Bağımsız gazetecilik güçlendirilmeli

İzmir Gazeteciler Cemiyeti’nin 44 aydır yürüttüğü ‘Güçlü Gazeteci, Özgür Medya’ programının birinci kısmının kapanış doruğu kapsamında düzenlenen ‘Türkiye’de ve Avrupa Birliği’nde Bağımsız Gazeteci Olmak’ bahisli atölye çalışması tamamlandı. Tepede bağımsız gazetecilik için izlenilmesi gereken yollar ve yurtdışı örnekleri tartışıldı

İzmir Gazeteciler Cemiyeti (İGC), Avrupa Birliği (AB) tarafından finansal takviyesi ve Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) iş birliği ile yürütülen ‘Güçlü Gazeteci, Özgür Medya’ Programı’nın 44 aylık süreci kapsayan projenin birinci devrinin kapanışı gerçekleştirildi. :Başarılı bulunarak 3 yıl daha uzatılan projenin birinci kısmının kapanışı, Türkiye’de ve Avrupa Birliği’nde Bağımsız Gazeteci Olmak’ bahisli milletlerarası bir çalıştay ile tamamlahdı. İGC Memleketler arası Basın Merkezi’nde gerçekleşen programa, İzmir medya temsilcileri ve yabancı gazeteciler katıldı.

Bağımsız gazeteciliğin dünyadaki örneklerini ve tecrübelerini gazeteciler Stelyo Berbarakis, Alexandra Enberg paylaşırken, dünya genelinde bağımsız gazetecilere takviye olmak için çalışan Article 19 Platformu temsilcisi Suay Boulougouris de Türk gazetecilere sağladıkları dayanakları paylaştı. Çalıştay gazeteci Prof. Dr. Doğan Tılıç’ın düzenlediği atölye çalışması ile sona erdi. İGC Projeler Koordinatörü Reyhan Şenay, Özgür Gazeteci Güçlü Medya projesinin 3 yıl daha devam edeceğini duyurdu.

SİSTEMATİK BİR BASKI SÜRECİ İÇİNDEYİZ

Uluslararası Bağımsız Gazetecilik Zirvesi’nde konuşan İzmir Gazeteciler Cemiyeti Lideri Dilek Gappi, Türkiye’nin uzun vakittir kuvvetli bir süreçten geçtiğine dikkat çekerek “Sistematik bir baskı süreci içindeyiz. Biz bunu çok derinden yaşıyoruz” diye konuştu.

Türk medyasında bağımsız gazeteciliğin devam etmesinin tek yolunun birlikte uğraştan geçtiğini aktaran Başkan Gappi, “Basın özgürlüğü için ‘örgütlü gazeteciler ve güçlü medya’ projesini başlattık. Projeyi İzmir’de birkaç ayağa oturttuk. Birinci ayağı eğitimler olarak yaklaşık 500’e yakın meslektaşımıza nizamlı en az 3 aylık eğitimler verdik. Eğitimler hakikaten başarılı bir şekilde devam ediyor. Onun ötesinde son yıllarda medyanın geldiği nizamdan ötürü işsiz genç gazeteci sayısında artış var. Onların meslekteki bağının olduğunu hissettirmek ismine telif dayanağı verdik. Yanlışsız projelerde bir ortaya gelebiliyorsak, gazetecilerin çalışma biçimini kolaylaştıracak bir yer hazırlıyorsak bu birlikte ve örgütlü hareket etmemiz sayesinde oluyor” sözlerini kullandı.

TÜRKİYE SIKINTI BİR SÜRECE GİRİYOR

Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) Genel Lideri Gökhan Durmuş da kamuoyunda ‘Dezenformasyon Yasası’ olarak bilinen kanun teklifine ait verilen uğraşa değindi. Yasa teklifinin şimdilik geri çekildiğini hatırlatan Durmuş “Önümüzde seçimler var ve Türkiye yoğun bir baskıyla karşılaşacağı bir sürece giriyor. Diyarbakır’da 15 meslektaşımızın tutuklanması da rastlantısal değildi. Sansürlerin artacağı, erişim pürüzlerinin artacağı bir sürece giriyoruz. Bu süreçte bunun karşısında gazetecilerin örgütlü gücü duracak. Gazeteciler olarak birlikte durabilirsek bu hücumları aşabiliriz” kelamlarını kaydetti.

İKİ YAKA ARASINDA GAZETECİLİK

Türkiye ve Yunanistan’daki basını pahalandıran Stelyo Berbarakis, iki ülke ortasındaki bağların kamuoyuna hakikat yansıtılması için iki yaka ortasındaki gazetecilerin evvelden olduğu üzere tekrar bir ortaya gelmesi gerektiğini söyledi. Basın özgürlüğünün Yunanistan’da Türkiye’ye nazaran biraz daha uygun olduğunu söyleyen Berbarakis, Yunanistan’da da baskı araçlarının olduğuna dikkat çekti. Berbarakis, “Yunanistan da Türkiye’den artısı yok. O da çabucak hemen basın özgürlüğü konusunda Türkiye gibi” dedi. Berbarakis, “Gazetecilerin tekrar iki ülke ortasındaki bağlantı için gidip gelmesi gerekir. İki ülke ortasındaki problemlerin kamuoyunda daha güzel anlaşılması ve objektiflik manasında bu pahalı. Benim başımda o denli bir hayal var. Eskiye dönelim. Gazeteciler birbiriyle tanışsın” kelamlarını kaydetti.

BAĞIMSIZ GAZETECİLİK İÇİN SİSTEM DEĞİŞMELİ

Toplumsal kültürdeki farklılıkların medya üzerindeki baskı ögelerini da olumlu ya da olumsuz istikamette etkilediğini söyleyen Prof.Dr.Tılıç, gazetecilerin etik davranışlarını etkileyen şartları sıraladı. Gazetecilerin etik ve bağımsız davranışlarını aşağıdan üste sıralayan Prof.Dr.Tılıç, “Kitle, Gazeteci, Medya Kurumları, Medya Sahiplik Yapısı, Medya Atmosferi. Bu başlıklar iç içe geçen halkalar halinde gazeteciyi etkiliyor” dedi. Medyanın bağımsız olması için aşağıdan üste tesirin olması gerektiğini söyleyen Prof.Dr.Tılıç, “Artık medya sahipleri gazetecilikten öbür her işi olan dev aktörler. Siyanürle altın arıyorlar siz o işverenin gazetesinde siyanürle altın aramanın tabiata zararlarından bahsedeceksiniz. Bu mümkün değil. Medya kuruluşlarının kendi tarihleri de yayın çeşidini etkiliyor” kelamlarını kaydetti. Medya atmosferinin gazetecilik mesleğini etkilediğini lisana getiren Prof. Dr. Tılıç, “Bu sistemin bütünü değişmeden biz bağımsız gazetecilik yapamayız. Asıl sıkıntı sistemin bütününü değiştirmek” dedi. Gazetecilerin tüm toplumsal uğraşın kesimi olması gerektiğini lisana getiren Tılıç, “Emekçiler, fakirler, personeller medyadan kayboldular. Görünmez oldular. Klâsik medya sahipliği yapısında sağ gazetelerin bile emekçi sendika sayfaları vardı. O sayfalar yeni medya sahipliğiyle birlikte süratle medyadan görünmez oldular” kelamlarını kaydetti. Medya atmosferinin olabildiğince demokratikleştirilmesi için örgütlü uğraş edilmesi gerektiğini aktaran Tılıç, doruğun sonuç bildirgesini gazetecilerle oluşturdu.

‘Türkiye ve Avrupa Birliği’nde Bağımsız Gazeteci Olmak’ Çalıştayı Sonuç Bildirgesi

1-Bağımsız ve özgür bir gazetecilik uğraşı özgür ve demokratik bir toplum çabasından farklı düşünülemez.

2-Siyasal iktidarların ve medya sahiplerinin gazetecilerin bağımsızlık ve özgürlüğünü sınırlayan baskılarına karşı güçlü bir karşı duruş örgütlenmelidir. Bağımsız, özgür gazetecilik faal ve kelamda kalmayan yasal, anayasal teminat altına alınmalıdır. Siyasal partiler bunu programlarına almaya zorlanmalıdır.

3-Gazetecilerin mesleksel birikim ve donanımlarını arttıracak programlar yaygınlaştırılmalı, yeni irtibat teknolojileri ve dijital medya konusunda yetkinleşmeleri sağlanmalıdır. Bağlantı sürecinin temel aktörü olan gazetecilerin lisan bilen, aşikâr, alanlarda uzmanlaşmış nitelikli meslek erbapları olmaları sağlanmalıdır.

4- Gazetecilerin örgütlülüğü güçlendirilmeli; mahallî, ulusla ve memleketler arası dayanışma ağları örülerek pekiştirilmelidir.

5-Bağımsız ve nitelikli haber üretimi için alternatif finansal takviye modelleri geliştirilmelidir.

6- Vatandaşların gerçek ve gerçek haber talep eden bir şuur ve hassaslık seviyesine taşınması için uğraşlar sarf edilmelidir.