Maske ile nefes almak bu kadar zorken astım hastaları daha da fazla etkileniyor

Dünya nüfusunun neredeyse 4 ü bu hastalıkla çaba ediyor ancak kesin bir tahlili yok maalesef. Buna rağmen denetim altına mümkün. Yaşlı, genç, çocuk ayırt etmeden de etkilemeye devam ediyor. Bunun üzerine birtakım meslek kümelerinde da sonradan ortaya çıkabiliyor. Avrasya Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Kanan Abbaslı, bütün bu aksiliklere karşın astımla daha kolay hayatın sırlarını veriyor.

Her 100 bireyden 7’inde astım görülüyor

Dış ortamda bulunan çeşitli alerjenler, soğuk havaya maruz kalma üzere tetikleyici faktörlere bağlı olarak bronşların daralması ile ortaya çıkan ve ataklarla seyreden kronik akciğer hastalığına astım denir. Dünya’da yaklaşık 300 milyon insanın etkilendiği bir hastalık olan astım sorunu ülkemizde her 100 erişkinden 7’sinde görülmektedir.

Teneffüs zahmetine yol açan astım neden oluşur?

Astıma sebep olan faktörleri çevresel ve ferdî etkenler olarak 2 sınıfa ayırmak mümkündür. Bu sınıflandırma ışığında şahsî etkenler;

• Genetik
• Epi Genetik
• Cinsiyet
• Obezite

Çevresel etkenler;

• Alerjenlere, ( iç ortam ve dış ortam alerjileri; mesken tozu, mesken hayvanları, hamam böceği, polenler )
• Toz ve kimyasal hususlara kalma
• Sigara dumanına maruz kalanlar

Bunların dışında;

• Viral üst teneffüs yolu enfeksiyonları, kimi ilaçlar, gastroözefagealreflu,
• Yüksek hava kirliliğine maruz kalma,
• Parfüm ve deterjan üzere uyaranlar,
• Ani yaşanan ısı değişimleri,
• Rutubet,
• Çeşitli besinler ve kimi ilaçlar,
• Gerilim, astıma sebep olan başka etkenlerdir.

Farklı belirtiler gösterebilirler

Astım semptomları genel olarak tetikleyiciler ile karşılaşıldığında ortaya çıkmaktadır. Bu kimi vakit kozmetik kokularken, kimi vakitse hava kirliliği olabiliyor. Bu durumda astım birçok farklı belirti ortaya koyabilir.Ancak unutulmaması gereken mevzu, belirtilerin hiç biri tek başına astıma işaret etmez. Astım tanısı koyabilmek için belirtilerin birlikte kıymetlendirilmesi gerekir. Şöyle ki;

• Kuru öksürük,
• Göğüste oluşan baskı hissi,
• Nefes darlığı,
• Hırıltılı teneffüs üzere belirtiler için tek başına astım belirtisi diyemeyiz.

Lakin bu belirtiler;

• Tekrarlayan nöbetler halinde gelirse, (Hasta nöbet ortalarında kendini güzel hisseder)
• Bilhassa de gece yahut sabaha karşı görülürse, (Hastayı uykudan uyandıracak kadar tesirlidir)
• İlaç yoluyla geçerse ya da tabiatıyla giderse bu belirtiler astım tanısı ismine kabul edilen bulgulardır.

Birtakım meslek kümeleri risk altında!

Astım hastalığı bireye ve çevresel faktörlere nazaran değişkenlik gösterir. Lakin birtakım bireyler astım için risk grubundadır. Bunlar;

• Astım hastalığının en değerli sebebinin genetik bir miras olduğu bilinen bir gerçektir. Bu durumda anne ya da babanın astım olması durumunda çocuğun astım olma oranı 3’te 1’ken anne ve babanın ikisinin de astım olması durumunda bu oran 3’te 2’ye çıkıyor.
• Bunun dışında kişinin kilolu olması da astım hastalığı için hastayı kolay bir amaç pozisyonuna getiriyor. Yapılan araştırmalar göstermiştir ki, kilolu şahıslarda hormon gibisi kimi unsurlar hava yolu enfeksiyonunu etkiliyor ve astımın gelişmesini kolaylaştırıyor.
• Mobilyacılık, fırıncılık, kuaförlük, sağlık işçisi, veterinerlik, marangozluk, tekstilcilik, doğramacılık, çay, tütün üretimi üzere birçok meslek kümesinde çalışan bireylerde de astım oluşma riski yüksektir.

Astımla kaliteli yaşamak mümkün mü?

Birden fazla kişi astımın; günlük hayatı olumsuz etkileyerek, ömür kalitesini düşürdüğünü düşünse de astım tedavi teknikleri ile denetim altına alınabilen bir hastalıktır. Astım hastalığı çok ilerlemiş safhalarda olmadığı sürece kolaylıkla denetim altına alınıp hastaların olağan bir hayat sürmeleri sağlanabilir. Lakin tedavi takviminin aksatılması ya da bilinçsiz ilaç kullanımı hastalığın ilerlemesine sebep olabileceği üzere geri döndürülemez sonuçlara yol açabilir. Bu sebeple tabibin belirlediği takvime bağlı kalmak çok değerlidir.

Nasıl tedavi ediliyor?

Astım tedavisinin temel prensibi şikayetleri ortadan kaldırmak ve denetim altına almaktır. Maksat ise hava yollarındaki mikrobik olmayan iltihaba bağlı daralmaları gidermek ve hastanın daha rahat nefes almasını sağlamaktır. Tedavinin bu basamağında teneffüs yoluyla alınan ilaçlardan faydalanılır. Hastanın nefes darlığı, hırıltılı teneffüsü ve öksürüğü azalır. İkinci kademe ise denetim altına alma evresidir. Tedavinin bu kademesinde kullanılan ilaçlar teneffüs yoluyla alınabileceği üzere tablet ya da enjektabl halinde de alınmaktadır.

Astım hastaları için hayat kolaylaştıran ipuçları;

• Bilhassa bu mevsimlerde soğuktan ve hastalıklardan korunmalı ve kesinlikle yıllık grip aşısı yaptırılmalı,
• Sigara katiyen içilmemeli, kişi konutunda ya da etrafında sigara içilmesine müsaade vermemeli,
• Evcil hayvanlara karşı alerjisi olan astım hastaları meskende hayvan beslememeli, yakın temaslarda maske kullanmalı,
• Polenlerin en yoğun olduğu devirlerde gerekmedikçe açık havaya çıkılmamalı, polenin yoğun olduğu piknik alanlarında bulunmamalı,
• Polenlere tedbir olarak mesken ve otomobillerde polenleri tutan hava filtreleri kullanılmalı,
• Tekrar polenlerin yoğun olduğu devirde kapı ve pencereler kapalı tutulmalı,
• Astımın en değerli sebeplerinden biri olan küf mantarlarından korunmak için konutun rutubetli kısımları onarılmalı, mesken daima olarak havalandırılmalı,
• Parfüm, talk pudrası, saç spreyi ve boya üzere kuvvetli koku ve spreylerden uzak durulmalı,
• Yatağın nevresim ve çarşafları her hafta kesinlikle değiştirilmeli ve her gün havalandırılmalı,
• Klima kullanılmamalı, kullanılacaksa da filtre taktırılmalı ve bakımı tertipli olarak yaptırılmalıdır.

Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı