Ataklar halinde seyreden bir baş ağrısı sendromu olarak tanımlanan migren, bugün toplumun yaklaşık 16’sını etkileyen bir sorun. Kişinin gündelik …
Ataklar halinde seyreden bir baş ağrısı sendromu olarak tanımlanan migren, bugün toplumun yaklaşık 16’sını etkileyen bir sorun. Kişinin gündelik ömrünü, iş ve toplumsal hayatını da yakından ilgilendiren migren, yarattığı sosyoekonomik meseleler açısından da ehemmiyet taşıyor. Migren ataklarını tetikleyen birçok öge olduğuna dikkat çeken Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Emin Özcan, hava değişikliklerinin de migren atakları için kıymetli bir tetikleyici olduğuna vurgu yaptı.
Hava durumunun, migrenli hastalar tarafından migren baş ağrısını ortak bir tetikleyici olarak algılandığı 2018 yılında yapılan çalışmayla gösterilmiş, bahisle ilgili olarak da birçok araştırma yapılmış. Fakat epidemiyolojik çalışmalardan elde edilen bulguların hala yetersiz kaldığını belirten Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Emin Özcan, hava durumu değişikliklerinin, farklı değişkenleri de tetikleyerek ağrıya neden olabileceğini anlattı.
ATAKLARIN NEDENİ TAM OLARAK BİLİNMİYOR
Migren ataklarının ortaya çıkmasında hala neyin sebep olduğunun tam olarak bilinmediğini hatırlatan Doç. Dr. Emin Özcan, bireyden şahsa değişmekle birlikte kimi tetikleyicilerin de tesirli olduğunu söyledi. Birtakım besinler, hormonal değişiklikler ve gerilim, en sık belirtilen migren tetikleyicileri arasında yer alırken değişken hava koşulları da kıymetli bir faktörü oluşturuyor. Herkesin her hava değişikliğine birebir şekilde reaksiyon vermediğini hatırlatan Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Özcan, “Bazı bireylerde sıcaklık ağrıyı tetiklerken, birtakım şahıslarda soğuk hava migreni tetikleyebiliyor. Hatta birtakım durumlarda atağın tetiklenmesi için birden çok faktörün bir ortaya gelmesi gerekebiliyor. Migren ve hava durumu arasında yapılan araştırmaların kısmen zorluğu nedeniyle ortadaki irtibat net olarak ortaya konmuş değil. Hava değişiklikleri farklı değişkenleri de tetikleyerek ağrıya neden olabilir” diye konuştu.
HER ETKEN HERKESİ TIPKI ŞEKİLDE ETKİLEMİYOR
Migrende öncelikle atakları önleyici yaklaşımın benimsendiğini belirten Doç. Dr. Emin Özcan, “Migren herkeste farklı seyretse de büyük oranda hava değişiklikleri migren ataklarını tetikleyebiliyor. Bilhassa lodos migren ataklarını çok sıklaştırıyor. Birebir şekilde sıcak nemli havalar da migren ataklarını artırıyor. Ayrıyeten mevsim değişiklikleri, kıştan yaza geçiş, yazdan kışa geçiş, beden bir şeye alışıyor ve orada değişiklikler olmaya başladığı vakit migreni etkileyebiliyor. Çok kuru, nemsiz, soğuk havalarda etkileyebiliyor bunu ancak bilhassa sıcak ve nemli havalar fazlaca atakları artırıyor. Bireyden bireye değişmekle birlikte birtakım hastalarda çok uyumak, kimi hastalarda az uyumak, kimi hastalarda açlık, birtakım şahıslarda öğün atlama, birtakım bireylerde hava değişimleri çok fazla şekilde atakları tetikleyebiliyor” diye konuştu. Doç. Dr. Emin Özcan, hava değişimleri ve migren atakları üzerine tesiriyle ilgili kıymetli bilgiler verdi.
NEM VE SICAKLIĞA BAĞLI DEHİDRASYON ATAĞIN KAYNAĞI OLABİLİR
Nem ve sıcaklık değişimlerin de migren hastalarında genel olarak bireyden bireye farklılık gösterdiğini hatırlatan Doç. Dr. Emin Özcan, “2017 yılında gerçekleştirilen bir öbür çalışmada da bilhassa hava değişimleri ve buna bağlı migren atağı nedeniyle hastaneye müracaat oranlarına bakılmış ve sonuçta sıcak ve nemli havalarda hastaneye müracaatlar artarken soğuk ve kuru havalarda bu oranın daha düşük olduğu tespit edilmiş. Atakların bu periyotlarda artış göstermesinin nedenlerinden biri dehidrasyon (vücudun sıvı kaybı) olabilir. Zira susuz kalma migren hastalarında başlı başına bir tetikleyicidir.” Dedi. Neme bağlı ağrıyı önlemek için birtakım tedbirlerin alınması gerektiğine işaret eden Doç. Dr. Emin Özcan, “Bu bahiste klimalar üzere nemi önleyici aygıtlardan yararlanılabilir. Tıpkı şekilde çok nemli ve sıcak havalarda dışarı çıkmamak da alınabilecek tedbirler arasında” diye konuştu.
BAHAR AYLARINDAKİ AĞRININ KAYNAĞI BASINÇ OLABİLİR
Havanın barometrik basıncındaki değişimin de birtakım şahıslarda migren ataklarına neden olabildiğini hatırlatan Doç. Dr. Emin Özcan, “Özellikle ilkbahar, sonbahar üzere mevsim geçişlerindeki sıcaklık değişimlerine bağlı olarak yaşanan basınç farklılıkları migreni tetikleyebiliyor. Migrene, atmosferik basıncın bedene uyguladığı fizikî yükteki değişikliklerin tesiriyle temaslı kan damarı genişlemesinden kaynaklanan kan akışı farklılıklarının neden olabileceği düşünülüyor” dedi.
Tekrar yüksek irtifalarda migrenin daha fazla görülme eğiliminde olduğunu söyleyen Doç. Dr. Emin Özcan, “Yükseğe çıkında havanın kuruması, basıncın azalması üzere nedenler de buna neden olabiliyor” diye konuştu.
“MİGREN LODOSU SEVMEZ”
Migrenin tetikleyicilerinin başında listelenen rüzgârlar konusunda da Doç. Dr. Emin Özcan şunları anlattı: “Lodos, rüzgârlı havalarda atakların arttığı hastalar tarafından bilhassa tabir edilir. Bununla birlikte kimi araştırmalarda da hasta şikayetlerinin bu periyotlarda arttığı gösterilmiş. Bu nedenle rüzgârlı havalarda elzem bir durum olmadıkça hastanın dışarı çıkmasını önermiyoruz. Aslında tedavinin gayesi olan hayat usulü değişikliklerini yapmasını istiyoruz.”
BAYANLAR NEDEN ŞANSSIZ?
Migrenin bayanlar arasında erkeklere nazaran daha fazla görüldüğünün bilinmesine rağmen bunun neden kaynaklandığının tam olarak bilinmediğini anlatan Doç. Dr. Özcan, “Özellikle menstrual (adet) devirde daha fazla gözükmesi hormon değişimlerinin bunu tetiklediğini düşündürüyor. Bu nedenle bayanlardaki hormonal değişimler bu migren ataklarının daha sık görülmesine neden olabilir diye düşünüyoruz” diye konuştu.
“MİGREN HASTALARI BAŞ AĞRISI GÜNLÜĞÜ TUTSUN”
Migren ataklarını her kişinin farklı yaşadığını hatırlatan Doç. Dr. Emin Özcan, şahsa özel migrenin karakterini çizebilmek için hastaların “migren günlüğü” tutmalarının fayda sağlayacağını belirterek kelamlarına şöyle devam etti:
“Hastalardan bir aylık baş ağrısı günlüğü tutarak buraya, ağrının ne vakit başladığı, öncesinde neler yaptığı, yaklaşık ne kadar sürdüğü, hangi ilaçları kullandığı, öncesinde neler yediği üzere bilgileri içeren küçük notlar almasını istiyoruz. Burada hedefimiz yalnızca hastanın bir ay içerisinde yaşadığı baş ağrısı ve ağrı kesici sayısını takip etmek değil bunun yanında hastanın kendisiyle ilgili farkındalığını ve iç görüsünü arttırmak. Onun yaşadığı migrenin karakterini çizmek. Hasta bu sayede gündelik yaşantısıyla ilgili nelerin migrenini tetiklediğini çok daha net görebiliyor ve gerekli değişiklikleri yapabiliyor. Bu sayede ataklarının büyük kısmı de denetim altına alınabiliyor.”
MİGRENLE YAŞAMAK MECBURİLİK MU?
Şu an için migreni büsbütün ortadan kaldıracak bir ilacın şimdi bulunmadığını lakin atakların sayısını epey azaltabilen tedavilerin olduğunu söyleyen Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Emin Özcan, tedaviyle ilgili şu bilgileri verdi: “Bazı migren olaylarında kullandığımız ilaçlarla migren ataklarını neredeyse büsbütün ortadan kaldırabiliyor ya da tedaviyle ataklara uzun mühletler orta verebiliyoruz. Fakat hastalar atakları kendi başlarına yönetmeye çalışmaları, daima ağrı kesici kullanımını da beraberinde getiriyor. Bu da, ağrı kesiciye bağlı baş ağrısı dediğimiz tabloya da yol açabiliyor. O yüzden kesinlikle bu hususla ilgilenen bir nöroloji uzmanına başvurmaları ve hayat formlarını değiştirmeleri önemli” dedi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
