Kadınlarda en sık görülen kanserler arasında yer alan rahim ağzı kanseri her geçen gün artış gösteriyor. Rahim ağzı kanserinin erken periyotta belirti vermemesi ve yavaş gelişmesi sebebiyle rutin tarama programları bu hastalıkla faal uğraş açısından büyük kıymet taşıyor. Cinsel yolla bulaşan Human Papiloma Virüsün (HPV) neden olduğu rahim ağzı kanserinden korunmak için HPV aşısı yapılması gerekiyor. Fakat toplumda HPV aşılarıyla ilgili yanlış bilgiler, aşı konusunda gereken ihtimamın gösterilmemesine ve hastalığın yaygınlaşmasına yol açabiliyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Jinekolojik Onkoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Veysel Şal, HPV aşılarıyla ilgili bilinmesi gerekenleri anlattı.
Erkeklerde de kansere neden oluyor
Her yıl yaklaşık 500 bin bayana rahim ağzı kanseri tanısı konulmaktadır. Ekseriyetle cinsel temas yoluyla bulaşan ve rahim ağzı kanserlerinin neredeyse tümünden sorumlu olan HPV, bayanlarda çoklukla çok belirti göstermez ve hayli bulaşıcıdır. Birçok bayan, hayatının bir periyodunda karşılaştığı HPV virüsünü kendi beden savunma sisteminin yardımı ile yener. Kimi HPV virüsleri ise bu savunma sisteminden güçlü çıkar ve rahim ağzı kanserine neden olabilir. Erkeklerde ise ağız, yutak, anüs ve penis kanseri ile genital bölgede siğillere neden olmaktadır.
Daha evvel geçirmiş olmanız tekrar yakalanmayacağınız manasına gelmiyor
HPV virüsü kaybolup tekrar bulaşabilen bir virüstür. HPV geçirdikten sonra bağışıklık oranları maalesef yüksek değildir. Bu nedenle korunma tedbirleri arasında aşı değerli bir yer tutmaktadır.
HPV aşıları hakkında bilmeniz gereken 13 gerçek
- HPV aşıları tüm dünyada 15 yıla yakın müddettir kullanımdadır.
- İlk çıktıklarında 2’li ve 4’lü yani en sık görülen HPV tiplerinin 2’sinden yahut 4’ünden koruyan aşılar bulunmaktaydı lakin son yıllarda 9’lu çeşitleri çıkmıştır.
- Ülkemize şimdi 9’lu aşı gelmemiştir. Türkiye’de şu an için 4’lü kullanılmaktadır lakin çapraz muhafaza özelliğinden ötürü 4’lü ve 9’lu aşı sonuçlarının tıpkı olduğu görülmektedir.
- 100’ün üzerinde ülke HPV aşılarını ulusal aşı programı kapsamında rutin olarak uygulamaktadır.
- 9-15 yaş ortasındaki bayanlarda ve erkeklerde aşı önerilmektedir. Bilhassa bu yaş periyodunda 2 doz yapılmaktadır, 0 ve 6. ayda yapılır.
- 15 yaş üzerinde ise 26 yaşına kadarki periyoda kadar HPV aşısı önerilmektedir.
- Şu an ABD’de 45 yaş altında herkese tek doz önerilmektedir.
- Avrupa Birliği ülkeleri ve Dünya Sağlık Örgütü’ne nazaran 15 yaşından sonraki devirde 0, 2 ve 6. ayda olmak üzere 3 doz önerilmektedir.
- Genelde bir üst hudut yaş yok lakin yaş arttıkça aşının aktifliği azalmaktadır.
- Aşı öncesinde HPV’nin varlığı yahut yokluğu değerli değildir. Zira 90 süreksiz bir enfeksiyondur, 10 kalıcıdır. HPV olumlu olan bireyler de aşı olabilir, negatif olması kural değildir. Bu nedenle HPV aşısı yapmadan evvel rastgele bir test yapmaya gerek yoktur.
- 1-5 yaş ortası erkeklerde aşı önerilmektedir. 15 yaşından sonraki devirlerde belirli durumlarda yapılabilmektedir fakat 15 yaşından sonra her erkeğe yapılmamaktadır.
- HPV aşısı tıpkı öbür aşılardaki üzere ölü bir aşıdır. HPV’nin dış bölgesindeki protein yapısı aşı olarak verilir, yani ölü hücreler verilir ve buna karşı antikor oluşturulur.
- HPV’ye bağlı kanser öncesi lezyon oluşan bir grup üzerinde yapılan bir araştırmada, kümenin bir kısmına tedavi sonrası aşı uygulanırken, başka kısmına uygulanmamıştır ve aşı yapılan kümede HPV kanseri nüksünün yaklaşık 3 kat daha az olduğu görülmüştür. Bu nedenle HPV aşısının oluşacak lezyonların tekrarlama riskini azalttığı da kanıtlanmıştır.
Rahim ağzı kanserinden korunmak için;
- Doktor denetimlerini ihmal etmeyin.
- Düzenli smear testlerinizi yaptırın.
- HPV aşılarını doktor denetiminde yaptırın.
- Cinsel yolla bulaşabilecek hastalıklara karşı önlemli olun. Çok eşlilikten kaçının.
- Sigara ve tütün eserlerinden uzak durun.
- Bağışıklık sisteminizi güçlendirin.
- Sağlıklı beslenin.
- Obeziteye karşı tedbir alın.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
