Agah Uğur koleksiyonu seçkisi “BEDENİN ÇABA ALANINDIR” standı Halil Altındere küratörlüğünde, 9 Eylül’de ALEXANDRE VALLAURY binasında izleyici …
Agah Uğur koleksiyonu seçkisi “BEDENİN ÇABA ALANINDIR” standı Halil Altındere küratörlüğünde, 9 Eylül’de ALEXANDRE VALLAURY binasında izleyici ile buluşuyor.
Agah Uğur Koleksiyonu’ndan seçilen yapıtların bir ortaya getirilmesi ile hazırlanan “Bedenin Gayret Alanındır” başlıklı stant, Türkiye’den ve dünyadan kırktan fazla sanatkarın elliye yakın yapıtını içeriyor. Halil Altındere’nin 12 yıl ortadan sonra küratörlüğünü üstlendiği başlığını Barbara Kruger’ın 1989 tarihli “Bedenin Uğraş Alanındır” isimli yapıtından alan stant; cinsiyet siyasetleri, çaba, özgürlük, sonlar, göç, hafıza üzere yakıcı sıkıntıları görünür kılmayı amaçlıyor. Stant, 9 Eylül – 31 Ekim 2022 tarihleri arasında Tepebaşı’ndaki Alexandre Vallaury binasının 2. ve 3. katlarında izleyiciyle buluşuyor.
Agah Uğur’un toplumsal ve entelektüel hassaslıkla oluşturduğu, geleceğe, geçmişe ve bugüne ait birçok farklı soruyu barındıran özel koleksiyonu, yaşadığı topluma ve vakte sırt çevirmeyen, geniş bir perspektiften bakar. Uğur Türkiye’den yeni sanatkarların farklı devirlerine ilişkin yapıtların yanı sıra yakın coğrafyalardan kıymetli sanatkarların yapıtlarına de yer verdiği geniş spektrumlu bir dünya kurar. Gereçle sonlandırılamayan, objesi olmayan bir yapıttan, büyük bir enstalasyona, çizimden neona ya da metaverse’deki bir NFT’ye kadar çeşitlilik gösteren eserler, Altındere’nin bıçak sırtında dans etmeyi seven yaklaşımıyla yan yana geliyor.
Your Body is a Battleground / Bedenin Gayret Alanındır
Shakespeare dünyayı insanın ömrü boyunca pek çok rol oynadığı bir sahne olarak nitelendirir. Buradan yola çıkan Halil Altındere’nin yarattığı sahne ise vaktimizin en gözden çıkarılmış kişi ve hususlarının tekrar tekrar gündeme geldiği bir gerçekliği görmeye zorlayan, yabanî ve yırtıcı bir sahnedir.
Avcı ile av arasında yakalanan o kısacık bakış, hatalı ile hatasız, hayat ile mevt ortasındaki o keskin ayrımları askıya alır. Işığın sabit olmadığı sahnede, ışığın gösterdikleri kadar göstermedikleri de sıkıntı edilir. Bu bağlamda stant, görmek ile hakikat arasında nasıl bir bağ kurulabileceğini sorgular. Gözün kulağa üstün geldiği bir çağda, toplumsal medyanın, ekranların, kameraların gözleri ile birbirine bakan insanlık, anne karnındaki bebekten, beyin dalgalarını gören makinelere “her şeyi” görebilir ve gördüklerinin “gerçek” olduğuna inanabilir mi? Bâtın olanı görmenin yasak olduğu eski günlerden bugüne, artık tam şeffaflık bir hak, hatta mecburilik haline gelmiştir. İşte Altındere izleyiciyi, 660 metrekarelik bir sahneye, diğer deyişle bir ‘mücadele alanına’ davet ediyor.
Agah Uğur, Vücudun Gayret Alanındır standı ile ilgili yaptığı açıklamada şu kelamlara yer verdi:
“80’li yıllarda İngiltere’de yaşadığım periyotta çağdaş sanatla olan tanışıklığım Türkiye’ye döndükten sonra vaktin tuval üzerine soyut yağlıboya yapıtlarını almaya başlayarak bir adım öteye geçti. O periyotta kavramsal bir yaklaşımdan uzak imkanlarım ölçüsünde beğendiğim yapıtları alıyordum.
2000’li yılların başlarında İstanbul sanat etraflarında yaşanan değişimle birlikte çağdaş galerilerin açılması, müzayedelerin artması, sanata olan bakışı da değiştirdi ve sanat yaygın bir şekilde alınıp satılabilen bir alan haline geldi. Bu değişim benim o vakte kadar ilgi duyduğum soyut fotoğraftan uzaklaşmama sebep oldu. Sanat yapıtlarında estetik tesirden daha çok kavramsal mana aramamız gerektiğine inandım. 2008 Aralık ayında sanatta öbür bir seyahat yapmaya karar verdim. Bir süre durdum, dinledim, okudum, araştırdım, güvendiğim insanlara danıştım. Sonuçta de çağdaş kavramsal sanatın globalleşme, siyaset, cinsiyet, kültür farklılıkları üzere toplumsal mevzulara farklı bakan sanatçı ve yapıtları ile yeni bir seyahate çıktım. Bu seyahatin birinci adımı 2009’un başlarında o günkü ismiyle Outlet Galeri’de Azra Tüzünoğlu ile tanışmam oldu. Azra ile galeride sanatçı portföyünün üzerinden giderken galeriye Halil’de geldi ve o vakitten beri dostluğumuz devam ediyor. Bu periyodun başlarında toplumsal mevzulara kıymet veren, sesini duyurmak isteyen, çok özgün işlere imza atan idealist diye tanımlayabileceğim birçok çağdaş sanatçı ve onlara takviye veren tekrar idealist galericilerin varlığını keşfettim. Daha sonra görüntü sanatına özel ilgi duymaya başladım. Sosyopolitik yapıtlarda iletisi güzel ve katmanlı bir öykü yazarak vermek değerli ve görselliği ve senaryo yazma farklılığı ile görüntü sanatı bunu çok aktif yapabiliyor. Vakit içinde oluşan bilgi, görgü ve kendime inanç ile görüntü sanatında yabancı sanatkarlar ile de ilgilenmeye başladım ve bu sayede aslında dar bir etrafı olan bu alanda beni besleyen ve gururlandıran birçok hoş anım oldu. Yurtdışında panellere davet edildim, heyet üyelikleri yaptım, farklı koleksiyonerlerle dostluklarım oldu. Seyahatim emsal tutku ve odakla devam ediyor. Kısaca özetlemek gerekirse ben toplumsal hususlara hassas oldum. Mesleğim boyunca 15’in üzerinde STK’nin idare şurasında yer aldım. Sanatta da aklıma ve ruhuma yakın olduğu için eleştirel, sosyopolitik, kavramsal sanatçı ve yapıtlara odaklandım.
Bakıldığı vakit pek anlaşılamayan, lakin anlatılınca faal bir iletisi olan sanat beni heyecanlandırıyor, zira bu sanat düşündürtüyor, kışkırtıyor, tarihî bahisler yahut günümüz sorunlarına diğer bir şekilde bakmamıza yardımcı oluyor. Bilhassa bu tip sanatın toplumla buluşturulması gerektiğine inanıyorum. Aslında sanatın hepsi paylaşılmalı, zira sanatçı sesini duyurmak, sıkıntısını anlatmak için sanat yapıyor. Eser toplumun önüne çıkmazsa sanatçı maksadına ulaşmamış oluyor. Bu sebeplerden ötürü koleksiyonumun paylaşılmasını önemsiyorum, hatta birazda misyon olarak görüyorum. Çağdaş sanatkarlar çok zeki, toplumun bir adım önünde beşerler. Sanatın konuşulmayan hususları anlatabilen bir alan olduğunu düşünürsek küresel bazda birçok ülkenin beraberce yaşadığı sıkıntıları sanatçı gözüyle ve onların rengiyle sanatseverlere aktarmada benim de hissem olması beni keyifli ediyor.
Bedenin Çaba Alanındır’a gelirsek, koleksiyondaki eserler biraz sıra dışı, herkesin para verip almayacağı eserler ancak bir ortaya gelince bu bahsettiğim izleyiciyi etkileme ve farklı bir şekilde düşündürme vazifesini uygun yapıyorlar diye düşünüyorum. Bu türlü süper bir binada ve Bienal’den ötürü çok yabancı sanatseverin İstanbul’a geldiği bir periyotta bu sergiyi yapabilmenin bir baht olduğunu hissettim. Bu misyonu kim üstlenebilir diye düşündüm ve dostluğumuzdan öte, sıradışılığından ve her vakit bir adım önde olmasından gurur duyduğum, vaktinde çok hoş bağımsız stantların küratörlüğünü de üstlenmiş olan sanatçı Halil Altındere aklıma geldi. Onun da kimi kaideleri oldu lakin beni kırmadı ve inanılmaz süratli bir şekilde sergiyi ortaya çıkarttı. Kendisine ve emeği geçen stant grubumuza teşekkür ediyorum.”
Bedenin Çaba Alanındır standının küratörlüğü üstlenen Halil Altındere stant ile ilgili yaptığı açıklamada şu kelamlara yer verdi: “2002’den 2010’a dek farklı yerlerde ve epeyce kalabalık iştirakli beş standın küratörlüğünü üstlenmiştim. Son hazırladığım sergiden bu yana 12 sene geçti. Bu süreçte, Türkiye’de güncel sanatına odaklandığım kitaplar hazırladım ve sanatçı olarak kendi işlerime yoğunlaştım. Küratörlüğe ara verdiğim o dönemde her şey çok değişti. Hem sanat dünyası hem Türkiye, kültürel ve sosyoekonomik olarak başkalaştı. 2010 İstanbul mucizesinden bahsedildiği, tüm ilginin Türkiye’ye ve bu toprakların sanatına yoğunlaştığı bir dönemden sonra güncel sanatta konular, kişiler ve kurumlar farklılaştı. Koleksiyonerlerin ciddi bir biçimde güncel, çağdaş sanat eseri almaya karar verdiği bir döneme denk geliyor. Bu dönemde tanıştığım dört isimden biri olan Agah Uğur, gençler için hep bir destek, bir itici güç oldu. Bağımsız sergilerimde bir telefonla destek oldu. Avrupa’da 90’larda başlayan dönüşüm 2010 yılı geldiğinde Türkiye’ye yansımaya başladı. Bizim Agah Uğur ile tanışmamız da bu döneme denk geliyor. Agah Uğur dostum olduğu için koleksiyonunu yakından takip ediyorum, eserleri biliyorum, kimisi benim arkadaşlarımın işleri. Agah Uğur Koleksiyonu’nu heyecanlı ve enerjisi yüksek bir koleksiyon, toplumsal ve entelektüel geleceğe ilişkin birçok farklı formu bünyesinde barındırıyor ki bu koleksiyonerlik dünyasında eşine az rastlanan bir pozisyondur. Bu anlamda diyebilirim ki Uğur’un malzemeyle sınırlandırılamayan koleksiyonu hem bir müze tutumu hem de yaşadığı coğrafyaya ve zamana dair bir sorumluluk sergiliyor. Bienal ve fuarın olduğu dönemde koleksiyondan benim bakış açımla seçilen eserlerden oluşan Bedenim Mücadele Alanındır, barındırdığı eserlerle yakın döneme tanıklık ediyor ve bunu da izleyicilere aktaracak, anlatacağız. Bu yönüyle de sergiyi önemsiyorum.”
Tepebaşı Meşrutiyet Caddesi 99 numaralı Alexandre Vallaury binasının 2 ve 3. katlarında 31 Ekim’e kadar gezilebilecek olan sergi, Salı-Çarşamba-Perşembe-Cuma-Cumartesi 10.00-19.00, Pazar 12.00 –19.00 gün ve saatlerinde açık olacak.
Katılımcı Sanatçılar:
Adrian Melis, Ahmet Öğüt, Ali Kazma, Aslı Çavuşoğlu, Banu Cennetoğlu, Basim Magdy, Bouchra Khalili, Buğra Bilgen, Cengiz Çekil, Cevdet Erek, Claire Fontaine, Ege Berensel, Elena Kovylina, Elmas Deniz, Erdal Duman, Erinç Seymen, Extramücadele, Füsun Onur, Gözde Mimiko Türkkan, Gülsün Karamustafa, Hale Tenger, Halil Altındere, Hamra Abbas, Hasan Özgür Top, Hatice Güleryüz, Hera Büyüktaşçıyan, Hiwa K., Iman Issa, İnci Eviner, İpek Düben, Lawrance Abu Hamdan, Meriç Algün Ringborg, Mounir Fatmi, Murat Gök, Nasan Tur, Santiago Sierra, Sesil Beatris Kalaycıyan, Vahap Avşar, Yasemin Özcan, Zeren Göktan, Zhou Tao.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
