Bayanların birçoğu menopoz periyodunda hormonal, fizikî ve duygusal sıkıntılar yaşayabiliyor. Bu sıkıntıların tahlilinin aslında sanıldığı kadar …
Bayanların birçoğu menopoz periyodunda hormonal, fizikî ve duygusal sıkıntılar yaşayabiliyor. Bu sıkıntıların tahlilinin aslında sanıldığı kadar güç olmadığının altını çizen DoktorTakvimi uzmanlarından Op. Dr. Güray Ünlü, menopoz devrini daha kaliteli geçirmek isteyen bayanlar için değerli ipuçları veriyor.
Bayanların hayatında her biri kendine has, büyük farklılıklar içeren devirler bulunur. Gebelik, doğum üzere hepimizce bilinen zorlukların yaşandığı devirlerin yanı sıra ergenlik ve menopoz periyodu de bayanlar için sıkıntı geçirilebilir. Olgunluğa erişim ve doğurganlığın başladığı ergenlik periyodu ile doğurganlığın bittiği menopozda devrinde, östrojen hormonunun azalmasına bağlı olarak hormonal, fizikî ve duygusal değişimler meydana gelir. Dünya çapında menopozun ortalama yaşı 51 olduğunu ancak bu yaşın coğrafyaya nazaran farklılıklar içerebileceğini belirten DoktorTakvimi uzmanlarından Op. Dr. Güray Ünlü, “Menopozda kısa ve orta vadede sıcak basmaları, yorgunluk, cilt kurulukları ve kaşıntılar, ciltte incelmeler, ruhsal değişiklikler, depresyona yatkınlık, uyku sorunları, vajinal kuruluk ve idrar sorunları üzere belirtiler, uzun vadede kardiyovasküler hastalıklar ve osteoporoz gözlenebilir” diyor.
Her bayanın menopozu berbat belirtilerle geçirmediğini lakin hayat kalitesini düşüren şikayetleri varsa dayanak alması gerektiğini hatırlatan Op. Dr. Ünlü, bu devirde kalsiyum, protein alımının yanı sıra D, B ve K vitamini ile folik asit seviyesinin de kıymetli olduğunun altını çiziyor. Op. Dr. Ünlü, menopoz periyodunda görülen şikayetleri ve tahlil yollarını şöyle sıralıyor.
Cilt değişiklikleri
Östrojen eksikliğinde ciltte incelme oluşur, kolajen içeriği azalır. Bunun sonucunda deride gevşeme, incelme, damarların bariz hale gelmesi, yaraların güç uygunlaşması ve morluklar görülebilir. Bu sorunun tahlili için cilt nemlendiren kremler, kolajen dayanakları kullanabilirsiniz.
Sıcak basması
Vazomotor belirtiler menopozlu bayanların birçoklarında gözlenir. Apansız kaynar su dökülmüş üzere tanım edilen 1-2 dakika sürüp geçen bir belirtidir. Birebir vakitte sıcağa dayanıksızlık, gece terlemeleri de artar. Çok yorgunluk, fazla aktivite, sigara, kafein, alkol, yağlı-baharatlı yiyecekler ve çevresel faktörlerin sıcak basmalarını arttırdığı bilinmektedir. Gerilim de arttırıcı olabilir. Hormon tedavisi sıcak basmalarını acilen azaltır, çok az hastada hormona karşın sıcak basmaları devam eder. Tertipli fizikî antrenman, menopozal devirdeki şikayetleri azaltmaktadır. Yapılan bir araştırmada, ağır fizikî idmanın menopoz üzerine az tesirli olduğu; bunun yanında bahçede ve boş vakitlerde, işyerinde yahut bir şey taşırken yapılan hafif fizikî idmanın ise menopoz semptomlarında daha tesirli olduğu görülmüştür. Tertipli idman yapanlar, kendilerini daha âlâ hissetmiş, şikayetlerinin şiddeti ve sıklığı azalmıştır.
Yapılan çalışmalara nazaran akupunkturun da sıcak basmalarında azalma sağladığı görülmüştür. Bunun yanı sıra gevşeme tekniklerinin kullanılması da sıcak basmasında faydalı olabilir. Diyaframı kullanarak derin soluk alıp verme, gevşeme tekniklerinin en kolayıdır. Nefes antrenmanlarının gerginlik, depresyon, kan basıncı artışı ve sıcaklık basmasının şiddet ve sıklığının azaltılabileceği bilinmektedir.
Uykusuzluk
Uykusuzluk menopoz periyodunda bayanların 50’sini tesirler. Nedeni tam olarak bilinmemektedir. Bazen gece krampları ve bacaklardaki keçeleşme nedeniyle uykusuzluk olur. Bu durumda D ve K vitamini, kalsiyum alımı yarar sağlar. Sıcak basmaları ve gece terlemeleri de uykusuzluk yapabilir. Sakinleştirici çaylar, kolay sakinleştirici ilaçlar, ılık duş önerilir. Yapılan birçok çalışmada, yoganın sıcak basması, uykusuzluk ve ömür kalitesini artırmaya yönelik olumlu tesirleri saptanmıştır. Bir öbür çalışmada, uyku bozukluğu olan hastalara pasif ve medikal masaj yapılmıştır. Haftada 2 sefer 32 masaj seansı uygulanmış, medikal masaj uygulanan hastalarda, uyku şikayetlerinde azalma bulunmuştur
Ürogenital problemler
Östrojen yetersizliğinde, vajen ve idrar çıkış bölgesi epitelinde incelmeler gözlenir. Bu durum cinsel bağda ağrı, vajinal kuruluk, idrarda yanma sık idrara çıkma, vajinal enfeksiyonlara neden olur. Hastanın ömür ahengini ve konforunu düşüren şikayetler olduğu için kesinlikle tedavi gerektirir. Ağızdan, vajnal, krem yahut yapıştırma üslubunda hormonal tedaviler kullanılabilir. Vajinal prebiotiklerle vajenin direnci arttırılabilir, genital bölgenin PH’ı ile uyumlu yıkama eserleri kullanılabilir.
Ruhsal sıkıntılar
Menopozdaki hormonal değişikliklerin, his durum ve davranışlarını etkilediği düşünülmektedir. Bayanlardaki his durum değişikliklerinin hormon seviyelerinin süratli değiştiği doğum sonrası devirler ile menopoz periyotlarında çok olduğu bilinmektedir. Kendini çökkün, üzgün hissetme, isteksizlik, sonluluk, gerginlik, çabuk öfkelenme, huzursuzluk, panik, performansta azalma, unutkanlık, dikkat bozukluğu görülebilir. Yapılan çalışmalar, yoganın gerilimi, kalp suratını ve kan basıncını azalttığı ve sıhhati olumlu etkilediğini göstermektedir. İdman de yararlıdır. Ayrıyeten bu problemlerin önüne geçmek için sakinleştirici çaylar, sakinleştirici kolay tedaviler, gerekli olursa depresyon tedavisi de kullanılır.
Osteoporoz
Menopoz devrinde over işlevlerinin durması ve ostrojen üretiminin kesilmesi, yaşla temaslı olarak kemik kaybını hızlandırır ve osteoporozun şiddetini arttırır. Menopozdaki kemik kaybının az olması gençlik yıllarındaki kemik kütlesi ile orantılıdır. Kemik erimesini arttıran obezite, ek hormonal hastalıklar, hareketsizlik, D vitamin eksikliği, kronik hastalıklar üzere öteki faktörler de olabilir. D vitamin,K vitamin, kalsiyum içeren ilaçların kullanımı gerekebilir. A vitaminin kemik gücünü artırdığı, kanser riskini azalttığı, menopozal devirde felci azalttığı üzere bilgiler vardır. Tekrar prebiyotik alımının kalsiyum emilimi ve kemik mineralizasyonu üzerine faydalı tesirleri olduğu bildirilmiştir.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
