” ifadeleri
kullanıldı.
