Güneş Çarpmasına Karşı Neler Yapılmalı

Yazın getirdiği en önemli hastalıklardan biri güneş çarpması. Bilhassa çocukların, kronik hastalıkları olanların güneşle ve sıcak havalarla olan temasına dikkat etmesi gerekiyor. Liv Hospital İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Alev Özsarı güneş çarpmasına karşı alınabilecek tedbirleri ve güneş çarpması durumunda yapılabilecekleri anlattı.

Güneş çarpması nedir?

Yazın getirdiği en önemli hastalık güneş çarpmasıdır. Güneş çarpması, çok sıcak nedeniyle vücut ısısını ayarlayan sistemin yani termoregülasyon sisteminin bozulması sonucu ortaya çıkan bir hastalık tablosudur. Bedenin kendi ısısını düzenlemek için olan terlemeyi gereğince gerçekleştirememesi durumudur. Ayrıyeten sıcaklarda çok terleme sonucu fazla ölçüde sıvı ve elektrolit kayıpları sonucunda da beden sıcaklığı yükselmeye başlayabilir.

Güneş çapması en çok kimleri tesirler?

Bu durumdan en çok çocuklar, yaşlılar, kronik hastalıkları olanlar ve çok alkol alanlar etkilenir.

Güneş çarpmasının en değerli belirtileri nelerdir?

• Yüksek ateş, baş ağrısı, nabız suratında ve teneffüs sayısında artma, tansiyon düşüklüğü, çok yorgunluk, bitkinlik hali.
• Güneşe maruz kalma uzadıkça ve müdahale edilmedikçe ağrılı kramplar, kalpte ritim bozukluğu, bulantı- kusma-ishal, huzursuzluk, havale, şuur bulanıklığı, koma ve vefat gelişebilir.

Güneş çarpmasına karşı ne cins tedbirler alınabilir?

• Fazla güneşte kalınmamalıdır.
• Susamayı beklemeden bol su ve maden suyu içilmelidir. (Tansiyonu olanlar maden suyunu dikkatli tüketmelidir.)
• Yiyeceklere dikkat edilmeli, ağır ve yağlı yiyeceklerden kaçınılmalı, sık aralıklarla zerzevat ve meyveden varlıklı beslenilmelidir. Proteinden güçlü besinler azaltılmalı, alkol ve kafeinden kaçınılmalıdır. Bilhassa sıcak günlerde alkol ve kafein almak bedenin ısısını ayarlayan mekanizmayı olumsuz tesirler.
• Giyeceklere dikkat edilmeli, mevsime uygun, bedenin sıcaklığını çok yükseltmeyecek pamuklu ve keten üzere terletmeyecek kumaşlar tercih edilmeli, açık renkli kıyafetler giyilmelidir. Güneşten korunmak için geniş kenarlı şapkalar takılmalıdır.
• Ultraviyole ışınlarının en yoğun olduğu 11.00-15.00 saatleri arasında, güneş altında spor faaliyetleri yapmaktan kaçınılmalıdır.
• Sık sık duş alınmalıdır.

Güneş çarpmasında nasıl yardım etmek gerekir?

• Hemen serin ve hava akımı olan bir yere alınmalı, giysileri çıkarılmalı, düz yatırılmalı, bacakları üst kaldırılmalı ve ciltten buharlaşma sağlayacak şekilde soğutulmalıdır.
• Ilık -çok soğuk olmayan su banyosu yaptırılabilir yahut koltuk altı, boyun ve kalçalarına soğuk kompres uygulanabilir.
• Bilinci açıksa bol su ve tuzlu ayran verilmeli. Şuur bulanıklığı, havale geçirme üzere belirtiler varsa vakit geçirmeden hastaneye götürmelidir.
• Kas krampları, serin bir yerde dinlenme ve bol sıvı almaya karşın 1 saatten uzun sürerse tekrar doktora başvurulmalıdır. Hastanın soğutulması ve kâfi sıvının verilmesi değerlidir.
• Ateş düşürücülerin yararı yoktur, hatta verilmesi sakıncalı olabilir.

Güneş çarpması sonucunda neler oluşabilir?

Hafif güneş çarpmasında, tansiyon düşüklüğü, ateş, bitkinlik olur. Sıvı kaybı ve ateş artışı devam ederse, şuur kaybı ve nörolojik bozukluklar ortaya çıkar, koma ve mevtle sonuçlanabilir.

Sıcaklarda bol sıvı tüketimi neden kıymetlidir?

Sıcak havalarda nem arttığında terleme ile sıvı kaybederiz. Kaybedilen sıvı ve sodyumu yerine koymak gerekir. Su ile birlikte tuzlu ayran ve maden suyu da önerilir. Lakin tansiyon sorunu olanlar bunları dikkatli tüketmelidir.

Güneş çarpması hangi hastalıkları tetikleyebilir?

Güneş çarpması yaşlıları, kronik hastalığı olanları ve çocukları daha çok tesirler. Yüksek tansiyonu olanlarda, diyabeti olan ve bilhassa insülin kullanan diyabetli hastalarda, kalp hastalarında, böbrek hastalarında sıvı kaybı nedeniyle daha erken ve ölümcül sonuçlar ortaya çıkar.

Çocuklarla ilgili neler yapmak gerekir?

Çocuklar güneşe karşı daha hassastırlar. Hem ciltleri hassastır, hem de susuzluğa karşı kendilerini koruyamazlar. Bu yüzden çocuklara bol su verilmelidir. 2 yaş altı çocuklar güneşe fazla çıkarılmamalı, güneş vuran otomobil içinde uzun mühlet tutulmamalıdır.

10 ADIMDA GÜNEŞTEN KORUNUN

1. Susamayı beklemeyin, bol su için.
2. Açık renk ve bol giysi giyin, şapka takın.
3. Alkol ve kafein tüketmeyin.
4. Saat 11.00 ve 16.00 ortası güneşe çıkmayın.
5. Dışarı çıkarken güneş koruyuculu kremler sürün. Yansıyan ışınların bile ziyan verebileceğini unutmayın.
6. Kronik hastalıklar varsa serin bölgelere seyahat edin.
7. Spor yapıyorsanız erken saatte ya da akşam yapın.
8. Bronzlaşmak için saatlerce güneş altında yatmayın.
9. Evde ve ofiste hayat alanlarınızı serin tutun.
10. Güneşin sizi yakmadan ısıtmasını ve sağlığınızsa katkı vermesini sağlayın.

Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı