Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) İnşaat
Mühendisleri Odası, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca
hazırlanan ‘Şantiye Şefleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair
Yönetmelik’ hakkında yazılı açıklama yaptı.
Türkiye’nin en önemli sorunlarının başında güvenli yapı
üretimi geldiği vurgulanan açıklamada, bakanlık tarafından yapılan çalışmanın
ihtiyacı karşıladığını ifade etmenin mümkün olmadığı belirtildi.
TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası tarafından, güvenli yapı
üretimi ve yapı üretim sürecinin sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesi için
şantiye şefliği görevinin düzenlenmesi hakkında kapsamlı çalışmalar yapılarak,
raporlar halinde kamuoyuyla, milletvekilleriyle ve tüm ilgili
kurum/kuruluşlarla paylaşıldığı belirtilen açıklamada şu ifadeler yer aldı:
“Odamızın katkılarıyla hazırlanan ‘Şantiye Şefleri Hakkında
Yönetmelik’ taslağı TMMOB tarafından Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği
Bakanlığına gönderilmiştir. Bakanlık, yukarıda bahsedilen çalışmalar
doğrultusunda Şantiye Şefleri Hakkında Yönetmelikte revize yapma ihtiyacı
duymuş, hazırladığı değişiklik taslağını da ilgili kurum ve kuruluşlarla paylaşmıştır.
Ülkemizde yapı güvenliğinin sağlanması açısından elzem bir rolü olan şantiye
şefliği yönetmeliği konusunda Bakanlık tarafından yapılan çalışmanın ne yazık
ki ihtiyacı karşıladığını ifade etmek mümkün değildir.
Yapılan düzenleme ile şantiye şeflerinin aynı anda
üstlenebilecekleri iş miktarı, inşaat alanı ile iş sayısı, farklı yapı türleri
ve imalat tiplerine bağlı olarak şantiye şefliğini üstlenebilecek meslek
disiplinleri gibi konularda hazırlanan değişiklikler sorunları çözmekten çok
uzaktadır.
Türkiye’nin en önemli sorunlarının başında güvenli yapı
üretimi gelmektedir. Bir deprem ülkesi olan ve sık sık gerçekleşen büyük
depremlerle çok sayıda insanın hayatını kaybettiği bir ülkede yaşıyoruz. Ne
depreme karşı önlem alma konusunda milat olarak kabul edilen 1999 Marmara
Depremleri ne Van Depremleri ne de yakıtı zamanda yaşanan İzmir Depremi gerekli
derslerin alınmasını sağlayabildi.”
Günümüzde bilimin ve teknolojinin gelişimi ile yetişmiş
insan gücünün ulaştığı seviyenin, deprem konusunda hiçbir bahaneyi kabul
etmeyecek bir noktada olduğu kaydedilen açıklamada, deprem hasarlarının çok büyük
bir kısmının inşaat hatalarından kaynaklandığı belirtildi.
Şantiye şefliğinin; bir yapının fen ve tekniğe, ruhsat ve
projesine uygun olarak inşa edilmesi ile inşaatın iş ve işlemlerinin
planlanmasını sağlamak gibi önemli görevlerinin yanı sıra işçi sağlığı ve
güvenliğini şantiye sahasında gözetmek gibi önemli bir rolü bulduğunu
belirtilen açıklama, şöyle devam etti:
“Bugün ülkemizde her yıl iki binin üzerinde işçi iş
cinayetlerinde hayatını kaybediyorsa ve bunun büyük çoğunluğu inşaat işlerinde
oluyorsa, sorun yine şantiye şefliği görevinin hakkıyla yerine getirilmesini
sağlamadaki eksikliklere dayanmaktadır. Sınırlı durumlar dışında, her şantiye
şefi sadece bir şantiyede tam zamanlı olarak görevlendirilmelidir. Şantiye
şefleri TMMOB tarafından belirlenen mühendislik asgari ücretinin altında
çalıştırılmamalı, hak ve ücretleri yasal güvenceye alınmalıdır.
2020 yılına ait yapı ruhsatı verilerine göre, toplam
ruhsatlar içerisinde inşaat mühendisi üyelerimizin üstlendikleri şantiye
şefliği oranı yüzde 45,8‘dir. Yapı ruhsatlarının önemli bir oranında şantiye
şefliği görevlendirmesi uygun meslek gruplarından yapılmamaktır.
Şantiye şefliği görevinin, sadece resmi prosedürleri
tamamlamak amacıyla kâğıt üstünde kaldığı bilinmektedir. Can güvenliği için
asli bir çalışma alanı olan şantiye şefliğinin, bir deprem ülkesinde ilgili her
kurum ve kuruluşun gözü önünde sadece kağıt üzerinde kalması halkın can ve mal
güvenliği açısından tehdit oluşturmaktadır.
Şantiye şefliği, sürekli eğitime gereksinim duyan bir görev
alandır. Dolayısıyla bu görevin yerine getirilmesi için ilgili meslek
odalarının vereceği eğitimlere katılıp belgelendirilmesi gerekir. Bu sorunları
çözecek önerilerimize, Bakanlığın hazırladığı taslakta yer verilmemesi
Bakanlığın, yapı güvenliğine ne kadar önem verdiğinin de göstergesi olmuştur.
Şantiye Şefleri
Hakkında Yönetmelikte; şantiye şefliği ve idarenin görevleri, uygulanacak ilke
ve kurallar, şantiye şeflerinin çalışma usulü ve ilgili idarenin görevleri gibi
başlıklarda yapılması gereken değişiklikleri, yukarıda açıkladığımız gerekçeler
doğrultusunda Bakanlığın hazırladığı taslak üzerinden değerlendiren İMO
görüşünü kamuoyunun ve tüm ilgililerin bilgisine sunarız”.
