Her yıl dünyada 47-50 milyon kişi sepsis tanısı almasına ve 11 milyon kişinin de hayatını kaybetmesine karşın sepsis hala gereğince tanınmıyor …
Her yıl dünyada 47-50 milyon kişi sepsis tanısı almasına ve 11 milyon kişinin de hayatını kaybetmesine karşın sepsis hala gereğince tanınmıyor. Yoğun Bakım Uzmanı Prof. Dr. Sibel Temür, her 2,8 saniyede bir kişinin hayatına mal olan ve tıbbi acil bir durum olan sepsisi önlemenin en kolay yolunun enfeksiyonları önlemekten geçtiğini söyledi. Prof. Temür, birinci saatlerde yapılan acil müdahale ve kültür alınarak erken antibiyotik tedavisine başlanmasının sepsisten kayıpları 70 den, 20 ye düşürdüğüne işaret etti.
Sepsisi, bağışıklık sistemimizin enfeksiyona karşı olağandışı cevabı ile organ işlev bozukluğuna varan hayatı tehdit eden hastalık durumu olarak tanımlayan Prof. Dr. Sibel Temür, “Hastalarda bazen enfeksiyon tarafı, bazen de organ yetersizliği ön planda oluyor. Lakin tablonun birlikte olduğuna kuşkuyla yaklaşıp süratli teşhis ve acil tedavi başlanamıyorsa hayati risk 70 leri buluyor” dedi.
Sepsis tablosunun süratli seyri ve düzgünleşme sürecinde ferdî faktörlerin de çok kıymetli olduğunun altını çizen Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Anestezi ve Reanimasyon Anabilim Kolu Yoğun Bakım Uzmanı Prof. Dr. Sibel Temür, “Bağışıklık sisteminin güzel olmadığı yaş kümeleri 1 yaş altı, 65 yaş üstü şahıslar, dalağı alınmış olanlar, kronik hastalıkları olanlar (akciğer, kalp, böbrek rahatsızlıkları), diyabetikler, AIDS tanısı almış bireylerin sepsis açısından risk kümeleri arasında yer alıyor” dedi.
PANDEMİ SEPSİS İSTATİSTİKLERİNİ DE ETKİLEDİ!
Sepsisin bakteri, virüs, mantar, parazit üzere tüm mümkün patojen kaynaklı enfeksiyonlarla tetiklenebileceğine dikkat çeken Prof. Dr. Sibel Temür, bu nedenle viral pandemi devrinde bağışıklık sistemi güzel olmayanlarda cevapların çok üzücü olduğunu söyledi. Prof. Temür, “2 yıl evvel, pandemi öncesi datalar yılda 30 milyon sepsis tanısı iken bu sayı pandemi sonrasında 47-50 milyona ulaştı” dedi.
ANTİBİYOTİKLERE DİRENÇ TEDAVİYİ OLUMSUZ ETKİLİYOR
Bununla birlikte son yıllarda tüm dünya için kıymetli bir sorun haline gelen antibiyotik direncinin de sepsisi olumsuz etkilediğine işaret eden Prof. Dr. Sibel Temür, mevzuyla ilgili şunları anlattı:
“Antibiyotik direnci, antibiyotiklerin çeşit, ölçü ve mühlet olarak uygunsuz kullanımı ile artıyor. Bakteriyel enfeksiyonlarda elimizde savaşacak silah kalmıyor. Virüsler çok akıllı ve antivirallere direnç çok daha süratli gelişiyor, yeni varyantlar çıkıyor. Direnç gelişmesi sepsiste tedaviyi olumsuz etkiliyor. Türkiye antibiyotiklere dirençte maalesef Avrupa ülkeleri arasında birinci sırada. Bu da sepsis açısından farklı bir risk oluşturuyor.”
TÜM BEDENİ ETKİLEYEN BELİRTİLER GÖRÜLÜYOR
Sepsisin belirtilerinin enfeksiyon odağına nazaran farklılıklar göstermekle birlikte hastada tüm bedeni ilgilendiren sistemik belirtilerin ortaya çıktığını belirten Prof. Dr. Sibel Temür, hastalığın belirtilerini şöyle sıraladı:
“Hastaların farklı birçok meseleyle karıştırdığı belirtiler arasında: Ateş, sersemlik ve geveleyerek konuşma, nörolojik durumda gerileme, çok titreme, kas ağrısı, şiddetli nefes darlığı, teneffüs sayısının dakikada 22 üzerine çıkması, kan basıncının düşmesi, gün uzunluğu idrar yapamama, solgun, benekli, rengi değişmiş cilt ve ölecekmiş üzere hissetme.”
UZUN VADELİ TESİRLERİ DE OLUYOR
Sepsisten güzelleşen, hayatta kalan pek çok kişinin hafıza ve konsantrasyon zayıflığı yahut travma sonrası gerilim bozukluğu üzere uzun vadeli sonuçlarla da müsabaka riskinin olduğunu söyleyen Prof. Dr. Sibel Temür, kelamlarına şöyle devam etti;
“Sepsis sonrası sağkalan olgular; taburculuk sonrası ortaya çıkan fizikî sorunlar, bilişsel bozukluklar, tekrarlayan enfeksiyonlar yahut sepsis bağlantılı kronik organ yetmezlikleri ile sağlık kuruluşlarına yine başvurmak zorunda kalıyor. Tekrar sağlık kurumuna müracaat oranı çeşitli çalışmalarda değişiklik gösterse de 50’nin üstünde izleniyor.”
ÖNLEMEK İÇİN FARKINDALIK ŞART!
Sepsisi önlemenin en kolay yolunun enfeksiyonların önlenmesi olduğunu belirten Prof. Dr. Temür, bunun da aşılama ve temel hijyenle yapılabileceğine işaret etti.
“Sepsis dünyadaki en önlenebilir hayat kaybı nedenidir” diyen Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Anestezi ve Reanimasyon Anabilim Kolu Yoğun Bakım Uzmanı Prof. Dr. Sibel Temür, kelamlarına şöyle devam etti: Aşılama, pak sağlık tesislerine, pak suya erişim üzere sağlık tedbirleri ve hepsinden evvel farkındalığın artırılmasıyla önlenebilir. Bir enfeksiyon sepsise yol açmışsa süratli bir şekilde tanınmalı ve enfeksiyonun kaynağı antibiyotiklerle tedavi edilmeli. Enfeksiyonların erken tedavisi ve sepsisin erken tanınması hayat kurtarır. Sepsis tıbbi acil durumudur farkındalık olarak bilinmesi çok değerli. Birinci saatlerde yapılan acil müdahale ve kültür alınarak erken antibiyotik tedavisine başlanması sepsisten kayıpları 70 den, 20 ye düşürebiliyor.”
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
