Multiple Skleroz Hastalarına Özel 7 Beslenme Önerisi

Nedeni tam olarak bilinmeyen MS hastalığı, ülkemizde her bin genç yetişkinden 1’inde görülüyor, çoklukla 30’lu yaşlarda ortaya çıkıyor. MS’in bir bağışıklık sistemi hastalığı olduğunu belirten Nöroloji Uzmanı Doktor Öğretim Üyesi Yıldız Kaya, hastaların sağlıklı ve kâfi beslenmelerinin değerine dikkat çekerek değerli ihtar ve tekliflerde bulunuyor.

Merkezi hudut sisteminin yaygın görülen, iltihap ve hudut hücresi kılıfı kaybıyla oluşan bozukluğu olarak tanımlanan Multipl Skleroz (MS), Türkiye’de her bin genç yetişkinden 0,4-1’inde görülüyor. Acıbadem Fulya Hastanesi Nöroloji Uzmanı Doktor Öğretim Üyesi Yıldız Kaya, MS’in en kıymetli belirtilerini; yorgunluk, yürüme bozuklukları, bazen kol ve/veya bacakta güçsüzlük ve uyuşma, idrar kaçırma, bedende ağrı, depresyon ve korku bozuklukları üzere his durum bozuklukları, görme kaybı, baş dönmesi olarak sıralıyor.

Bir bağışıklık sistemi hastalığı olan MS’in nedeni kesin olarak bilinmese de bayanlarda erkeklere oranla 1,5- 2 kat daha fazla görülüyor. Sigara tüketimi hastalığın atak riskini; D vitamini yetersizliği ise gelişme riskini yükseltiyor.

10-30 yıl içinde nörolojik engelliliğe dönüşebiliyor

Ülkemizde yapılan çalışmalarda; MS’in başlangıç yaşının yaklaşık 30 olduğu ve ailede görülme sıklığının yüzde 11,5 olduğu belirtiliyor. Hastalığın ekseriyetle 20-40 yaşlarında başladığına değinen Dr. Yıldız Kaya “MS, hastaların birçoğunda 10-30 yıllık bir mühlet içinde önemli ve geri dönüşü olmayan nörolojik engelliliğe dönüşebiliyor. Hastalığın nasıl seyredeceği ise bireyden bireye değişiyor. O nedenle ‘her hastanın MS hastalığı kendine özgüdür’ ve MS tedavisi şahsa özel planlanmalıdır” diyor.

Kişiye has tedavi gerekiyor

MS tedavisinde hastanın şikayetlerinin başladığı atak periyodunda kortizon tedavisi uygulanırken, sonraki evrelerde hastalık seyrini değiştiren farklı bağışıklık düzenleyici tedaviler tercih ediliyor. İlaç tedavisinde günlük tablet formları olduğu üzere, kimi hastalarda damardan uygulanan tedavi seçenekleri de bulunuyor. Bu bireye has tedavi sonucunda MS’e bağlı engellilik durumu değerli oranda azalıyor.

MS hastalarına özel 7 beslenme önerisi

Yapılan çalışmalar özel rastgele bir beslenme biçiminin MS seyrini değiştirmediğini, lakin yorgunluk, kramplar üzere hastalıkta görülen birtakım yakınmaları azalttığını gösteriyor. Bu nedenle hastalara özel bir diyet yerine, kâfi ve istikrarlı beslenmeleri önerildiğini belirten Nöroloji Uzmanı Dr. Yıldız Kaya, lif bakımından varlıklı besinlerin, lipoik asit ve D vitamini alımının arttırılmasının ise MS seyrini olumlu etkilediğini belirtiyor.

Nörolog Dr. Yıldız Kaya, beslenme sistemiyle sıkı bir bağlantısı bulunan MS hastalığı için değerli beslenme tekliflerini şöyle sıralıyor:

D vitaminini ihmal etmeyin
D vitamini; hudut sisteminde hücre oluşumu, hücresel iletimin sağlanması ve hücre vefatına karşı kollayıcı bir vitamin. Son yıllarda Parkinson, Alzheimer ve MS hastalıkları incelendiğinde, D vitamini düzeylerinin çevresel ve genetik olarak etkileyen faktörler olabileceği belirtiliyor. Yani D vitamininin, bağışıklık sistemi işlevlerinde değerli anahtar role sahip olduğundan, MS’in oluşumunu engelleyici tesiri olduğu kabul ediliyor. Bu nedenle MS hastalarında kandaki D vitamini seviyelerine nazaran, eksiklik durumunda tedavilerine kesinlikle D vitamininin eklenmesi de gerekiyor.

Yeterli su içmeye ihtimam gösterin
MS hastalarının kâfi su tüketmeleri, aldıkları tedavilerin yan tesirlerini azaltmada ve gelişebilecek bağırsak sorunları açısından değerli. Tıpkı vakitte kimi MS hastalarında hastalığa bağlı gelişen mesane sorunları nedeniyle artan idrar yolu enfeksiyonu riskini de azaltıyor.

Bağırsak mikrobiyatınızı güçlendirin

Son vakitlerde MS tedavisinde vitamin dayanağı üzere tamamlayıcı tedavilerinin ilaç tedavisiyle birlikte gündeme geldiğini söyleyen Dr. Yıldız Kaya, bağırsak mikrobiyotasını muhafazaya ve antiinflamatuar besinlere öncelik verilmesi gerektiğini belirtiyor. Zira bağırsak sıhhati bağışıklık sisteminin güçlü olmasında çok değerli bir rol oynuyor. MS’in bağışıklık sistemi hastalığı olduğuna dikkat çeken Dr. Yıldız Kaya, bilhassa hastaların lif içeriği düşük, yüksek yağ ve şeker içeren Batı şekli diyetlerden kaçınmaları gerektiğini, zira bu tip beslenmenin bağırsakta ziyanlı bakterileri çoğaltarak tüm bedende ve hudut hücrelerinde inflamasyonu artırarak MS’in seyrini olumsuz etkileyebileceğini belirtiyor.

Akdeniz tipi beslenin
Son devirlerde yapılan araştırmalarda; bilhassa nörolojik hastalıklardan korunmada ve hastalıkların denetiminde sağlıklı beslenme metotları arasında Akdeniz tipi beslenme ve MIND diyetine kıymet veriliyor. MIND (Mediterranean-DASH Intervention for Neurodegenerative Delay) diyeti, Akdeniz diyetine yakın, bilhassa beyin sıhhatine odaklı bir diyet çeşidi. Alzheimer hastalığı üzere bunamaya yol açan hastalıklara karşı geliştirilen MIND diyetinde, Akdeniz beslenme tipinde de olduğu üzere yeşil yapraklı sebzeler, böğürtlengiller, tam tahıllı eserler, deniz eserleri, beyaz et ve zeytinyağının yanı sıra kırmızı şarap da yer alıyor.

Proteini ihmal etmeyin
MS hastalarına beyaz et ve balıkla beslenmenin arttırılması, kırmızı etin en fazla haftada 2 gün tüketilmesi öneriliyor. Her gün çiğ yahut pişmiş zerzevat ve meyveyle birlikte zeytinyağı, düşük yağlı süt eserleri ve fındık, badem üzere kuruyemişler de beslenmede değer verilmesi gereken yiyeceklerin arasında sayılıyor.

Düşük yağlı beslenmekten kaçının
Yağ vücudun güç ihtiyacında rol oynuyor. Ayrıyeten yağda eriyen A, D, E ve K vitaminlerinin emilimi için de gerekiyor. Düşük yağlı ve yumurta ile süt eserlerinin olmadığı diyetlerde güç ve vitamin eksikliğine bağlı yorgunluk, kansızlık üzere diğer yakınmalar ortaya çıkabiliyor.

Atak devrinde tuzsuz beslenin
MS hastalarının, bilhassa atak periyodunda kullanılan kortizon tedavisinin yan tesirlerinden korunmak için o periyotta tuzsuz beslenmeye dikkat etmeleri gerekiyor. Ayrıyeten potasyumu arttırmak için bol meyve – zerzevat alınması, kalsiyum takviyesi için de süt ve süt eserleri, kuru baklagillerle beslenilmesi öneriliyor.