Bilgisayarımda biri mi var

Dünyanın her yerinde faaliyet gösteren siber hatalılar, her sene trilyonlarca dolar para ele geçiriyor. Onların bu muvaffakiyetlerinin ardında kimlik avı kontaklarına tıklamamız, kritik yazılımları güncellemeyi unutmamız ve çok faktörlü kimlik doğrulaması (MFA) kullanmayı ihmal etmemiz üzere kusurlarımız yatıyor.

Siber güvenlik şirketi ESET, bilgisayar korsanlarının hücumlarını çoklukla açık bir şekilde gerçekleştirmediğinin altını çizdi. ESET uzmanları farkında olmadan bir siber cürmün kurbanı olup olmadığınızı erkenden fark etmeniz için nelere dikkat etmeniz gerektiğini listeledi.

Fidye yazılımı bildirisinin alınması

Bilgisayarı açtığınızda her zamanki başlangıç ekranından farklı olarak bir fidye iletisiyle karşılaşırsanız büyük ihtimalle bir fidye yazılımı saldırısına maruz kalmışsınızdır. Dijital paralarla nasıl ödeme yapacağınıza ait talimatlarla birlikte ödeme yapmanız için ekseriyetle kısa bir mühlet verilir. Makus haber şu ki bu talimatları harfi harfine uygulasanız bile şifrelenmiş belgelere tekrar erişim sağlama ihtimaliniz üçte bir oranında.

Yavaş çalışan bir bilgisayar

Truva atları, solucanlar ve kripto para madencileri de dahil olmak üzere makûs maksatlı yazılımlar bir bilgisayara yüklendiğinde genelde o bilgisayar yavaşlar. Bu durum bilhassa dijital para madenciliği yapmak için çok ölçüde sürece gücü ve gücü kullanan makûs maksatlı kripto madenciliği akınlarında yaşanır. Bilgisayarların yavaş çalışması, bilgisayarın temizlenmemesi üzere berbat emelli olmayan faktörler nedeniyle de gerçekleşebilir. Yolunda gitmeyen bir durum olup olmadığını denetim edin.

Kameranın resen açılması

Bilgisayar korsanları tarafından yüklenen birtakım casus yazılımlar, yalnızca bilgisayarınızdan veri çalmak için değil tıpkı vakitte bâtın biçimde kamera ve mikrofonunuzu açmak için de tasarlanır. Kamera ve mikrofonunuzun açılması siber hatalılara sizin ve ailenizin görüntülerini çekme ve çalma imkanı tanıyabilir. Bu görüntüler da ileride şantaj emelli kullanılabilir. Kameranızın resen açılıp açılmadığını anlamak için kamera ışığına dikkat edin.

Arkadaşlarınızın size ilişkin hesaplardan istenmeyen bildiriler alması

Arkadaşlarınızın ve rehberinizdeki şahısların size ilişkin e-posta ya da toplumsal medya hesaplarından istenmeyen bildiriler geldiğinden şikayet etmeye başlaması, bilgisayarınıza mutlaka sızıldığını gösteren bir öteki işarettir. Kurbanların hesaplarının ele geçirilmesi ve bunların kurbanın tüm arkadaşlarına istenmeyen yahut kimlik avı e-postaları göndermek için kullanılması klasik bir kimlik avı taktiğidir. Tüm hesapların MFA ile korunması sağlanarak bu tehdit çarçabuk önlenebilir.

Gereğinden fazla açılır pencere reklamının olması

Reklam yazılımları ekseriyetle kurbanları haddinden fazla reklama maruz bırakarak saldırganlara para kazandırır. Bu nedenle bilgisayarınızın açılır pencere reklamlarıyla dolması bilgisayarınızda bir yerlerde yüklü, berbat hedefli bir kodun olabileceğini gösterir.

Tarayıcınızda yeni araç çubukları görünmesi

Kötü emelli yazılımlar, tarayıcınıza ekstra araç çubukları da yükleyebilir. Bilmediğiniz ya da yüklediğinizi hatırlamadığınız bir araç çubuğu fark etmeniz, muhtemelen bilgisayarınıza sızıldığı manasına gelir. Bu araç çubuklarını kaldırmak için bilgisayarınızın fabrika ayarlarını sıfırlamanız gerekebilir.

Rastgele simgelerin görünmeye başlaması

Gizliliği ihlal edilmiş bir bilgisayara makûs gayeli yazılımlar yüklendiğinde ekseriyetle yeni masaüstü simgeleri ortaya çıkar. Evraklar, klasörler ve programlar düzgün bir şekilde masaüstünde organize edildiği sürece bu simgeler çarçabuk fark edilebilir.

Şifrelerin/kimlik bilgilerinin çalışmaması

Bilgisayar korsanları bilgisayarınızı ele geçirmeyi başarmışsa e-postanız üzere çeşitli çevrim içi hesaplarınızı da ele geçirmiş ve sizi hesaptan atmak için şifreleri de değiştirmiş olabilir. Bunun sonuçlarıyla başa çıkmak, bir siber hücumun en gerilimli kısımlarından biri olabilir.

Veri ve kimlik bilgilerinin karanlık ağda dolaşması

Beraber çalıştığınız bir firmadan bir bilgi ihlaline ait bilgi alırsanız, bu bilgiyi sürekli ciddiye alın ve bunu bağımsız bir şekilde doğrulamaya çalışın. HaveIBeenPawned üzere siteler, bir bilgi ihlalinin üçüncü taraf doğrulamasını sağlar. Karanlık ağ izleme araçları, olup bitenlerden haberdar olmak gayesiyle daha proaktif bir yol sağlamak için bilgilerinizi siber hata ve öbür forumlarda da arayabilir. Şifrelerinizi değiştirip kredi kartlarınızı bloke ederek süratle harekete geçerseniz, berbat niyetli şahıslar ataktan para kazanamadan riski hafifletebilirsiniz.

Bir antivirüs uyarısı alınması

Sahte antivirüs açılır pencereleri daima bir tehdit olsa da antivirüs programlarından gelen ikazlar da ciddiye alınmalıdır. İhtarın ferdî antivirüs hizmeti sağlayıcınızdan gelip gelmediğini denetim edin ve bilgisayarınızdaki makûs maksatlı belgeleri bulup silmek için talimatları uygulayın. Kelam konusu ikazın, antivirüs programının otomatik olarak bilgisayarınızdaki ilgili tehdidi ortadan kaldıracağı manasına geldiğini varsaymayın.

Bilgisayarınızın kapalılığı ihlal edilmişse bilgisayarınızdaki makus gayeli kodu bulup silmek için saygın bir antivirüs programını çalıştırın ve aşağıdaki teknikleri uygulayın:

• Gizliliği ihlal edilmiş bilgisayardan erişilen hesapların şifrelerini sıfırlayın
• Hesap kapalılığının daha da ihlal edilmesi riskini ortadan kaldırmak için bir MFA uygulaması indirin
• Hangi bilginin çalındığını denetim etmek için bir karanlık ağ izleme aracı edinin
• Bilgisayar korsanlarının sizin isminize yeni kredi çekememeleri için tedbir alın
• Şüpheli bir aksiyona karşı başta banka hesaplarınız olmak üzere tüm hesaplarınızı inceleyin

Bilgisayarınızın büsbütün temizlendiğinden emin olamıyorsanız şifrenizi sıfırlamayı diğer bir aygıt ile yapmayı deneyin.