Besin Zehirlenmesine Karşı 10 Kritik Kural

Dikkat! Besin zehirlenmesiyle karşılaştığınızda…

Besin zehirlenmesi yaz mevsiminde epey sık görülen hastalıklar arasında birinci sıralarda yer alıyor. Bunun nedeni ise sıcak havalarda mikropların besinlerde daha kolay üreyip çoğalabilmeleri. Sağlık Bakanlığı bilgilerine nazaran; ülkemizde her yıl yaklaşık 6 milyon kişi besin zehirlenmesi sorunu yaşıyor. Mikropları içeren yiyeceklerin tüketilmesi sonucu oluşan besin zehirlenmelerinin birçok birkaç gün içinde zaten geçse de, çocuklar, ileri yaştaki şahıslar, gebeler ve kronik hastalık taşıyanlar üzere risk kümesindeki bireylerde hayatı tehdit edebilecek boyutlara ulaşabiliyor. Acıbadem Fulya Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Ozan Kocakaya, besin zehirlenmesi oluştuğunda dikkat etmeniz gereken en kıymetli kuralın bedeninizi susuz bırakmamak olduğuna işaret ederek, “Organlarımıza kan akışının kesintiye uğramaması sıvı istikrarının korunmasıyla mümkün. Sağlıklı düşünmekten olağan idrar çıkışına her şey sıvı istikrarımıza ve susuz kalmamamıza bağlı. Bu nedenle gün içinde susamayı beklemeden çokça sıvı tüketmeyi alışkanlık edinin. Ayrıyeten hasta ve ödemli mide kapasitesini zorlamamak için küçük ve az porsiyonlar tüketin, mide boşalmasını geciktirecek yağlı şeyler yemeyin. Dikkat etmeniz gereken üçüncü kural ise dinlenmek olmalı.” diyor.

Mikroplar besinlere nasıl bulaşıyor?

Besin zehirlenmesine yol açan mikroplar; virüs (norovirüs yahut rotavirüs), bakteri (salmonella, E.coli) yahut parazit (küçük kurtlar gibi) olabiliyor. Dr. Ozan Kocakaya, mikropların besinlere nasıl bulaştığını şöyle anlatıyor:

• Hasta olan bireyler besinleri hazırlarken ve servis ederken elleri aracılığıyla mikropları yiyeceklere bulaştırabiliyorlar.
• Hazırlanmış yiyecekler uygun olmayan şartlarda saklanırsa mikroplar yeniden bulaşabiliyor.
• Mikroplar besinler üzerinde yaşayabiliyor. Besinler uygun yıkanmadıysa yahut üzerlerindeki bakteriler ölene kadar pişirilmediyse hastalık oluşturabiliyor.
• Mikroplar bir besinden başkasına geçebiliyor. Hasebiyle yiyeceklerin hazırlanmasında kullanılan kesme tahtası yahut bıçaklar düzgün temizlenmediyse yiyeceklerdeki mikrop başkalarına de bulaşabiliyor.

Hastalarda farklı belirtiler verebiliyor

İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Ozan Kocakaya, besin zehirlenmesinin belirtilerinin kişiyi hasta eden mikroba nazaran değiştiğine dikkat çekerek, “Belirtiler besinlerin tüketiminden sonra birkaç saatte görülebileceği üzere, hastalığın gelişmesi günlerce de sürebiliyor.” diyor. Dr. Ozan Kocakaya, en sık görülen belirtileri şöyle sıralıyor:

• Bulantı
• Kusma
• Karın ağrısı
• İshal (su üzere yahut kanlı)
• Ateş

Nadiren görme bozukluğu, sersemlik, eller ve kollarda uyuşma ile karıncalanma üzere nörolojik bulgular da olabiliyor.

Bu yakınmalarda vakit kaybetmeyin!

Besin zehirlenmesi için risk altındaki gruptaysanız çabucak, değilseniz:

• Ateşiniz 38.5 dereceyi geçiyorsa
• 24 saatte 6 defadan fazla tuvalete gitmeniz gerektiyse
• Tuvalette kan gördüyseniz
• Karın ağrınız şiddetliyse
• Çok fazla sıvı kaybettiğiniz halde yiyip içemiyorsanız, yorgunluk, ağız kuruluğu, kas krampları, koyu renkli idrar üzere susuzluk belirtileri geliştiyse, çabucak bir sağlık kuruluğuna başvurmanız yaşamsal ehemmiyete sahip.

Tedavi belirtilere yönelik yapılıyor

Besin zehirlenmesinin tanısı, hastanın belirtileri ve bir hafta kadar öncesinde tükettiği besinlerin sorgulanmasıyla konuyor. Hastalık çoğunlukla kısa sürüyor ve hasta günler içinde düzeliyor. Bu nedenle tam olarak hangi bakterinin hastalığa sebep olduğunu bulmak mümkün olmuyor ve kaide görülmüyor. Tansiyonunuz, nabzınız, ateşiniz, kilonuz ölçülüyor, birtakım durumlarda kan ve dışkı testleri yapılıyor. Bedende sıvı eksikliği varsa destek ediliyor ve belirtilere yönelik tedavi planlanıyor. Besin zehirlenmesinde nadiren antibiyotik gerekebiliyor.

Besin zehirlenmesine karşı 10 kural!

İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Ozan Kocakaya, besin zehirlenmesine karşı almanız gereken tedbirleri şöyle sıralıyor:

• Kirli ellerle temas mikropların besinlere basitçe bulaşmasına yol açabiliyor. Bu nedenle ellerinizi tuvaleti kullandıktan, bebek bezini değiştirdikten yahut hayvanlarla temas ettikten sonra, en az 20 saniye boyunca, sabunla sık sık yıkamayı alışkanlık edinin.
• Çiğ süt tüketmeyin, çiğ süt içeren dondurma ve yumuşak peynir yemeyin.
• Hamileyseniz süt eserlerine bilhassa dikkat edin, gereğince bekletilmiş süt eserlerini yahut ‘pastörize sütten üretilmiştir’ ibareli taze süt eserlerini tüketin.
• Meyve ve zerzevatları suya batırarak değil, akan pak su altında yıkayın.
• Buzdolabının sıcaklık ayarının 4 derece santigrad yahut altında, dondurucunun en az -18 dereceye ayarlı olduğundan emin olun.
• Mikropların ortadan kalkması için etlerin düzgünce pişmiş olmasına dikkat edin.
• Pişmiş yiyecekleri mümkün olan en kısa müddette tüketin. Oda sıcaklığında 2 saatten uzun bekletmeyin, çabucak buzdolabına yerleştirin.
• Pişmemiş etleri hazırlarken yahut saklarken başka yiyeceklerden uzak tutun.
• Pişmemiş etlerle temas eden kesme tahtası, bıçak ve maşaları temastan çabucak sonra temizleyin. Bunlardan akan suların ortamı kirletmesine müsaade vermeyin.
• Beklemiş salataları tüketmeyin.

Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı