Cumhuriyet’in kuruluş senedi Lozan 99 yaşında
İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer, Lozan Barış Antlaşması’nın 99’uncu yıl dönümünde “Cumhuriyet’in Kuruluş Senedi Lozan Antlaşması” başlıklı konferansa katıldı. Başkan Soyer, “Lozan mağlubun mağlup olduğunun resmen beyanıdır” dedi.
İzmir Büyükşehir Belediyesi 24 Temmuz 1923’te imzalanan Lozan Barış Antlaşması’nın 99’uncu yıl dönümünde “Cumhuriyet’in Kuruluş Senedi Lozan Antlaşması” başlıklı bir konferans düzenledi. Ahmet Piriştina Kent Arşivi ve Müzesi’nde (APİKAM) düzenlenen konferansın açılış konuşmasını yapan Başkan Tunç Soyer, Ulu Başkan Mustafa Kemal Atatürk başta olmak üzere, antlaşma sürecini yürüten İsmet İnönü ve Lozan heyetini anarak kelamlarına başladı. Başkan Soyer, “Yaklaşık bir asır evvel imzalanan Lozan Antlaşması, öbür pek çok ülkenin kuruluşuyla ilgili mutabakatlara benzemez. Bu muahedenin prensipleri ve cümleleri yeryüzünün en kıymetli halk direnişlerinden biri sonucunda yazılmıştır. Muahedenin her bir satırında göğsünü ateşe siper eden şehitlerimizin kanı vardır. Anadolu’nun Mustafa Kemal Atatürk’ün liderliğiyle bir çığ üzere büyüyen direnişi, 9 Eylül ile bir kurtuluş, Lozan’la ise bir kuruluş destanına dönüşmüştür. Atatürk’ün başkanlığındaki Büyük Millet Meclisi’nin yetkilendirdiği ve İsmet Paşa’nın liderlik ettiği heyetimiz Anadolu sathındaki askeri zaferi, 24 Temmuz 1923’te harikulade bir diplomasi zaferiyle taçlandırdı. Sevr’i dayatan emperyalistlere karşı Türkiye’nin ‘tam bağımsız’ bir ülke olarak tanınmasını sağladı” diye konuştu.
“Milli çaba ve kurtuluş destanımızın onur belgesidir”
Lozan Antlaşması’nın yalnızca ülkemizin değil, birebir vakitte muhatap ülkelerin sömürgesi pozisyonundaki farklı ulusların da bahtını etkilemiş üniversal bir evrak olduğunu belirten Başkan Soyer, “Bu buluşmamızda, Lozan’ı tüm toplumsal ve ekonomik boyutlarıyla ele alarak bu tarihi muahede konusunda üretilen yapay gündemlere ışık tutacağız. Lozan Muahedesi, ulusal gayret ve kurtuluş destanımızın onur dokümanıdır. Kurtuluştan kuruluşa giden yolu çizen bir kilometre taşıdır. Dahası, mağlubun mağlup olduğunun resmen beyanıdır. Bugün bu topraklardaki hür hayatımız bu siyasi zaferin bir sonucudur. Çok sıkıntı şartlardan büyük bir diplomatik zekâyla imzalanan Lozan Anlaşması’nın 99’uncu yıldönümünü tüm kalbimle kutluyorum” tabirlerini kullandı.
“İzmir Lozan’ı anlatmak için en manalı şehirdir”
Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Temuçin Faik Ertan ise Lozan’daki görüşmelerde yaşananlar ve antlaşmanın imzalanması sonucunda elde edilen kazanımlar hakkında geniş kapsamlı bilgiler verdi. İzmir’in Lozan Barış Antlaşması için büyük bir değere sahip olduğunu tabir eden Ertan, “İzmir Lozan’ı anlatmak ve anlamak için en yanlışsız, en manalı kenttir. İzmir işgali öteki bir işgaldi. Aslında bir ilhaktı. İzmir’in işgalinden sonra direniş artmıştı. Sevr’i iliğine kadar hisseden bir kenttir İzmir. Türkiye, İzmir kurtarıldığı için Lozan’a eli güçlü gitmiştir. Bu kentte Lozan’ı konuşmak ondan ötürü manalıdır. Konferansın nerede yapılacağı konusundaki görüşmelerde Mustafa Kemal Atatürk, İzmir’de yapılmasını istemiştir. İzmir’in kurtuluşu ve Lozan, İstanbul’un kurtuluşunun da yolunu açmıştır” dedi. Lozan Antlaşması’nın toplumsal medyaya kurban edildiğine de değinen Ertan, kelamlarını şöyle tamamladı: “Tarih toplumsal medyadan öğrenilmez. Lozan’ın mühleti 100 yıllıktır diyenler bugünlere geleceğimizi hiç düşünmedi mi? Bugün 99’uncu yıldayız ve Lozan hala yaşıyor.”
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
